Rezonans magnetyczny - z kontrastem czy bez?

Rezonans magnetyczny (Magnetic Resonance Imaging - MRI) jest techniką, której początki datowane są na rok 1973 - wtedy to Paulowi Lauterburgowi, amerykańskiemu chemikowi, udało się wykonać pierwsze obrazowanie właśnie tą techniką. Omawiane badanie, w zależności od poddanej mu części ciała, zajmuje od 30 do 60 minut. Pacjent znajduje się w pozycji leżącej i przez ten czas rejestrowane są kolejne zapisy, które po połączeniu pozwolą obejrzeć wnętrze organizmu w wielu różnych płaszczyznach. Sam rezonans magnetyczny jest techniką nieinwazyjną, czasami bywają jednak zastosowane dodatkowe środki, dzięki którym uzyskiwany jest obraz o większej dokładności. Są one zbiorczo nazywane kontrastem.

Rezonans magnetyczny z kontrastem czy bez?

Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego wykorzystuje zjawiska związane z polem magnetycznym. Sygnały odbierane są dzięki obecności w tkankach ludzkich protonów, stanowiących integralną część jąder atomowych. Aby uczynić badanie jeszcze dokładniejszym, zastosowane mogą zostać substancje, które wzmacniają lub osłabiają intensywność rejestrowanych sygnałów. Kumulacja tzw. środków kontrastowych w obrębie tkanek sprawia, że łatwiejszym staje się odróżnienie stanów fizjologicznych od patologicznych.

Czy środki kontrastowe są rutynowo stosowane podczas badania metodą rezonansu magnetycznego? Otóż nie. W przypadku takich zmian jak złamania czy inne urazy, substancje te nie wpływają znacząco na uzyskiwany wynik badania, w związku z czym ich zastosowanie przy podejrzeniu wymienionych jednostek wydaje się bezzasadne.

Rezonans głowy z kontrastem czy bez?

Znane są jednak stany, w których rezonans bez kontrastu nie pomógłby przy diagnozowaniu pacjenta. Dotyczy to m.in. takich zaburzeń, jak różnego rodzaju choroby nowotworowe (szczególnie ośrodkowego układu nerwowego). Podanie kontrastu przed badaniem ułatwia również diagnostykę i różnicowanie chorób zapalnych oraz zaburzeń związanych z niedokrwieniem. Rezonans magnetyczny z kontrastem pozwoli uwidocznić wymienione schorzenia szczególnie w obrębie układu kostno-stawowego, serca czy narządów miednicy mniejszej (takich jak nerki, narządy rodne czy nadnercza). Środki kontrastowe podaje się także często przed badaniem głowy, np. przy podejrzeniu mikrogruczolaka przysadki mózgowej. Tego rodzaju zmiany potrafią być tak małe, że odpowiedź na pytanie "czy rezonans głowy bez kontrastu ma sens?", brzmi wówczas: nie.

Podanie kontrastu - co trzeba wiedzieć?

Środki kontrastowe dostępne są w formie dożylnej oraz doustnej (druga droga podania stosowana jest głównie wtedy, gdy obrazowany ma być układ pokarmowy). Zazwyczaj przed zastosowaniem omawianych substancji ocenie podlega czynność nerek pacjenta: odbywa się to poprzez analizę stężenia kreatyniny we krwi. Wszelkie odchylenia, wskazujące na obecność u chorego jakiejś formy niewydolności narządu filtrującego krew, mogą powodować odstąpienie od podania mu środków kontrastowych.

Podanie kontrastu - co trzeba wiedzieć?

Decydując o tym, czy podczas badania rezonansem magnetycznym będą zastosowane środki kontrastowe, brane są pod uwagę nie tylko wskazania do danej formy tego badania. Równie istotne jest to, u kogo obrazowanie tą metodą jest wykonywane. Ze względu na nieznany wpływ na rozwijające się dziecko, zasadniczo unika się środków zmieniających intensywność uzyskiwanego sygnału u kobiet ciężarnych. U matek karmiących podanie omawianych substancji sprawia, że zalecana jest przerwa w karmieniu piersią na okres 24 do 48 godzin. Zdarzają się jednak przypadki, gdzie kontrast jest stosowany w obu wymienionych sytuacjach – dotyczy to głównie tych stanów, w których takie postępowanie ewidentnie przyniesie więcej korzyści niż ewentualnych szkód.