Mankietowa resekcja żołądka - czy zabieg może być refundowany?

Rękawowa resekcja żołądka jest jedną z najczęściej wykonywanych operacji bariatrycznych i stanowi uznaną metodę leczenia otyłości olbrzymiej oraz jej powikłań, a także otyłości II stopnia z istotnymi chorobami towarzyszącymi.

Zabieg polega na trwałym zmniejszeniu objętości żołądka, co prowadzi do ograniczenia ilości spożywanego pokarmu oraz zmian hormonalnych wpływających na uczucie głodu i sytości.

Mankietowa resekcja żołądka – wskazania i kryteria NFZ

Zabieg jest refundowany przez NFZ, jeżeli u pacjenta występują jasno określone wskazania medyczne. Obejmują one (najczęściej u osób dorosłych):

• BMI ≥ 40 kg/m²,
• BMI 35–40 kg/m² przy współistnieniu chorób związanych z otyłością (np. cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, obturacyjnego bezdechu sennego, chorób sercowo-naczyniowych, choroby zwyrodnieniowej stawów).

W praktyce oznacza to, że rękawowa resekcja żołądka może być rozważana nie tylko u pacjentów z otyłością olbrzymią, ale również u osób z BMI 35–40, jeśli występują powikłania otyłości zwiększające ryzyko zdrowotne.

W aktualnych rekomendacjach podkreśla się również, że przed kwalifikacją do operacji pacjent powinien mieć udokumentowane wcześniejsze, nieskuteczne próby leczenia zachowawczego otyłości, obejmujące dietoterapię, modyfikację stylu życia oraz leczenie farmakologiczne.

Coraz większą wagę przykłada się także do oceny gotowości pacjenta do długoterminowej współpracy po zabiegu, ponieważ operacja stanowi element kompleksowego leczenia, a nie samodzielne rozwiązanie problemu otyłości.

Kwalifikacja do zabiegu bariatrycznego i skierowanie

Aby przebyć zabieg w ramach opłacanej składki na ubezpieczenie zdrowotne, pacjent musi uzyskać skierowanie (zwykle e-skierowanie do poradni chirurgicznej lub ośrodka bariatrycznego). Zazwyczaj wystawiane jest ono przez lekarza rodzinnego, ale można je otrzymać również od lekarzy innych specjalności, np. od chirurga.

Warto jednak pamiętać, że samo skierowanie nie przesądza o wykonaniu operacji. Ostateczna kwalifikacja odbywa się w ośrodku bariatrycznym po analizie wskazań, ocenie stanu zdrowia oraz wykluczeniu przeciwwskazań do zabiegu.

Najczęstsze przeciwwskazania brane pod uwagę w procesie kwalifikacji:

• nieleczone lub niestabilne zaburzenia psychiczne,
• aktywne uzależnienia,
• brak gotowości do przestrzegania zaleceń i kontroli pooperacyjnych.

Kolejny etap obejmuje kwalifikację w wyspecjalizowanym ośrodku, gdzie przeprowadzana jest ocena wielospecjalistyczna. Standardem jest konsultacja chirurgiczna, dietetyczna, psychologiczna oraz ocena internistyczna lub diabetologiczna, co pozwala ograniczyć ryzyko powikłań i zwiększyć skuteczność leczenia.

Po zakończeniu procesu kwalifikacji pacjent zostaje wpisany na listę oczekujących, a czas oczekiwania na zabieg w ramach NFZ może różnić się w zależności od regionu oraz dostępności kontraktów w danym ośrodku.

Refundacja operacji bariatrycznych w Polsce

Pewnym ułatwieniem refundowania zabiegów bariatrycznych była zmiana wyceny świadczeń z tego zakresu chirurgii. W latach 2016–2017 uporządkowano finansowanie części procedur bariatrycznych w koszyku świadczeń, tworząc kategorię „chirurgiczne leczenie otyłości”.

Jedną z procedur, które znalazły się w tej kategorii, jest właśnie mankietowa resekcja żołądka. Od tego czasu zabieg ten jest ujęty w katalogu świadczeń gwarantowanych, co umożliwia jego finansowanie ze środków publicznych.

Należy jednak zaznaczyć, że sposób rozliczania świadczeń oraz zakres procedur operacyjnych finansowanych publicznie bywa aktualizowany. W praktyce system obejmuje różne warianty leczenia operacyjnego otyłości oraz świadczenia związane z leczeniem powikłań lub zabiegami ponownymi.

W aktualnej praktyce klinicznej dostępność operacji nadal zależy od liczby ośrodków posiadających kontrakt z NFZ oraz ich możliwości organizacyjnych. Pomimo refundacji, w niektórych regionach pacjenci muszą liczyć się z dłuższym czasem oczekiwania na zabieg.

Efekty mankietowej resekcji żołądka i opieka pooperacyjna

Mankietowa resekcja żołądka prowadzi zwykle do istotnej i trwałej redukcji masy ciała oraz poprawy lub remisji wielu chorób towarzyszących otyłości. Skuteczność leczenia jest jednak ściśle związana z przestrzeganiem zaleceń pooperacyjnych.

Najważniejsze elementy opieki pooperacyjnej po zabiegu bariatrycznym:

• długoterminowa opieka dietetyczna,
• regularne kontrole lekarskie,
• suplementacja witamin i składników mineralnych,
• systematyczna aktywność fizyczna,
• wsparcie psychologiczne.

Współczesne podejście do leczenia otyłości traktuje operację bariatryczną jako element kompleksowego procesu terapeutycznego, którego celem jest nie tylko redukcja masy ciała, ale także poprawa jakości życia i zmniejszenie ryzyka powikłań zdrowotnych w długiej perspektywie.