Inlay, onlay, overlay - nowoczesna protetyka

Obudowy protetyczne inlay, onlay i overlay wykonuje technik w pracowni protetycznej, opierając się o wyciski zębów pacjenta. Najczęściej używa do tego celu porcelany, choć spotyka się także obudowy z kompozytów, stopów złota czy połączenia złota i ceramiki. Z zębami łączy się je za pomocą cementowania odpowiednimi materiałami bądź poprzez przyklejanie nakładu do powierzchni zęba.

Inlay, onlay, overlay – co to jest?

Wkłady koronowe to nowoczesne uzupełnienia protetyczne, których zadaniem jest odbudowa częściowo zniszczonej korony zęba przy maksymalnym zachowaniu naturalnych tkanek. W przeciwieństwie do tradycyjnych wypełnień, są wykonywane poza jamą ustną, co zwiększa ich trwałość i precyzję dopasowania.

Współczesna stomatologia estetyczna podkreśla, że wkłady są szczególnie korzystne w przypadkach większych ubytków zęba, gdzie standardowe wypełnienia kompozytowe mogą okazać się niewystarczające pod kątem wytrzymałości i szczelności.

Wskazania i zalety wkładów koronowych

Wkład koronowy uzupełnia zniszczoną w wyniku próchnicy, urazu czy abrazji część koronową zęba. W wielu przypadkach wkład jest bardziej wskazany niż wypełnienie plastyczne czy korona protetyczna, ponieważ jest to uzupełnienie protetyczne trwałe, które nie wymaga dużej utraty tkanki twardej zęba w trakcie przygotowania ubytku.

Pozwala na trwałą odbudowę miejsc stycznych i powierzchni bez konieczności szlifowania całej korony zęba. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie wysokiej szczelności brzeżnej oraz odtworzenie właściwej anatomii kontaktów międzyzębowych.

Nowoczesne materiały stosowane do wykonywania wkładów, takie jak porcelana hybrydowa i zaawansowane kompozyty nanopowierzchniowe, zwiększają odporność na ścieranie i poprawiają estetykę w porównaniu z rozwiązaniami stosowanymi jeszcze dekadę temu.

Najważniejsze zalety wkładów koronowych:

• wysoka trwałość i odporność na ścieranie
• oszczędność tkanek zęba i minimalna preparacja
• doskonała szczelność brzeżna
• estetyczny, naturalny wygląd
• możliwość odtworzenia prawidłowych kontaktów międzyzębowych
• lepsza wytrzymałość niż tradycyjne plomby

Rodzaje wkładów: inlay, onlay, overlay

Prawidłowe wykonanie i montaż wypełnień inlay, onlay oraz overlay sprawia, że są one niemal niewidoczne. Dopasowują się do kształtu, koloru, a także anatomicznej struktury zęba pacjenta. Takie rozwiązanie nie powoduje nadwrażliwości i alergii, posiadając przy tym dużą odporność na ścieranie.

Wszystkie z wymienionych wyżej obudów są wkładami koronowymi. Różnią się od siebie tym, jak dużą powierzchnię zęba obejmują.

Inlay, onlay, overlay – różnice

Wypełnienia inlay uzupełniają ubytki, pokrywając stoki guzków i przestrzenie żujące zębów.

Wkłady onlay rozszerzają się na szczyty guzków, zaś wersje overlay sięgają powierzchni podniebiennych (językowych), stycznych oraz przedsionkowych w zębach.

Każdy z tych rodzajów uzupełnień polecany jest zwłaszcza jako końcowa rekonstrukcja zębów po leczeniu kanałowym. Najczęściej używa się ich w przypadku zębów bocznych, na przednie stosując licówki lub klasyczne korony.

W ostatnich latach obserwuje się wzrost popularności odbudów wykonywanych w technologii CAD/CAM, co pozwala na uzyskanie wkładów w trakcie jednej wizyty dzięki szybkiemu skanowaniu i frezowaniu w gabinecie.

Przebieg leczenia inlay, onlay i overlay

Na początku stomatolog pokrywa wewnętrzną część zęba wypełnieniem kompozytowym bądź wkładem w zębie martwym. Kolejny krok to lekkie opracowanie zęba wiertłem, a następnie pobranie wycisku.

Na podstawie wycisku technik wykonuje w laboratorium odpowiedni model zębowy, na którym odbudowany zostaje utracony fragment zęba.

Gdy model jest gotowy, pacjent wraca do gabinetu stomatologicznego, w którym dentysta sprawdza zgodność wkładu z kształtem i kolorem zęba, a następnie wcementowuje bądź wkleja wkład.

Teraz przychodzi czas na polerowanie do naturalnego połysku i spokojnego przejścia pomiędzy wkładem a zębem naturalnym. Końcowy etap to kontrola zgryzu i szczelności brzeżnej oraz estetyki. Każda z dwóch wizyt niezbędnych do założenia wkładu inlay, onlay bądź overlay trwa od godziny do 2 godzin.

W przypadku technologii cyfrowej oraz systemów CAD/CAM część gabinetów oferuje wykonanie wkładu w jednej wizycie, co zwiększa komfort pacjenta i skraca czas leczenia.

Po wklejeniu wkładu pacjent może odczuwać niewielką wrażliwość na ucisk lub temperaturę, jednak objawy te zwykle mijają w ciągu kilku dni. Dalsza higiena jamy ustnej nie różni się od standardowej – szczególnie zalecana jest dokładna higiena przestrzeni międzyzębowych.

Etapy zabiegu w skrócie:

• przygotowanie zęba i ewentualne wypełnienie wstępne
• pobranie wycisku lub skan cyfrowy
• wykonanie wkładu w laboratorium lub systemie CAD/CAM
• przymiarka i dopasowanie wkładu
• wklejenie/wcementowanie
• polerowanie i kontrola zgryzu

Dla kogo są wkłady koronowe

Najczęstszym wskazaniem do wykonania wkładów koronowych jest odbudowa miejsc stycznych z zębem sąsiednim – szczególnie jeśli próchnica zniszczyła tkanki zęba głęboko. Zastosowanie w takim przypadku plomby nie daje zadowalających rezultatów. Wkłady również są stosowane jeśli korona zęba jest znacznie zniszczona.

Rozwiązanie to rekomendowane jest także osobom z silnym zgrzytaniem zębów (bruksizm), ponieważ wkłady są bardziej odporne na siły żucia niż tradycyjne plomby.

Cechy i trwałość wkładów inlay, onlay i overlay

O najważniejszych zaletach obudów inlay, onlay i overlay było już wspominane powyżej. Warto tu jednak powiedzieć o kilku innych kwestiach. Po pierwsze, mimo że omawiane rozwiązania są tańsze od koron, cechują je wyższe ceny niż wypełnień klasycznych.

Odpowiednie przygotowanie zęba jest dość skomplikowane, konieczne jest w nim użycie specjalistycznych wierteł. Dlatego, wybierając gabinet na zabieg, warto wcześniej sprawdzić opinie o lekarzach go wykonujących. Cały proces założenie obudów zamyka się w 2 wizytach, a jego efektami pacjent cieszy się przez długie lata.

Aktualne wytyczne stomatologiczne podkreślają, że wkłady mają przewagę biomechaniczną nad dużymi wypełnieniami kompozytowymi, a ich odpowiednio zaplanowana odbudowa zwiększa trwałość zęba kilkukrotnie w porównaniu z klasyczną plombą.