Osocze bogatopłytkowe (PRP) – nowoczesność w medycynie

Osocze bogatopłytkowe (Platelet Rich Plasma, PRP) to autologiczny koncentrat płytek krwi w niewielkiej ilości osocza – jego stężenie to 1 000 000 płytek na mm³. Jest bogatą w czynniki wzrostu substancją, którą otrzymuje się z krwi pacjenta. Poprzez wstrzyknięcie osocza w odpowiednio dobrane warstwy skóry uzyskuje się efekt przyspieszenia odnowy tkanek. Proces regeneracji ulega przyspieszeniu, a fibroblasty są pobudzane do produkcji nowego kolagenu.

Jako że wszystkie składniki preparatu uzyskuje się od pacjenta, w efekcie wyeliminowano ryzyko wystąpienia miejscowej reakcji immunologicznej. Współcześnie PRP wykorzystuje się w ortopedii, medycynie estetycznej i innych dziedzinach medycyny – również przy zabiegach weterynaryjnych.

Przygotowanie i pozyskiwanie PRP

PRP jest koncentratem podstawowych czynników wzrostu, które są wydzielane przez płytki podczas procesu gojenia ran. Zawiera witronektynę, fibrynę i fibronektynę – trzy białka krwi, określane jako cząsteczki adhezyjne. W celu uzyskania PRP pobiera się krew żylną u pacjenta w pozycji siedzącej (niekiedy, w przypadku chorych szczególnie wrażliwych, pobieranie przeprowadza się w pozycji leżącej).

Pacjent, który zgłasza się na zabieg z wykorzystaniem PRP, nie musi być na czczo. Najczęściej pobiera się od kilku do kilkudziesięciu mililitrów krwi, która następnie zostaje przeniesiona do separatora (pojemnika do otrzymywania osocza). Separator zostaje umieszczony w wirówce i poddany procesowi wirowania, co trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut. Procedury sporządzania PRP mogą się nieco różnić w zależności od stosowanego zestawu. Wśród kilku stosowanych w Polsce rodzajów zestawów można wymienić m.in. Meso Beauty 20 i 40.

Po zakończeniu procesu wirowania otrzymuje się trzy warstwy płynowe: pierwszy to erytrocyty, drugi to właściwy koncentrat bogatopłytkowy (PRP), zaś trzecim jest warstwa osocza. PRP jest odciągany do osobnej strzykawki – w tej postaci jest gotowy do iniekcji.

W ostatnich latach pojawiły się również nowoczesne systemy automatycznego przygotowania PRP, które pozwalają na uzyskanie bardziej powtarzalnych wyników i standaryzację stężenia płytek. Dzięki temu zwiększa się skuteczność zabiegów i ogranicza ryzyko błędów podczas przygotowania preparatu.

Zastosowanie PRP w medycynie

Metoda polegająca na pobraniu, odseparowaniu i podaniu pacjentowi osocza bogatopłytkowego wykorzystuje najbogatsze naturalne źródło czynników wzrostu płytek krwi. Koncentrat płytek krwi może być wstrzyknięty w chorą tkankę, stymulując procesy naprawcze.

Rezultatem iniekcji w terapii schorzeń ortopedycznych jest silna stymulacja regeneracji uszkodzonych mięśni, ścięgien, więzadeł czy chrząstki. Z kolei w medycynie estetycznej zastrzyk z PRP intensywnie odmładza skórę, ujmując pacjentowi lat. Terapia daje długotrwałe efekty rewitalizacji skóry, a przy tym jest w pełni biokompatybilna z organizmem pacjenta.

Osocze bogatopłytkowe znajduje zastosowanie także w dermatologii, m.in. w  leczeniu łysienia androgenowego oraz poprawie kondycji skóry głowy. Coraz częściej stosuje się je również jako wsparcie w gojeniu ran przewlekłych, oparzeń czy w leczeniu trudno gojących się blizn.

• PRP w medycynie estetycznej - W zabiegach estetycznych PRP stosuje się głównie w celu poprawy jędrności i elastyczności skóry, redukcji zmarszczek czy poprawy owalu twarzy. Efekty są naturalne i widoczne już po kilku tygodniach od wykonania procedury.

• PRP w ortopedii - W ortopedii terapia PRP wspiera leczenie przewlekłych stanów zapalnych ścięgien, uszkodzeń więzadeł czy zwyrodnień stawowych. Przyspiesza regenerację i zmniejsza ból, co pozwala pacjentom szybciej wracać do sprawności.

• PRP w dermatologii - W dermatologii i trychologii PRP wykorzystuje się w leczeniu wypadania włosów oraz poprawie ukrwienia skóry głowy. Coraz częściej łączy się tę metodę z farmakoterapią, aby zwiększyć skuteczność leczenia.

Według najnowszych badań z lat 2021–2023 skuteczność terapii PRP może być zwiększona poprzez łączenie jej z innymi metodami, takimi jak laser frakcyjny, mezoterapia igłowa czy leczenie farmakologiczne. Terapie skojarzone pozwalają uzyskać lepsze efekty estetyczne i medyczne niż stosowanie PRP w monoterapii.

Bezpieczeństwo i skuteczność PRP

PRP jest terapią autologiczną, co oznacza, że wykorzystuje krew własną pacjenta – dzięki temu ryzyko reakcji alergicznych czy odrzutu jest minimalne. Do najczęściej występujących skutków ubocznych należą przejściowe zaczerwienienie, obrzęk i bolesność w miejscu podania preparatu. Objawy te zwykle ustępują samoistnie w ciągu kilku dni.

W literaturze naukowej podkreśla się, że poważne powikłania zdarzają się niezwykle rzadko. Najlepsze efekty terapii obserwuje się u pacjentów z umiarkowanymi problemami skórnymi lub ortopedycznymi, podczas gdy w bardzo zaawansowanych przypadkach skuteczność może być ograniczona.

Aktualne doniesienia wskazują również, że skuteczność PRP zależy od wieku pacjenta, stylu życia oraz chorób współistniejących. Osoby młodsze, prowadzące zdrowy tryb życia, zazwyczaj uzyskują lepsze i szybsze rezultaty terapii niż pacjenci w starszym wieku z wieloma chorobami przewlekłymi.