Leczenie chrapania aparatem TAP - T

Leczenie chrapania i bezdechu sennego

Leczenie chrapania należy rozpocząć od wizyty u lekarza oraz od zmiany stylu życia. Osoby otyłe powinny zredukować masę ciała, przed snem nie powinno się spożywać obfitych posiłków ani pić alkoholu; należy również zrezygnować z palenia papierosów.

W zależności od stopnia rozwinięcia bezdechu sennego lekarz może zaproponować nam różne metody leczenia. Przy bezdechu umiarkowanym polecane są wkładki zewnątrzustne, które powodują wysunięcie żuchwy. W przypadku bardziej zaawansowanych postaci bezdechu sennego stosowane są protezy powietrzne.

Rozpoznanie bezdechu sennego wymaga badania snu (polisomnografia lub poligrafia). Dobór terapii zależy od nasilenia zaburzeń oddychania, budowy dróg oddechowych i chorób współistniejących. Oprócz wkładek wysuwających żuchwę i aparatu CPAP (ciągłe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych) rozważa się także terapię ułożeniową, leczenie przyczynowe schorzeń laryngologicznych oraz zabiegi chirurgiczne.

CPAP a aparaty zewnątrzustne

CPAP jest zwykle terapią pierwszego wyboru w umiarkowanym i ciężkim obturacyjnym bezdechu sennym, ponieważ najskuteczniej redukuje liczbę bezdechów. Aparaty zewnątrzustne (wysuwające żuchwę) są zalecane przede wszystkim przy bezdechu łagodnym – umiarkowanym oraz u osób, które nie tolerują CPAP lub poszukują alternatywy.

Aparaty te stanowią alternatywę lub uzupełnienie CPAP. Dobór konkretnego modelu (np. TAP-T) poprzedza ocena stomatologiczna i badanie snu.

Leczenie operacyjne

Możliwe jest również leczenie operacyjne chrapania, polegające na usunięciu nadmiaru tkanki, która utrudnia przepływ powietrza.

Skuteczność operacji zależy od miejsca zwężenia (np. przegroda nosa, małżowiny nosowe, migdałki, podniebienie miękkie, nasada języka, a w wybranych przypadkach przemieszczenie szczęk). O kwalifikacji decyduje laryngolog lub chirurg szczękowo-twarzowy po odpowiedniej diagnostyce.

Aparat TAP-T – działanie i wskazania

Aparat TAP-T składa się z dwóch szyn – górnej i dolnej, wykonanych z przezroczystego tworzywa sztucznego i połączonych w odpowiedni sposób tytanowym zamkiem. Dużą zaletą aparatu jest fakt, że używany jest on tylko w nocy, jest bardzo prosty w obsłudze i można w łatwy sposób regulować go samodzielnie.

Regulacja wysunięcia powinna jednak odbywać się zgodnie z planem ustalonym przez lekarza prowadzącego; nie należy zwiększać wysunięcia bez konsultacji.

Dzięki aparatowi TAP-T, który został stworzony przez niemiecką firmę Scheu-Dental, możliwe jest zarówno leczenie chrapania, które stanowi jedynie dyskomfort dla partnerów i bezpośrednio nie zagraża pacjentowi, jak i leczenie chrapania patologicznego oraz powstrzymywanie dalszego rozwoju obturacyjnego bezdechu sennego.

TAP-T jest urządzeniem typu wysuwającego żuchwę (mandibular advancement), co pomaga utrzymać drożność górnych dróg oddechowych podczas snu. Warto przy tym zaznaczyć, że efektywność leczenia TAP-T jest oceniana przez specjalistów i pacjentów jako bardzo wysoka, lecz konieczna jest współpraca pacjenta w formie regularnego stosowania aparatu.

Stopień poprawy zależy od nasilenia bezdechu, anatomii dróg oddechowych i właściwej regulacji urządzenia. Skuteczność terapii warto potwierdzić badaniem snu z założonym aparatem.

Zespół bezdechu sennego

Zespół bezdechu sennego jest stanem potencjalnie zagrażającym życiu i oznacza, że pacjent przestaje oddychać podczas snu na okres dłuższy niż 10 sekund.

Warto wiedzieć, że większość osób cierpiących na obturacyjny bezdech senny nie jest tego świadoma, a same epizody zatrzymania oddychania mogą pojawiać się wielokrotnie podczas snu.

Aparaty TAP-T są bardzo delikatne, wykonane z akrylu i wykonywane indywidualnie dla pacjenta. Dużą zaletą aparatów jest fakt, że wykorzystywane są one jedynie podczas snu. Ich zadaniem jest udrożnienie dróg oddechowych poprzez utrzymanie żuchwy w przodzie, napięcie mięśni gardła, trzymanie języka oraz pozostawienie tchawicy otwartej.

Aparaty TAP-T są bardzo proste w obsłudze; u wielu osób poprawa jest odczuwalna już w pierwszych nocach, jednak skuteczność terapii ocenia się obiektywnie w badaniu snu.

Wskazania i przeciwwskazania

Stosowanie aparatu TAP-T wymaga odpowiedniej kwalifikacji, ponieważ skuteczność i bezpieczeństwo terapii zależą od stanu uzębienia, tkanek przyzębia oraz ogólnej kondycji aparatu żucia. Przed rozpoczęciem leczenia konieczna jest ocena ewentualnych przeciwwskazań oraz przygotowanie jamy ustnej, aby zminimalizować ryzyko podrażnień i powikłań.

Przeciwwskazania i ograniczenia:

• zaawansowana choroba przyzębia, ruchomość zębów lub niewystarczająca liczba stabilnych zębów do utrzymania aparatu (np. bezzębie),
• nieleczona próchnica, stany zapalne w jamie ustnej, ból zęba – wymagają leczenia przed wykonaniem aparatu,
• aktywne dolegliwości stawu skroniowo‑żuchwowego, znacznie ograniczone otwieranie ust lub ból żuchwy,
• silny odruch wymiotny, który uniemożliwia tolerancję urządzenia,
• ciężka postać OSA bez nadzoru specjalisty i bez potwierdzenia skuteczności; centralny bezdech senny nie jest wskazaniem do leczenia aparatem,
• wiek rozwojowy – decyzja po konsultacji ortodontycznej,
• silny bruksizm – wymaga indywidualnej kwalifikacji,
• brak gotowości do regularnych kontroli i przestrzegania zaleceń higienicznych.

Leczenie chrapania aparatem TAP-T (który jest jednocześnie pomocnym aparatem do oddychania przy bezdechu) umożliwia pacjentowi spanie na boku, ponieważ aparat nie rani wewnętrznej strony policzków. Możliwe jest również wykonywanie ruchów bocznych żuchwy.

Adaptacja i użytkowanie aparatu TAP-T

W pierwszym okresie użytkowania urządzenia możliwe jest odczuwanie przez pacjenta pewnego dyskomfortu, objawiającego się m.in. zwiększonym wydzielaniem śliny, uczuciem ucisku na zębach, dolegliwościami w stawie skroniowo-żuchwowym i zwiększonym napięciem mięśni – powinny one jednak ustąpić w ciągu kilku dni.

Jeżeli dolegliwości utrzymują się lub nasilają powyżej 1–2 tygodni, należy skontaktować się z lekarzem w celu korekty ustawień.

Warto zauważyć, że regularne stosowanie aparatu TAP-T może prowadzić do trwałej poprawy jakości snu oraz zmniejszenia liczby epizodów bezdechu.

Jednak, jak każda terapia, także i tutaj wymaga to systematyczności oraz cierpliwości ze strony pacjenta, szczególnie na początku procesu adaptacji.

Instrukcja użytkowania

Jak prawidłowo używać aparatu:

• noś aparat każdej nocy; pierwsze doby zaczynaj od krótszego czasu i stopniowo wydłużaj do całej nocy,
• regulację wysunięcia (tzw. titrację) prowadź według zaleceń lekarza; nie zwiększaj wysunięcia na własną rękę,
• po przebudzeniu wykonaj krótkie ćwiczenia rozluźniające żuchwę; jeśli zalecono tzw. nakładkę pozycjonującą poranny zgryz, stosuj ją zgodnie z instrukcją,
• czyść aparat codziennie miękką szczoteczką i łagodnym środkiem (bez gorącej wody i agresywnych detergentów); okresowo można stosować dedykowane tabletki czyszczące,
• przechowuj urządzenie w wentylowanym pojemniku; chroń przed wysoką temperaturą,
• dbaj o higienę jamy ustnej (szczotkowanie, nitkowanie, preparaty z fluorem), aby zmniejszyć ryzyko próchnicy i stanów zapalnych,
• zgłaszaj się na wizyty kontrolne i – jeśli zaleci specjalista – wykonaj badanie snu z aparatem w celu oceny skuteczności.

Działania niepożądane

Możliwe działania niepożądane to poza przejściowym ślinieniem lub suchością w ustach dolegliwości stawu skroniowo-żuchwowego, otarcia błony śluzowej, nadwrażliwość zębów.

Przy długotrwałym stosowaniu mogą wystąpić zmiany zgryzowe (np. niewielkie przesunięcia zębów, zmniejszenie nagryzu pionowego/poziomego). U dorosłych zwykle nie prowadzą one do istotnych zmian rysów twarzy, ale wymagają regularnej kontroli stomatologicznej i ewentualnej modyfikacji terapii.

Korzyści i cena aparatu TAP-T

Dzięki zastosowaniu aparatu TAP-T możliwe jest zmniejszenie ryzyka powstania problemów zdrowotnych związanych z chrapaniem i bezdechem sennym. Osoby stosujące szyny TAP zauważają znaczną poprawę, ponieważ wyeliminowane zostają konsekwencje źle przespanej nocy, takie jak:

• zaburzenia koncentracji,
• senność,
• utrzymujące się zmęczenie w ciągu dnia.

Dodatkowo zastosowanie odpowiedniego leczenia bezdechu sennego zmniejsza ryzyko wystąpienia zawału czy udaru.

Istotne jest, aby pacjenci regularnie kontrolowali swoje postępy w terapii u specjalisty, co pozwala na optymalizację leczenia oraz monitorowanie potencjalnych skutków ubocznych. W cięższych postaciach OSA CPAP zwykle silniej redukuje liczbę bezdechów; u części chorych stosuje się zamiennie lub łącznie różne metody, dobierając je do tolerancji i skuteczności potwierdzonej badaniem snu.

Cena aparatu TAP-T

Cena aparatu TAP-T, który wykonywany jest przez stomatologa indywidualnie dla każdego pacjenta, to około 2 500 złotych.

Na łączny koszt wpływa wybór systemu, zakres diagnostyki, liczba wizyt dopasowujących oraz ewentualne elementy dodatkowe; cenniki różnią się między gabinetami.