Leczenie zaćmy laserem

Istotą zaćmy, zwanej także kataraktą jest odkładanie się złogów białkowych na soczewce oka, prowadzące do jej stopniowego mętnienia i utraty przejrzystości. Wraz z rozwojem choroby zmiany degeneracyjne stają się widoczne gołym okiem – źrenica zmienia kolor z czarnego na szaro-biały. Zaawansowana zaćma całkowicie uniemożliwia widzenie.

Wśród czynników wpływających na rozwój choroby najczęściej wymieniane są: zaawansowany wiek (zaćma starcza), wady wrodzone gałki ocznej i przebyte urazy oka, uwarunkowania genetyczne, a także choroby metaboliczne (np. cukrzyca) oraz przyjmowanie dużych ilości leków sterydowych. Rozwój zaćmy przyśpieszyć mogą: otyłość, nadciśnienie a także nadużywanie alkoholu i palenie papierosów.

Objawy i diagnoza zaćmy

Pierwszymi, niepokojącymi objawami, które powinny skłonić do konsultacji z lekarzem-okulistą są:

• pogorszenie ostrości widzenia oraz jego „przymglenie”
• pojawianie się refleksów (aureoli) przy patrzeniu na źródło światła
• zaburzenia w ocenie odległości
• słabe widzenie w nocy
• spadek intensywności widzianych barw
• dwojenie obrazów
• zez lub oczopląs (u dzieci)

W celu potwierdzenia diagnozy okulista przeprowadza badanie ostrości widzenia, ocenę soczewki za pomocą biomikroskopu oraz oftalmoskopię. W bardziej zaawansowanych przypadkach może być konieczne badanie USG gałki ocznej. Wczesne wykrycie zmian pozwala na zaplanowanie leczenia i monitorowanie progresji choroby.

Metody leczenia zaćmy

Rozwój zaćmy w początkowym etapie może zostać spowolniony za pomocą środków farmakologicznych (np. kropli zawierających antyoksydanty), ale nie da się go całkowicie zatrzymać. Jedyną w pełni skuteczną metodą leczenia jest operacja, którą jak podkreślają lekarze, można przeprowadzić w każdym wieku.

Standardową procedurą jest zabieg fakoemulsyfikacji, czyli rozbicia zmętniałej soczewki za pomocą ultradźwięków i wszczepienia nowej, sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej. To najczęściej wykonywana metoda na świecie, zapewniająca szybki powrót do dobrego widzenia i relatywnie niski poziom powikłań.

Wszczepiane soczewki mogą być jednoogniskowe (do dali), toryczne (dla osób z astygmatyzmem) lub wieloogniskowe (umożliwiające widzenie w różnych odległościach). Wybór zależy od stylu życia pacjenta oraz budowy jego oka i powinien być konsultowany z lekarzem prowadzącym.

Laser femtosekundowy w leczeniu zaćmy

W 2012 r. profesor Jerzy Szaflik przeprowadził pierwszy w Polsce i jeden z pierwszych w Europie zabieg usunięcia zaćmy przy użyciu lasera femtosekundowego – działającego w podczerwieni i generującego ultrakrótkie impulsy (250–800 femtosekund) o bardzo dużej częstotliwości (nawet 500 kHz).

Operacja fakoemulsyfikacji z użyciem lasera różni się od klasycznej tym, że część działań manualnych chirurga zostaje zastąpiona precyzyjnym działaniem lasera, m.in. otwarcie torebki soczewki (kapsuloreksja) czy wstępne rozbicie jądra soczewki.

Zalety technologii laserowej

"Torebka soczewki otwierana jest laserem, a jego światło rozbija zaćmę w sposób zimny, nie podnosząc temperatury w oku. Dzięki temu mniej szkodzi innym strukturom, np. rogówce" – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Jacek Szaflik z Centrum Mikrochirurgii Oka "Laser".

Laser femtosekundowy (np. niemiecki Victus) cechuje się bardzo wysoką precyzją. Umożliwia dostosowanie parametrów zabiegu do budowy konkretnego oka oraz obrazowanie przedniego odcinka gałki ocznej w czasie rzeczywistym. To zwiększa bezpieczeństwo procedury i komfort pacjenta.

Zabieg trwa zazwyczaj 20–30 minut i odbywa się w trybie ambulatoryjnym, w znieczuleniu miejscowym (kroplowym lub iniekcyjnym). Pacjent może wrócić do domu jeszcze tego samego dnia.

Rekonwalescencja i trwałość efektów

Po zabiegu operacyjnym oko może być lekko zaczerwienione i wrażliwe na światło. Pełna poprawa widzenia następuje w ciągu kilku dni do kilku tygodni, w zależności od indywidualnej reakcji organizmu. Przez kilka tygodni należy unikać wysiłku fizycznego i przecierania oka oraz stosować zalecone krople z antybiotykiem i sterydem.

Nowoczesne soczewki wewnątrzgałkowe, zwłaszcza toryczne lub wieloogniskowe, pozwalają nie tylko przywrócić ostrość widzenia, ale też często uniezależnić się od okularów do dali lub bliży. Efekty zabiegu są trwałe – wszczepiona soczewka nie ulega zmętnieniu ani starzeniu.

Coraz częściej pacjenci decydują się również na tzw. premium lenses, które korygują dodatkowo astygmatyzm, presbiopię czy inne wady refrakcyjne. Konsultacja z lekarzem pozwala dobrać odpowiedni typ soczewki do stylu życia pacjenta i jego oczekiwań.