Cholangiografia jest badaniem, w którym bezpośrednio oglądanymi strukturami są drogi żółciowe. W ich skład wchodzą przewody wyprowadzające żółć z wątroby i pęcherzyka żółciowego do dwunastnicy (część jelita cienkiego), czyli przewód wątrobowy wspólny, przewód pęcherzykowy oraz przewód żółciowy wspólny. Dodatkowo, w badaniu zwanym cholangiopankreatografią możliwy do zobrazowania jest również przewód trzustkowy, doprowadzający do dwunastnicy enzymy trawienne wydzielane przez trzustkę.
Nowoczesne metody cholangiografii MR
Dawniej cholangiografia była wykonywana wyłącznie przy użyciu środków cieniujących (kontrastów pozwalających na uwidocznienie badanych przewodów) i promieniowania rentgenowskiego. Coraz bardziej zaawansowane technologie pozwoliły jednak na stworzenie nowych, ulepszonych metod obrazowania. Tak powstała cholangiografia z użyciem tomografu komputerowego oraz cholangiografia z użyciem rezonansu magnetycznego (MR – Magnetic Resonance).
Ta druga technika zapewnia szczególne bezpieczeństwo podczas badania. Zamiast potencjalnie szkodliwych promieni rentgenowskich, pacjent jest poddawany działaniu całkowicie bezpiecznego pola magnetycznego. Oddziałuje ono z tkankami i narządami człowieka, a następnie jest odbierane przez odpowiednie detektory, po czym przetwarzane na ekranie komputera na użyteczny diagnostycznie obraz.
Warto wspomnieć, że rozwój technologii MRI (Magnetic Resonance Imaging) pozwala na coraz dokładniejsze obrazowanie, co jest szczególnie istotne w przypadku diagnostyki skomplikowanych struktur anatomicznych, takich jak drogi żółciowe. Zastosowanie nowoczesnych sekwencji obrazowania i ulepszonych algorytmów pozwala na uzyskanie obrazów o wysokiej rozdzielczości, co zwiększa precyzję diagnostyczną.
Diagnostyka chorób dróg żółciowych

Cholangiografia MR pozwala na niezwykle dokładne odwzorowanie struktury anatomicznej dróg żółciowych, jak również ewentualnych nieprawidłowości patologicznych. Ponadto uzyskiwane obrazy mogą być obrazami trójwymiarowymi, co pozwala na jeszcze dokładniejszą ocenę obserwowanych struktur i większą szansę na wykrycie ewentualnych zmian w ich budowie.
Ten rodzaj badań wykorzystywany jest głównie w diagnostyce chorób wątroby, trzustki (w przypadku cholangiopankreatografii), jak i samych przewodów żółciowych.
Cholangiografia MR umożliwia wykrycie najczęstszych zmian chorobowych obejmujących tę część organizmu człowieka, między innymi:
- zwężeń (wrodzonych lub powstałych w procesach chorobowych),
- zmian zapalnych,
- infekcji,
- guzów,
- obecności kamieni żółciowych zlokalizowanych w pęcherzyku żółciowym lub w dalszych odcinkach dróg żółciowych.
Ponadto badanie pozwala na odkrycie przyczyny występowania bólów brzucha o nieznanym dotąd podłożu, jak również na zdiagnozowanie żółtaczek zastoinowych spowodowanych mechanicznym zablokowaniem odpływu żółci z wątroby.
Zalety i bezpieczeństwo metody MR
Cholangiografia metodą rezonansu magnetycznego stanowi ponadto pewną alternatywę dla starszej metody diagnozowania dróg żółciowych – endoskopowej cholangiopankreatografii wstecznej (ERCP), która, w przeciwieństwie do cholangio-MR, jest metodą inwazyjną i wykorzystującą szkodliwy rodzaj promieniowania.
Badania diagnostyczne z użyciem rezonansu magnetycznego, w tym cholangiografia, są coraz powszechniej wykorzystywane. Szybkość uzyskiwania wyników, brak inwazyjności, wysoki poziom bezpieczeństwa oraz znakomita jakość obrazów – wszystko to sprawia, że cholangiografia MR stanowi świetną pomoc w ocenie chorób obejmujących drogi żółciowe.
Przeciwwskazania i ograniczenia
- Przeciwwskazaniem do wykonania cholangiografii MR jest obecność metalowych implantów w ciele pacjenta, takich jak niektóre rozruszniki serca czy klipsy naczyniowe, które mogą wpływać na działanie pola magnetycznego.
- Pacjenci cierpiący na klaustrofobię mogą odczuwać dyskomfort podczas badania ze względu na konieczność przebywania w zamkniętej przestrzeni aparatu MRI.
- Osoby z dużą masą ciała mogą napotkać trudności związane z ograniczeniami technicznymi urządzeń MRI, które mają określone limity wagowe.
Przygotowanie i zalecenia

Przed przystąpieniem do badania cholangiografii MR, pacjent powinien poinformować lekarza o wszystkich metalowych wszczepach, alergiach oraz innych istotnych schorzeniach. Zaleca się również uniknięcie spożywania posiłków na kilka godzin przed badaniem, aby zminimalizować ryzyko dyskomfortu. Po zakończeniu badania pacjent zazwyczaj może wrócić do normalnych czynności, chyba że lekarz zaleci inaczej.
Warto również podkreślić, że rezonans magnetyczny nie wykorzystuje promieniowania jonizującego, co czyni tę metodę bezpieczną, szczególnie dla pacjentów wymagających częstych badań kontrolnych. W porównaniu z innymi metodami obrazowania, MR minimalizuje ryzyko powikłań związanych z długotrwałą ekspozycją na promieniowanie.
Źródła:
- Joanna Wicha et al., "Ultrasonografia jamy brzusznej i cholangiografia MR w diagnostyce chorób dróg żółciowych" (journals.viamedica.pl), Forum Medycyny Rodzinnej, 2015
- Stephen M.Schutz, "Cholangiography" (www.sciencedirect.com), Techniques in Gastrointestinal Endoscopy, 2-6, 1999
- Griffin N., Charles-Edwards G., Grant L. A, "Magnetic Resonance Cholangiopancreatography: The ABCs of MRCP", Insights into Imaging, 385–396, 2012
- Ghandili S., St-Pierre S., Ghandili K., "Functional MR cholangiography (fMRC): basic principles and clinical applications", Abdominal Radiology, 2969–2984, 2022