Współczesna stomatologia ma do zaoferowania coraz więcej nowoczesnych rozwiązań, poprawiających estetykę uśmiechu oraz zwiększających komfort pacjenta w trakcie zabiegu. Jednak udogodnienia takie jak bezbolesne, sterowane komputerowo znieczulenie, zabiegi chirurgii stomatologicznej z wykorzystaniem urządzenia Piezosurgery czy nowoczesne implanty stomatologiczne to opcje, których nie obejmuje ubezpieczenie zdrowotne w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.
Na szczęście koszyk świadczeń stomatologicznych dostępnych w ramach NFZ, które w gabinetach stomatologicznych można wykonać w ramach ubezpieczenia, i tak jest dość pokaźny.
Przykładowe bezpłatne świadczenia w gabinecie NFZ:
- przegląd jamy ustnej i instruktaż higieny
- usunięcie kamienia nazębnego raz na 12 miesięcy
- wypełnienia ubytków próchnicowych w zakresie koszyka
- znieczulenie miejscowe do zabiegów
- leczenie stanów zapalnych błony śluzowej
Świadczenia stomatologiczne w ramach NFZ
Pacjenci korzystający z leczenia stomatologicznego w ramach NFZ również mogą w sposób wystarczający zadbać o stan swojego uzębienia. NFZ gwarantuje nam bezpłatny przegląd stanu uzębienia wraz z instruktażem higieny jamy ustnej oraz usunięciem kamienia nazębnego co 12 miesięcy. Mamy także możliwość darmowego wypełniania ubytków próchnicowych.
Wypełnienia i leczenie endodontyczne

Trzeba jednak pamiętać, że wypełnienia kompozytowe refundowane przez NFZ stosowane są w zębach przednich (od jedynki do trójki), a w leczeniu pozostałych zębów – po zakazie stosowania amalgamatu od 1.01.2025 r. – NFZ refunduje inne materiały dopuszczone w koszyku świadczeń, bez możliwości dopłat.
Darmowe leczenie endodontyczne obejmuje jedynie zęby przednie – leczenie kanałowe czwórek, piątek czy siódemek jest już jednak pełnopłatne. Wyjątek stanowią dzieci i młodzież do 18 roku życia oraz kobiety w ciąży i połogu, którym przysługuje leczenie wszystkich zębów.
Znieczulenia i inne świadczenia
Dobrą wiadomością dla osób obawiających się bólu jest fakt, że każdy pacjent ma prawo do znieczulenia miejscowego przed zabiegiem. Inne zabiegi, z których pacjent może skorzystać za darmo to:
- trepanacja martwego zęba z zaopatrzeniem ubytku opatrunkiem
- dewitalizacja miazgi zęba z zaopatrzeniem ubytku opatrunkiem
- leczenie zmian na błonie śluzowej jamy ustnej
- kiretaż zwykły w obrębie 1/4 uzębienia
- usunięcie zęba jednokorzeniowego i wielokorzeniowego
- nacięcie ropnia z drenażem i opatrunkiem
- tymczasowe zaopatrzenie złamanej szczęki lub żuchwy
Lista świadczeń stomatologicznych w ramach NFZ jest regularnie aktualizowana przez Ministerstwo Zdrowia i NFZ – niektóre procedury mogą zostać rozszerzone, a inne ograniczone w zależności od finansowania i priorytetów zdrowotnych państwa.
Protetyka i ortodoncja w ramach NFZ

Pacjentom przysługuje raz na pięć lat darmowa proteza akrylowa w przypadku, jeśli stracili co najmniej pięć zębów. Raz na dwa lata można ją także bezpłatnie naprawić w ramach NFZ.
Leczenie ortodontyczne dla dzieci
Również leczenie ortodontyczne w ramach ubezpieczenia NFZ jest silnie reglamentowane – darmowe leczenie aparatem ruchomym przysługuje tylko dzieciom do dwunastego roku życia. Dzieci starsze mogą bezpłatnie korzystać jedynie z opieki retencyjnej utrzymującej efekty leczenia.
Raz w ciągu leczenia przysługuje naprawa lub wymiana aparatu i korekcyjne szlifowanie zębów. Pantomogram refundowany przez NFZ można wykonać zgodnie z limitem określonym w koszyku świadczeń (najczęściej 1 raz na 5 lat u dorosłych, częściej u dzieci i młodzieży według wskazań lekarza).
Dodatkowe świadczenia dla dzieci
Dzieci mają do wyboru szerszy zakres usług stomatologicznych niż dorośli: mogą korzystać z bezpłatnego leczenia mleczaków, leczenia kanałowego, lakierowania zębów stałych do 18 roku życia oraz lakowania bruzd do ukończenia lat siedmiu.
Dodatkowo mają prawo do zabiegów wspierających rozwój uzębienia: operacyjnego usunięcia zęba zatrzymanego, usunięcia zawiązków zębów ze wskazań ortodontycznych oraz resekcji wierzchołków korzeni zębów przednich.
Od 2023 roku pojawiły się dyskusje na temat poszerzenia dostępu do świadczeń ortodontycznych także dla młodzieży powyżej 12 roku życia, jednak zmiany te są wciąż przedmiotem konsultacji i nie zostały jeszcze wdrożone.
Zasady korzystania z usług stomatologicznych
Kiedy wiemy już, jakie usługi stomatologiczne obejmuje NFZ, warto dowiedzieć się także, gdzie i na jakich zasadach możemy z nich skorzystać. Zabiegi w ramach podstawowej opieki stomatologicznej NFZ można przeprowadzić w każdym gabinecie stomatologicznym czy przychodni, która ma podpisany kontrakt z NFZ – nie obowiązuje żadna rejonizacja.

Najważniejsze zasady korzystania ze świadczeń NFZ:
- przyjęcie bez skierowania do dentysty kontraktowego
- prawo do tzw. wizyt bólowych w możliwie najkrótszym terminie
- brak możliwości dopłaty do „lepszego” materiału w ramach refundacji
- możliwość wyboru dowolnej placówki z kontraktem, bez rejonizacji
- obowiązywanie limitów i wskazań w badaniach obrazowych (np. pantomogram)
Stomatolog przyjmie pacjenta bez skierowania, a w przypadku gdy zgłosimy się do gabinetu z bólem zęba, mamy prawo oczekiwać przyjęcia w najkrótszym możliwym czasie – zazwyczaj jeszcze tego samego dnia. Warto jednak pamiętać, że leczenie w ramach NFZ oznacza standard materiałów, a więc brak możliwości dopłaty za lepszą plombę.
W 2024 roku wprowadzono również elektroniczny system monitorowania kolejek do stomatologów działających w ramach NFZ. Dzięki temu pacjenci mogą sprawdzić online przewidywany czas oczekiwania w danym gabinecie i wybrać placówkę, która przyjmie ich szybciej.
Źródła:
- Ministerstwo Zdrowia, "Leczenie stomatologiczne", gov.pl
- D. Proaño, H. Huang, S. Allin, i in., "Oral Health Care Out-of-Pocket Costs and Financial Hardship: A Scoping Review", Journal of dental research, 1197–1208, 2024
- Juliane Winkelmann, Jesús Gómez Rossi, Ewout van Ginneken, "Oral health care in Europe: Financing, access and provision", Health systems in transition, 1-176, 2022