Jak szacuje NFZ co roku w Polsce zabiegowi obrzezania (circumcision) ze względów medycznych poddaje się 13–14 tysięcy mężczyzn, co kosztuje Fundusz ok. 7 mln zł. Jednak aby przeprowadzić operację w ramach ubezpieczenia, spełnione muszą zostać ściśle określone kryteria medyczne, potwierdzone skierowaniem od specjalisty lekarza-urologa.
Wskazania do refundowanego obrzezania
Do najczęstszych wskazań przeprowadzenia operacji obrzezania zaliczane są:
- stulejka (łac. phimosis) – wrodzone lub nabyte zwężenie napletka, utrudniające oddawanie moczu, utrzymanie higieny, a nawet współżycie seksualne
- zapalenie żołędzi penisa (łac. balanitis) – przyczynami stanu zapalnego może być zarówno nadmierna jak i niedostateczna higiena, infekcje bakteryjne lub grzybicze a jego objawy to m.in. swędzenie, pieczenie, ropne i wrzodziejące zmiany na żołędzi, opuchlizna i zaczerwienienie
- zbyt krótkie wędzidełko – trójkątny fałd skóry u podstawy żołędzi, może sprawiać ból i problemy podczas wzwodu, uniemożliwiając swobodne odprowadzenie napletka
- załupek (łac. paraphimosis) – schorzenie uniemożliwiające sprowadzenie odprowadzonego napletka z powrotem na żołądź
- nawracające infekcje dróg moczowych – ich źródłem są przenikające do światła układu moczowego bakterie, które następnie w sprzyjających warunkach namnażają się i powodują zmiany zapalne
- podejrzenie zamiany nowotworowej napletka – najczęstszą przyczyną są przerzuty komórek nowotworowych z innych organów poprzez układ krwionośny lub limfatyczny
Wskazania u dzieci i młodzieży
U najmłodszych pacjentów obrzezanie najczęściej wykonywane jest z powodu stulejki. NFZ finansuje takie zabiegi na podstawie skierowania od pediatry lub urologa dziecięcego. Wczesne rozpoznanie problemu pozwala uniknąć przewlekłych infekcji i problemów z oddawaniem moczu.
Wskazania u dorosłych mężczyzn
U dorosłych zabieg może być konieczny m.in. w przypadku przewlekłych stanów zapalnych, bliznowaceń napletka lub powikłań po urazach. Coraz częściej urologowie podkreślają znaczenie obrzezania w kontekście zmniejszenia ryzyka niektórych infekcji przenoszonych drogą płciową.
Refundacja obrzezania przez NFZ

"Refundujemy zabiegi, które przeprowadzone zostały ze względów medycznych, w większości związane ze stulejką u dzieci, obrzezanie, operację załupka i zaszycie rany skóry prącia" – twierdzi Michał Rabikowski z biura prasowego centrali NFZ.
Do przeprowadzenia refundowanego zabiegu niezbędne jest aktualne zaświadczenie od specjalisty, potwierdzające konieczność zabiegu z przyczyn medycznych. W przypadku niepokojących objawów najlepszym rozwiązaniem będzie wizyta u urologa, który może wystawić odpowiednie skierowanie.
Krok po kroku: jak uzyskać refundację
Procedura wymaga konsultacji ze specjalistą, najczęściej urologiem. Następnie konieczne jest uzyskanie skierowania na zabieg i zapis do placówki posiadającej kontrakt z NFZ. Niektóre przychodnie oferują pomoc w załatwieniu formalności.
Od 2024 roku obserwuje się zwiększone zainteresowanie refundacją obrzezania u dorosłych. Związane jest to częściowo z poprawą dostępności do urologów w ramach POZ, jednak w wielu regionach czas oczekiwania pozostaje długi.
Obrzezanie bez refundacji – kiedy i dlaczego
Inne powody obrzezania, takie jak względy religijne, higieniczno-estetyczne, czy chęć poprawy jakości życia seksualnego nie są uznawane za wskazania medyczne, dlatego zabieg możliwy jest jedynie odpłatnie, w prywatnych placówkach.
Niektóre osoby decydują się na zabieg prywatnie z powodu długiego oczekiwania w publicznym systemie lub w celu skorzystania z nowoczesnych metod chirurgicznych, dostępnych wyłącznie w komercyjnych klinikach.
Gdzie można wykonać obrzezanie z refundacją NFZ

Zabiegi finansowane przez NFZ realizowane są najczęściej przez oddziały urologiczne szpitali publicznych. Refundacja obejmuje również ewentualne leczenie powikłań po operacji. Największym problemem pozostaje dostępność – czas oczekiwania waha się od kilku do kilkunastu miesięcy, w zależności od regionu.
W niektórych województwach istnieje możliwość skorzystania z chirurgii jednego dnia, co znacząco skraca czas hospitalizacji i przyspiesza realizację świadczenia. Warto zapytać lekarza prowadzącego o dostępność takiej opcji.
Prywatny zabieg obrzezania – koszty i dostępność
Alternatywą dla pacjentów ze wskazaniami medycznymi, którzy nie chcą lub nie mogą czekać na operację w szpitalu państwowym, jest skorzystanie z usług prywatnej kliniki posiadającej kontrakt z NFZ. Informacje o zakresie tych kontraktów dostępne są telefonicznie w oddziałach Funduszu lub na stronach internetowych klinik.
Jeśli pacjent nie kwalifikuje się do refundacji, koszt prywatnego zabiegu obrzezania w Polsce w 2024 roku wynosi od 1500 do 4000 zł, w zależności od miasta, renomy placówki i rodzaju znieczulenia. Niektóre ośrodki oferują wstępne konsultacje online, co może uprościć całą procedurę.
Źródła:
- Arthur S. McPhee, Gavin Stormont, Alastair C. McKay, "Phimosis", StatPearls [Internet]., 2023
- Mateusz Czajkowski, Katarzyna Czajkowska, Karolina Zarańska, i in., "Male Circumcision Due to Phimosis as the Procedure That Is Not Only Relieving Clinical Symptoms of Phimosis But Also Improves the Quality of Sexual Life", Sexual medicine, 2021
- Syed Suhail Ahmed, Deguang Liu, Jean-Christophe Simon, "Impact of water-deficit stress on tritrophic interactions in a wheat-aphid-parasitoid system", PloS one, 2017