Leczenie migrenowych bólow głowy szyną NTI

Migrena to jeden z najczęściej występujących napadowych bólów głowy, na który według polskich neurologów cierpi prawie 10% populacji naszego kraju. Charakterystyczne objawy to m.in. ból pojawiający się w postaci napadu w odstępach od kilku dni do kilku tygodni i trwający zwykle od 4 do 72 godzin.

W typowych przypadkach ból umiejscowiony jest jednostronnie za gałką oczną, w czole i skroni, ale bywa on również obustronny lub naprzemienny. Jego natężenie bywa czasami bardzo duże, że wyłącza chorego z codziennego życia. Jeżeli częstotliwość napadów bólu w ciągu miesiąca przekracza 14 dni mówić możemy o migrenie przewlekłej (chronic migraine – CM).

Przyczyny migreny i rola parafunkcji

Teorie dotyczące przyczyn migreny są dwie. Według pierwszej z nich przyczyna leży w centralnym układzie nerwowym, tzn. informacje płynące z miejsc zlokalizowania bólu (skroń, oko, tył głowy) są zmienione i jako "fałszywe" sygnały powodują odpowiedź bólową centralnego układu nerwowego.

Druga teoria za przyczynę bólów migrenowych uznaje chroniczną i patologiczną aktywność pewnych mięśni odpowiedzialnych za żucie pokarmów (temporalis – mięsień skroniowy, zamykający szczęki, lateral pterygoid – poruszający żuchwą na boki, trapezius – stabilizujący czaszkę podczas zamykania szczęk).

Bruksizm jako czynnik wyzwalający migreny

Temporalis to najsilniejszy mięsień ciała, zdolny do miażdżenia kości lub orzechów, który w normalnych warunkach powinien wykazywać aktywność tylko podczas jedzenia i przeżuwania pokarmu. Stres i szybkie tempo życia powodują, że pacjent nieświadomie zaciska szczęki podczas snu z wielką siłą, a nawet nimi zgrzyta – zjawisko to nosi nazwę bruksizmu i zaliczane jest do tzw. parafunkcji, czyli nieprawidłowych czynności narządu żucia.

Siła oddziałująca przy bruksizmie bywa ogromna – nawet 10-krotnie większa niż podczas normalnych procesów gryzienia i żucia. Prowadzi to nie tylko do zmian zwyrodnieniowych stawu skroniowo-żuchwowego, ale może być także przyczyną bólów migrenowych i napięciowych, bólów karku i pleców oraz ucha.

W ostatnich latach badania potwierdzają związek pomiędzy zaburzeniami funkcji układu stomatognatycznego a przewlekłymi bólami głowy. Terapia ukierunkowana na eliminację parafunkcji może skutecznie zmniejszyć częstość i intensywność napadów migrenowych. Dlatego też coraz częściej w diagnostyce migreny uwzględnia się konsultację stomatologiczną, zwłaszcza u pacjentów opornych na farmakoterapię.

Najczęstsze skutki bruksizmu:

• przewlekłe bóle głowy i migreny
• zaburzenia funkcji stawu skroniowo-żuchwowego
• napięcie mięśni karku, szyi i barków
• zgrzytanie i ścieranie zębów
• bóle uszu i uczucie zatkania

Szyna NTI – działanie i skuteczność

Z bruksizmem i migreną borykał się stomatolog, który opracował szynę NTI (Nociceptive Trigeminal Inhibition) – nocyceptywne hamowanie nerwu trójdzielnego. Przetestował ją z powodzeniem na sobie. Istotą jej działania jest redukcja aktywności mięśni w trakcie zaciskania i zgrzytania zębami, szczególnie nocą.

Mechanizm działania szyny NTI

Szyna NTI zakładana jest tylko na zęby przednie, co uniemożliwia kontakt zębów tylnych i wyeliminowanie siły nacisku, która najbardziej szkodzi stawowi skroniowo-żuchwowemu. Można to porównać do zaciskania przednich zębów na ołówku. Mechanika działania szyny NTI relaksuje mięśnie twarzy i głowy oraz stawy skroniowo-żuchwowe, co przekłada się na zmniejszanie dolegliwości bólowych.

Skuteczność leczenia parafunkcji tą metodą szacowana jest na 82% przypadków, podczas gdy leki (propranolol, amitriptylina, verapamil, sumatriptan) rzadko przekraczają skuteczność 55% i mogą mieć skutki uboczne. Noszenie szyny NTI pozwala zmniejszyć ilość środków przeciwbólowych stosowanych przeciwko migrenie, bolesności karku, szczęk i innych dolegliwości związanych z bruksizmem.

Od 1998 r. szyna NTI jest oficjalnie zaaprobowana w USA do leczenia napięciowych bólów głowy oraz od 2001 r. jako profilaktyka migreny. Posiada atest FDA oraz unijny certyfikat CE.

Indywidualne podejście do terapii NTI

Szyna NTI nie jest rozwiązaniem uniwersalnym. Zastosowanie jej powinno być poprzedzone dokładną diagnostyką, obejmującą badanie stawów skroniowo-żuchwowych i ocenę zgryzu.

U niektórych pacjentów konieczne może być wdrożenie terapii wspomagającej, takiej jak fizjoterapia, psychoterapia lub leczenie farmakologiczne.

Możliwe elementy terapii wspomagającej:

• zindywidualizowana fizjoterapia mięśni żucia i karku
• techniki relaksacyjne i redukcja stresu
• psychoterapia poznawczo-behawioralna
• leki wspierające układ nerwowy
• regularna kontrola stomatologiczna i neurologiczna

Nowoczesne rozwiązania i badania nad NTI

W ostatnich latach rozwijane są nowe typy szyn NTI. Stosuje się technologie CAD/CAM oraz skanery wewnątrzustne, co umożliwia indywidualne dopasowanie szyny do pacjenta i podnosi komfort jej użytkowania.

Nowe badania pokazują korzystny wpływ szyny NTI na jakość snu. Redukcja aktywności mięśniowej nocą sprzyja poprawie struktury snu i zmniejszeniu wybudzeń, co pozytywnie wpływa na samopoczucie i zmniejsza ryzyko nawrotów migreny.

W tym kontekście szyna NTI wspomaga zdrowie psychofizyczne, nie tylko redukując ból.

Aktualne wytyczne AHS i EAN wskazują, że urządzenia mechaniczne typu NTI są rekomendowaną opcją wspomagającą leczenie przewlekłej migreny, zwłaszcza u pacjentów z objawami bruksizmu nocnego.