Operacja prostaty TUMT

Gruczoł krokowy czy też stercz (łac. prostata) jest elementem męskiego układu płciowego, a jego kształt często porównywany jest do kasztana jadalnego. Przebiega przez niego cewka moczowa, co tłumaczy, dlaczego w przypadku zwiększenia się jego objętości, dochodzi do utrudnienia w oddawaniu moczu.

To właśnie nieprawidłowości w budowie prostaty są powodem dolegliwości najbardziej dokuczliwych dla dojrzałych mężczyzn, jak częste parcie na mocz, konieczność wstawania w nocy czy ból podczas mikcji. Ich przyczyną może być łagodny rozrost gruczołu krokowego, który wynika z powiększenia się objętości komórek w strefie okołocewkowej stercza, a te z kolei uciskają na cewkę moczową.

Pacjent z typowymi objawami przerostu stercza powinien zgłosić się do lekarza, aby w pierwszej kolejności wykluczyć inne schorzenia, w tym zakażenie układu moczowego czy kamicę dalszego odcinka cewki moczowej. Mogą one powodować podobne dolegliwości, lecz ich leczenie jest zgoła odmienne. Poza badaniem fizykalnym, konieczna może okazać się również ultrasonografia i testy laboratoryjne. Pomogą one uniknąć częstych błędów diagnostycznych wynikających z opierania się wyłącznie na badaniu prostaty per rectum.

Objawy i diagnostyka przerostu prostaty

Diagnostyka łagodnego przerostu prostaty w ostatnich latach uległa znacznemu udoskonaleniu. Obok klasycznych badań, takich jak USG czy badanie per rectum, coraz większą rolę odgrywa oznaczenie stężenia swoistego antygenu sterczowego (PSA), które pomaga w różnicowaniu zmian łagodnych z nowotworowymi. Aktualne wytyczne zalecają także ocenę objętości gruczołu metodą rezonansu magnetycznego u pacjentów z niejednoznacznym obrazem USG.

Równocześnie pojawiają się biomarkerów w moczu nowe testy, które mogą w przyszłości pomóc w szybszym rozpoznaniu chorób prostaty bez konieczności wykonywania inwazyjnych biopsji. Mimo że nie zastępują one standardowych badań, stanowią ważne uzupełnienie w procesie diagnostycznym, szczególnie u pacjentów z obciążeniami rodzinnymi w kierunku raka stercza.

Najczęściej obserwowane objawy przerostu gruczołu krokowego to częstomocz, nagłe parcia na mocz, trudności w rozpoczęciu mikcji oraz uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza. Objawy te mogą stopniowo narastać, prowadząc do powikłań w postaci zakażeń układu moczowego czy kamicy pęcherza.

Najczęstsze objawy przerostu prostaty

• Trudności w rozpoczęciu mikcji
• Słaby lub przerywany strumień moczu
• Nocne wstawanie do toalety
• Nagłe, pilne parcia na mocz
• Uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza
• Nawracające zakażenia układu moczowego

Leczenie farmakologiczne i małoinwazyjne metody

Mężczyźni, cierpiący na łagodny rozrost gruczołu krokowego, mają możliwość skorzystania z różnych metod leczenia. W przypadku zmian mało zaawansowanych i dających niewielkie objawy, właściwa może się okazać wyłącznie obserwacja i badania kontrolne.

Kolejnym etapem jest leczenie farmakologiczne. Na rynku istnieje szeroka gama preparatów, od leków blokujących receptory alfa-1 lub enzym 5-alfa-reduktazę po preparaty ziołowe przeznaczone dla mniej nasilonych zmian. W dużej części przypadków są one wystarczające i przynoszą pacjentom znaczną ulgę w objawach.

W najnowszych zaleceniach Europejskiego Towarzystwa Urologicznego (EAU) podkreśla się również rolę modyfikacji stylu życia. Obejmuje to utrzymanie prawidłowej masy ciała, ograniczenie spożycia alkoholu i kofeiny oraz regularną aktywność fizyczną. Te proste działania mogą znacząco poprawić komfort życia i zmniejszyć nasilenie objawów u części pacjentów, opóźniając potrzebę leczenia zabiegowego.

W zależności od zaawansowania i charakteru zmian, dla panów skierowanych do operacji, poza zabiegami klasycznymi, dostępne są również metody minimalnie inwazyjne. Cechują się one mniejszym odsetkiem powikłań i są lepiej tolerowane przez pacjentów. Jedną z nich jest przezcewkowa terapia mikrofalowa.

Postęp technologiczny w urologii przyczynił się do wprowadzenia nowych urządzeń monitorujących temperaturę i ciśnienie w trakcie zabiegu. Dzięki temu zabiegi małoinwazyjne, w tym TUMT, są jeszcze bezpieczniejsze i bardziej komfortowe dla pacjentów, co skraca krótszy czas rekonwalescencji.

Przezcewkowa termoterapia mikrofalowa TUMT

Polega ona na wprowadzeniu do cewki moczowej cewnika z anteną emitującą mikrofale, które powodują lokalny wzrost temperatury do około 45 st. C. Powoduje to miejscową martwicę koagulacyjną, indukuje planowaną śmierć komórek czyli apoptozę oraz redukuję unerwienie alfa-adrenegiczne, tym samym obniżając napięcie cewki moczowej. Zabieg trwa około 45 minut i jest przeprowadzany w warunkach ambulatoryjnych, w znieczuleniu miejscowym.

Skuteczność tej metody, oceniana po 12 miesiącach na podstawie redukcji nasilenia objawów, wynosi 65%. Ponadto u 70% pacjentów zanotowano wzrost tempa przepływu moczu.

Przezcewkowa terapia mikrofalowa TUMT ma również udowodnioną naukowo przewagę nad leczeniem farmakologicznym, pod postacią terazosyny. Procedura jest dobrze tolerowana i, co warte podkreślenia, wiąże się z mniejszym odsetkiem powikłań niż przezcewkowa elektroresekcja gruczołu krokowego, uważana za standard i punkt odniesienia wśród zabiegów małoinwizyjnych.

Przypadki, w których konieczne jest ponowne wykonanie zabiegu nie zdarzają się często i ich szansa wynosi ok. 7,5% na rok. Jak wszystkie interwencje medyczne i ta posiada pewne przeciwskazania. Z TUMT dyskwalifikowani są pacjenci z rakiem gruczołu krokowego, zwężeniem cewki moczowej i po przebytych operacjach na sterczu.

Korzyści i ograniczenia TUMT

• Ambulatoryjny charakter zabiegu
• Znieczulenie miejscowe zamiast ogólnego
• Mniejszy odsetek powikłań w porównaniu z TURP
• Poprawa przepływu moczu i objawów
• Możliwość konieczności powtórzenia zabiegu
• Nie dla wszystkich pacjentów – istnieją przeciwwskazania

Warto zaznaczyć, że rozwój technologii medycznych przyczynił się do udoskonalenia urządzeń wykorzystywanych podczas zabiegu TUMT. Nowoczesne systemy monitorowania temperatury i ciśnienia w cewce moczowej pozwalają na lepszą kontrolę procesu leczenia, co przekłada się na większe bezpieczeństwo pacjenta i krótszy czas rekonwalescencji.

Coraz częściej w literaturze medycznej podkreśla się również możliwość łączenia TUMT z innymi metodami małoinwazyjnymi, takimi jak laserowe usuwanie tkanek czy embolizacja tętnic prostaty. Choć są to wciąż terapie badawcze, ich rozwój wskazuje kierunek przyszłych, jeszcze skuteczniejszych strategii leczenia przerostu gruczołu krokowego.

Większość pacjentów poddanych zabiegowi TUMT zgłasza wyraźną poprawę jakości życia oraz zmniejszenie objawów w krótkim czasie po procedurze. Długoterminowe wyniki wskazują na stabilne efekty w wielu przypadkach, co czyni TUMT skuteczną alternatywą dla bardziej inwazyjnych operacji.

Rekonwalescencja i opieka po TUMT

Po zabiegu TUMT pacjenci zwykle szybko wracają do aktywności. Krótkotrwałe objawy, takie jak lekkie pieczenie przy oddawaniu moczu czy niewielkie krwiomocze, są zazwyczaj przemijające. Ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza dotyczących nawadniania, unikania wysiłku fizycznego i stosowania ewentualnej antybiotykoterapii.

Kontrole urologiczne po zabiegu odgrywają kluczową rolę w ocenie efektów leczenia. Zwykle pierwsza wizyta kontrolna odbywa się po kilku tygodniach, a kolejne – w zależności od przebiegu rekonwalescencji i indywidualnych potrzeb pacjenta. Regularne badania kontrolne pomagają w porę wykryć ewentualne powikłania lub konieczność ponownego zabiegu.