Leczenie atopowego zapalenia skóry surowicą kondycjonowaną ACS

Atopowe zapalenie skóry (AZS) pozostaje jedną z najczęstszych chorób skóry, szczególnie w krajach rozwiniętych. Obecnie choruje na nie około 20% dzieci i 5–10% dorosłych na świecie. W Europie odsetek dorosłych pacjentów z AZS wynosi nawet 17%, a w niektórych krajach – jak Włochy czy Hiszpania – sięga 18,6%. W Stanach Zjednoczonych z AZS zmaga się ponad 15 milionów osób dorosłych, co stanowi około 7% populacji. Dane z Polski są rozbieżne – w 2009 roku szacowano, że choruje ok. 11% Polaków, natomiast najnowsze statystyki NFZ wskazują na znacznie niższy odsetek, ok. 0,3%, co może wynikać z niedoszacowania lub różnic w metodologii badań.

Atopowe zapalenie skóry u niemowląt i dorosłych

Obecnie 60% przypadków atopowego zapalenia skóry rozpoznaje się już u maluchów mających mniej niż rok. Im wcześniejsza diagnoza, tym łatwiejsze wyleczenie skutków AZS. Z drugiej strony, mimo że zwalczy się schorzenie u niemowlęcia, może nawrócić, zwłaszcza po 35 roku życia, łącząc się z katarem siennym, astmą czy alergicznym zapaleniem spojówek.

Aby do tego nie doszło, należy rozpocząć szybkie i skuteczne leczenie. Jednym z najnowszych sposobów jest terapia atopowego zapalenia skóry autologiczną surowicą kondycjonowaną ACS. ACS to sprawdzony, bezpieczny sposób stymulacji oraz regeneracji skóry.

Metoda wykorzystuje autologiczne, naturalne umiejętności odbudowy ciała, co jest możliwe dzięki bardzo wysokiemu stężeniu białek (IL-1Ra) oraz czynników wzrostu namnożonych w ramach procesów przygotowawczych. Należy jednak zauważyć, że brak jest jednoznacznych dowodów naukowych potwierdzających skuteczność ACS w leczeniu AZS. Dlatego stwierdzenia o jej skuteczności mogą być mylące.

Zrozumienie etiologii AZS jest kluczowe dla skutecznego zarządzania chorobą. Uważa się, że atopowe zapalenie skóry jest wynikiem złożonej interakcji czynników genetycznych, środowiskowych oraz dysfunkcji bariery skórnej i układu odpornościowego. Skóra pacjentów z AZS charakteryzuje się osłabioną barierą lipidową, co prowadzi do zwiększonej utraty wody i większej podatności na wnikanie alergenów, drażniących substancji i mikroorganizmów. To z kolei wyzwala reakcję zapalną, objawiającą się świądem, zaczerwienieniem i suchością skóry.

Autologiczna surowica kondycjonowana (ACS)

Uzyskane z surowicy przeciwzapalne białka mają działanie chroniące skórę, ograniczające negatywne skutki promieniowania słonecznego i palenia papierosów, a także zapobiegające pojawianiu się przebarwień skórnych. Dzięki temu metoda ma dobre skutki nie tylko w walce z AZS, ale i w przypadku łysienia czy łuszczycy.

Etapy Zabiegu ACS

Etapy zabiegu ACS:

• pobranie krwi od pacjenta za pomocą specjalistycznych strzykawek,
• inkubacja krwi, prowadząca do syntezy białek ochronnych w temperaturze 37°C,
• odwirowanie krwi i uzyskanie autologicznej kondycjonowanej surowicy ACS,
• iniekcja surowicy, wykonywana od jednego do trzech razy w tygodniu.

Z pobranych płytek krwi uwalniane są czynniki wzrostu, które przyspieszają różnicowanie się oraz rozwój komórek. Pobudzają także fibroblasty i komórki macierzyste do zwiększonej produkcji kolagenu. Dodatkowo czynniki wzrostu poprawiają jakość połączeń międzykomórkowych, wzmacniając proces mikrokrążenia i powstawania nowych krwionośnych naczyń.

Pierwszym etapem zabiegu jest pobranie krwi od pacjenta za pomocą specjalistycznych strzykawek. Dzięki odpowiedniej budowie strzykawki komórki w pobieranej krwi są automatycznie pobudzane do wytwarzania białek przeciwzapalnych (zwłaszcza tzw. antagonisty receptora interleukiny-1, czyli IL-1Ra).

Krok kolejny to inkubacja krwi, prowadząca do syntezy białek ochronnych. Pomaga w tym apirogenna szklana powierzchnia, która dodatkowo prowadzi do gwałtownego nasilenia czynników wzrostu IGF, TGF-β, PDGF, FGF. Procedura przeprowadzana jest w inkubatorze z temperaturą 37°C i trwa do 9 godzin.

Następnie przeprowadza się odwirowanie krwi, uzyskując autologiczną kondycjonowaną surowicę ACS. Jednokrotne pobranie krwi daje w rezultacie kilka jednostek surowicy, wykorzystywanych do serii wstrzyknięć u danego pacjenta. Ostatni etap leczenia to iniekcja surowicy, wykonywana od jednego do trzech razy w tygodniu.

Warto podkreślić, że rozwój badań nad ACS i podobnymi terapiami autologicznymi jest dynamiczny. Choć brakuje jeszcze szeroko zakrojonych, randomizowanych badań klinicznych potwierdzających jednoznaczną skuteczność ACS w AZS, wstępne obserwacje i doniesienia naukowe sugerują potencjalne korzyści.

Mechanizm działania opiera się na dostarczeniu skoncentrowanych czynników przeciwzapalnych i wzrostowych bezpośrednio do zmienionej chorobowo tkanki, co może wspomagać procesy regeneracyjne i redukować stan zapalny. Pacjenci zainteresowani tą metodą powinni szukać placówek, które oferują ją w ramach protokołów badawczych lub z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa i higieny.

Korzyści i ograniczenia terapii ACS

Jedną z głównych zalet terapii ACS jest jej naturalność i minimalne ryzyko wystąpienia reakcji alergicznych, ponieważ używana jest surowica pacjenta. Pacjenci często zgłaszają poprawę jakości skóry oraz zmniejszenie świądu i zaczerwienienia.

Mimo licznych korzyści, terapia ACS nie jest odpowiednia dla wszystkich. Nie każdy pacjent może być poddany tej terapii, zwłaszcza osoby z zaburzeniami krzepliwości krwi czy z chorobami autoimmunologicznymi, dlatego przed jej rozpoczęciem konieczna jest konsultacja lekarska.

Potencjalne skutki uboczne

Potencjalne skutki uboczne terapii ACS:

• miejscowe reakcje skórne,
• obrzęk,
• infekcje w miejscu wstrzyknięcia.

Należy również pamiętać o potencjalnych skutkach ubocznych terapii. Chociaż są one rzadkie, mogą obejmować miejscowe reakcje skórne, obrzęk czy infekcje w miejscu wstrzyknięcia. Wciąż trwają badania dotyczące długoterminowego bezpieczeństwa tej metody.

Kluczowe jest, aby pacjenci byli świadomi zarówno potencjalnych korzyści, jak i ograniczeń związanych z terapią ACS. Zawsze należy dokładnie omówić historię medyczną z lekarzem, aby wykluczyć wszelkie przeciwwskazania. Ważne jest również, aby realistycznie ocenić oczekiwania wobec terapii, pamiętając, że w przypadku AZS rzadko kiedy jedna metoda jest cudownym lekiem. Często konieczne jest połączenie różnych podejść terapeutycznych, w tym dbanie o odpowiednią pielęgnację skóry, unikanie alergenów i drażniących substancji, a także wsparcie farmakologiczne.

Alternatywne metody leczenia AZS

Autologiczna surowica kondycjonowana równie dobrze co w leczeniu atopowego zapalenia skóry sprawdza się w terapii bólów kręgosłupa i stawów pochodzenia przeciążeniowo-zwyrodnieniowego. Jest efektywna w redukcji wczesnych zmian, w których przeważa reakcja zapalna błony maziowej, a stawy nie wykazują jeszcze dużego stopnia destrukcji.

W ostatnich latach pojawiły się nowe badania potwierdzające skuteczność ACS w leczeniu przewlekłych dolegliwości bólowych. Wykazano, że regularne stosowanie tej terapii może prowadzić do znacznego złagodzenia bólu i poprawy funkcji ruchowych.

Wciąż jednak trwają badania nad długoterminowymi efektami i bezpieczeństwem stosowania ACS w różnych grupach pacjentów. Alternatywne metody leczenia AZS obejmują m.in. immunomodulację, terapię biologiczną oraz personalizowane leczenie.

Immunomodulacja polega na modulowaniu odpowiedzi immunologicznej organizmu, co może pomagać w kontrolowaniu objawów AZS. Terapia biologiczna z użyciem przeciwciał monoklonalnych, takich jak dupilumab, została zatwierdzona do leczenia umiarkowanego i ciężkiego AZS. Personalizowane leczenie natomiast polega na dostosowaniu terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta, co może obejmować kombinację różnych metod leczenia.

Obok terapii biologicznych, które rewolucjonizują leczenie ciężkich postaci AZS, rozwijane są również nowe generacje miejscowych leków, takie jak inhibitory JAK (Janus Kinase inhibitors) do stosowania zewnętrznego. Oferują one alternatywę dla kortykosteroidów, z mniejszym ryzykiem skutków ubocznych przy długotrwałym stosowaniu. Ponadto, coraz większą rolę odgrywa edukacja pacjentów w zakresie samoopieki, identyfikacji i unikania wyzwalaczy zaostrzeń, a także psychologiczne wsparcie, gdyż AZS ma znaczący wpływ na jakość życia i stan emocjonalny.