Leczenie łuszczycy - Laser Excimer

Łuszczyca może występować tylko w jednym miejscu (np. na głowie) lub obejmować bolesnymi zmianami całe ciało chorego, w tym miejsca wrażliwe.

Jej powikłaniem bywa łuszczycowe zapalenie stawów prowadzące do niepełnosprawności, zmniejszona odporność, alergie, znaczna nadwaga czy poważne choroby sercowo-naczyniowe. Kolejny skutek schorzenia to ostracyzm społeczny spowodowany obawą o zakażenie.

Objawy i charakterystyka łuszczycy

Wynika to z faktu, że nie wszyscy mają świadomość niezakaźnego charakteru choroby, której główną przyczyną są geny i czynniki immunologiczne. Zmiany łuszczycowe nie należą też do estetycznych. Są to najczęściej brunatno-czerwone grudki w kształcie okrągłym lub owalnym, będące płaskimi i wyraźnie oddzielającymi się od zdrowej skóry.

Te widoczne zmiany pokrywają się srebrną lub srebrno-szarą łuską, czyli łuszczycową blaszką. Do tego w połowie przypadków dochodzi  łuszczyca paznokci, czyli punktowate wgłębienia w paznokciowej płytce oraz łamliwość, rozwarstwianie i żółknięcie paznokci.

Łuszczyca jest chorobą przewlekłą, a jej przebieg opiera się na naprzemiennych okresach zaostrzeń i remisji. Współcześnie coraz większy nacisk kładzie się na edukację pacjentów dotyczącą czynników nasilających objawy, takich jak stres, infekcje, urazy skóry czy niektóre leki. Znaczenie ma również styl życia – odpowiednia pielęgnacja skóry, unikanie przesuszenia i stosowanie emolientów może wspierać terapię podstawową.

Czynniki wpływające na przebieg łuszczycy:

• stres,
• infekcje,
• urazy skóry,
• niektóre leki,
• odpowiednia pielęgnacja skóry,
• unikanie przesuszenia i stosowanie emolientów.

O wadze łuszczycy świadczy to, że zajmuje się nią Sejm w ramach Parlamentarnego Zespołu Do Spraw Łuszczycy. Organizowane są także kampanie społeczne dotyczące łuszczycy, takie jak „Nie traktuj łuszczycy powierzchownie!”. Jej twórcą jest Fundacja Żyjmy Zdrowo, Polskie Towarzystwo Dermatologiczne i AbbVie Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, których celem jest popularyzacja wiedzy o chorobie odbywająca się m.in. za pośrednictwem strony internetowej www.coukrywaskora.pl.

Laser Excimer w leczeniu łuszczycy

Skuteczność działania lasera w łuszczycy potwierdzają badania kliniczne, takie jak Therapy: Efficacy of the 308-nm excimer laser for treatment of psoriasis: Results of a multicenter study, Copyright © 2002 by the American Academy of Dermatology. Według niego po wykonaniu serii 10 naświetlań (przez łącznie 5 tygodni, 2 naświetlania per tydzień) u aż 72% pacjentów zauważono poprawę o minimum 75%. Z kolei u 90% osób poprawa wynosiła minimum 50%.

Parametry typowej terapii Laserem Excimer:

• seria 10 naświetlań w ciągu około 5 tygodni,
• 2 naświetlania na tydzień,
• u 72% pacjentów poprawa o minimum 75%,
• u 90% pacjentów poprawa o minimum 50%.

W ostatnich latach Laser Excimer zyskał na popularności dzięki coraz lepszym parametrom urządzeń oraz możliwości precyzyjnego dobierania dawki światła. Współczesne technologie pozwalają na jeszcze większe ograniczenie wpływu na otaczające tkanki, co zmniejsza ryzyko podrażnień i skraca czas rekonwalescencji. Leczenie to jest szczególnie polecane w przypadku zmian zlokalizowanych na niewielkich, trudnych obszarach – takich jak skóra owłosiona głowy, okolice kolan i łokci czy fałdy skórne.

Mechanizm działania lasera

Co odpowiada za tę skuteczność? Laser Excimer działa w oparciu o monochlorek ksenonu indukujący apoptozę limfocytów T. Naświetlanie komórek chorych odbywa się bez niepożądanego wpływu na komórki zdrowe, co dzieje się za pomocą możliwości precyzyjnego dopasowania mocy światła.

Długość świetlnej wiązki to 308 nanometrów, czas naświetlania przez urządzenie może wynosić od 1 sekundy do 90 sekund, a powierzchnia zabiegowa może wynosić od 50 milimetrów kwadratowych (średnica 8 milimetrów) do 2 262 milimetrów kwadratowych (obszar o wymiarach 39 mm x 58 mm).

Zalecenia dotyczące terapii

Chorym na łuszczycę zaleca się naświetlanie Laserem Excimer przynajmniej 2 razy w tygodniu i wykonanie łącznie od 6 do 20 zabiegów, zależnie od stopnia zaawansowania choroby. Efektami terapii będzie zmniejszenie powierzchni łuszczycowych łat, zminimalizowanie łuskowatości, ograniczenie zaczerwienień oraz zwiększenie uległości łat łuszczycowych na terapię.

Terapia laserowa znacząco redukuje ból. By zwiększyć skuteczność naświetlań, terapię można łączyć z lekami miejscowymi takimi jak ditranol, kalcypotriol czy steroidy. Dzięki nim przyspiesza się odpowiedź organizmu na leczenie laserem, co pozwala na zminimalizowanie ilości naświetlań oraz znaczne wydłużenie czasu remisji choroby.

Skuteczność i bezpieczeństwo terapii

Laser Excimer wykazuje szczególnie dobre rezultaty u pacjentów z łuszczycą plackowatą o ograniczonym zasięgu oraz w przypadkach opornych na leczenie miejscowe. W porównaniu z klasyczną fototerapią UVB terapia laserowa umożliwia aplikację wyższej dawki światła bez ryzyka uszkodzenia zdrowej skóry, co przyspiesza uzyskanie remisji.

Bezpieczeństwo zabiegu potwierdzono w licznych publikacjach medycznych. Najczęstsze reakcje niepożądane to krótkotrwałe zaczerwienienie, delikatny obrzęk lub uczucie pieczenia, które mijają zwykle w ciągu kilku godzin. Ryzyko powikłań maleje, gdy zabiegi są wykonywane w odpowiednio dobranych odstępach czasowych oraz przez doświadczony personel.

Najczęstsze działania niepożądane po zabiegu:

• krótkotrwałe zaczerwienienie skóry,
• delikatny obrzęk,
• uczucie pieczenia,
• przejściowe podrażnienie naświetlanej okolicy.

Terapia Laserem Excimer może być również stosowana jako element leczenia łączonego, co odzwierciedla najnowsze rekomendacje dermatologiczne. Współcześnie rośnie też znaczenie terapii spersonalizowanych, dopasowanych do profilu immunologicznego pacjenta, co obejmuje także ocenę reaktywności skóry na światło.

Przeciwwskazania do terapii Laserem Excimer

Leczeniu laserem excimerowym nie powinny się poddawać osoby chore na nowotwory skóry, w tym toczeń. Terapię odradza się także ciężarnym i będącym w okresie laktacji, a także wszystkim osobom przyjmującym preparaty światłouczulające bądź mającym podejrzaną lub zdiagnozowaną nadwrażliwość na promieniowanie UV.

Dodatkowo decyzja o terapii wymaga szczególnej ostrożności w przypadku pacjentów z bardzo rozległymi zmianami, u których bardziej wskazana może być klasyczna fototerapia lub leczenie ogólne. Przed rozpoczęciem zabiegów wykonuje się dokładny wywiad medyczny, aby ocenić, czy terapia jest w pełni bezpieczna.

W przypadku wystąpienia objawów niepożądanych po naświetlaniach — takich jak nasilenie rumienia, pęcherze czy przedłużone podrażnienie — konieczna jest konsultacja z dermatologiem w celu dostosowania parametrów zabiegowych.