Polipy nosa - metody leczenia

Polipy nosa to nienowotworowe, miękkie rozrosty błony śluzowej, które powstają wewnątrz przewodów nosowych oraz zatok przynosowych. Wyglądem często przypominają kroplę wody lub uszypułowane winogrono o szarawym lub białawym kolorze. Mogą mieć zarówno kilka milimetrów, jak i osiągać rozmiary wypełniające całą jamę nosową.

Dolegliwość ta dotyka w większości przypadków osoby dorosłe po 20. roku życia, a bardzo rzadko występuje u dzieci – w ich przypadku obecność polipów może sugerować wadę rozwojową.

Przyczyny powstawania polipów i choroby współistniejące

Dokładna przyczyna powstawania polipów nosa nie jest w pełni znana. Wiadomo jednak, że ich rozwojowi sprzyja przewlekły, trwający ponad 12 tygodni stan zapalny błony śluzowej nosa i zatok. Teorię tę potwierdza fakt, że polipy zmniejszają się lub całkowicie zanikają pod wpływem leków przeciwzapalnych, takich jak glikokortykosteroidy.

Istnieje grupa schorzeń, z którymi polipy nosa współistnieją wyjątkowo często. Należą do nich:

• astma oskrzelowa oraz astma aspirynowa (nadwrażliwość na aspirynę i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne),
• alergiczne grzybicze zapalenie zatok,
• mukowiscydoza,
• niedobory odporności,
• rodzinne występowanie polipów (czynniki genetyczne).

Objawy polipów nosa – od zatkanego nosa po utratę węchu

Niewielkie polipy nosa mogą nie powodować żadnych dolegliwości i często są wykrywane przypadkowo. Problemy pojawiają się, gdy rozrosty osiągają większe rozmiary, blokując swobodny przepływ powietrza i drenaż zatok.

Do najczęstszych objawów należą:

• Uczucie stałego zatkania nosa i trudności w oddychaniu,
• Wyciek z nosa – wodnisty, śluzowy lub ropny,
• Ciągłe kapanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
• Pogorszenie lub całkowita utrata węchu i smaku,
• Bóle głowy, uczucie ucisku u nasady nosa, a nawet bóle zębów,
• Ból w okolicy twarzy i swędzenie w okolicach oczu,
• Chrapanie i obturacyjny bezdech senny.

W konsekwencji nieleczone polipy w nosie doprowadzają do przewlekłych infekcji bakteryjnych i grzybiczych oraz uporczywego zapalenia zatok.

Jak diagnozuje się polipy w nosie?

W przypadku podejrzenia polipów nosa pierwszym krokiem jest badanie laryngologiczne z użyciem wziernika nosowego. Jednak w celu dokładnej oceny wielkości i lokalizacji zmian konieczne są bardziej zaawansowane metody diagnostyczne.

Jedną z nich jest fiberoskopia, czyli wprowadzenie do nosa giętkiego, zakończonego kamerką endoskopu w celu obejrzenia wnętrza jamy nosowo-gardłowej. Często wykonuje się również badania obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MR), które pozwalają precyzyjnie ocenić stan zatok przynosowych.

Metody leczenia polipów nosa

Celem leczenia jest zmniejszenie lub całkowite usunięcie polipów, co prowadzi do przywrócenia drożności nosa i poprawy jakości życia. Stosuje się zarówno metody farmakologiczne, jak i chirurgiczne.

Leczenie farmakologiczne

W większości przypadków leczenie rozpoczyna się od farmakoterapii. Najczęściej stosuje się donosowe kortykosteroidy w sprayu, które dzięki silnemu działaniu przeciwzapalnemu mogą nawet całkowicie wyeliminować małe polipy. Jeśli schorzeniu towarzyszy alergia, wdraża się leki przeciwalergiczne.

W przypadku stwierdzenia infekcji bakteryjnej lub zapalenia zatok, pacjentowi przepisywane są antybiotyki. Pacjenci z nadwrażliwością na aspirynę powinni unikać jej stosowania, jak i innych niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Leczenie chirurgiczne – polipektomia

 Gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi oczekiwanych rezultatów lub polipy są bardzo duże, konieczne jest ich chirurgiczne usunięcie. Najnowocześniejszą i najczęściej stosowaną metodą jest funkcjonalna endoskopowa operacja zatok (FESS).

Zabieg wykonuje się przy pomocy endoskopu, co pozwala na precyzyjne usunięcie polipów przy jednoczesnym zachowaniu zdrowej tkanki. Zaawansowanym narzędziem używanym podczas operacji FESS jest system Shaver, czyli specjalne urządzenie tnąco-ssące.

Wsysa ono polip do swojego wnętrza, a następnie rotujące ostrze precyzyjnie odcina zmienioną chorobowo tkankę. Leczenie chirurgiczne jest szczególnie pomocne u pacjentów z obturacyjnym bezdechem sennym, niekontrolowaną astmą lub nawracającym zapaleniem zatok, ponieważ usunięcie polipów często likwiduje przyczynę tych objawów.