W przeciwieństwie do badań takich jak RTG czy tomografia komputerowa, podczas rezonansu magnetycznego nie jest stosowane promieniowanie rentgenowskie. Omawiana technika wykorzystuje do działania pole magnetyczne oraz fale radiowe. Obraz powstaje po zebraniu przez komputer otrzymywanych sygnałów, które powstają na skutek oddziaływania wymienionych czynników fizycznych na protony, będące częścią składową atomów zawartych w ludzkim ciele.
Co wykrywa rezonans magnetyczny kręgosłupa szyjnego?
Do wykonania rezonansu magnetycznego odcinka szyjnego kręgosłupa powinny nas skłonić takie dolegliwości jak ból, sztywność oraz uczucie drętwienia w obrębie barku, szyi i karku. Innym wskazaniem są zaburzenia czucia oraz osłabienie siły mięśniowej w wymienionych rejonach.
Co dokładnie pokazuje rezonans kręgosłupa szyjnego? Badanie pozwala wykryć między innymi:
-
ucisk na tę część centralnego układu nerwowego (związany np. z przemieszczeniem elementów kostnych kanału kręgowego),
-
obecność zmian nowotworowych w rdzeniu kręgowym,
-
zmiany demielinizacyjne typowe dla stwardnienia rozsianego,
-
procesy zapalne w obrębie rdzenia (np. ropniaka),
-
defekty naczyniowe pod postacią malformacji (nieprawidłowo wykształconych naczyń krwionośnych).
Rezonans kręgosłupa szyjnego - co pokazuje?
Rezonans magnetyczny kręgosłupa szyjnego wykorzystywany bywa również w stanach ostrych. Przy jego pomocy możliwe jest wykrycie zmian pourazowych, takich jak stłuczenie czy obrzęk rdzenia kręgowego. Technika pozwala na stosunkowo szybkie rozpoznanie zmian niedokrwiennych w rdzeniu (takowe ogniska w rezonansie magnetycznym uwidaczniane są wcześniej niż w badaniu tomografii komputerowej). Możliwe jest również dokonanie oceny struktur kostnych w badaniu MR, jednak przy podejrzeniu zmian w obrębie tego układu, zwykle preferowane jest badanie tomografii komputerowej.
Wskazania do rezonansu magnetycznego szyjnego odcinka kręgosłupa
Wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego szyjnego odcinka kręgosłupa obejmują różnorodne schorzenia, objawy i sytuacje, w których konieczne jest szczegółowe obrazowanie tej części kręgosłupa. Badanie to jest wyjątkowo precyzyjne i pozwala na wykrycie zmian w tkankach miękkich, nerwach oraz strukturach kostnych.
Oto najczęstsze wskazania:
-
przewlekłe bóle szyi, które nie ustępują mimo leczenia,
-
bóle promieniujące do ramion, barków lub głowy,
-
sztywność karku utrudniająca poruszanie głową,
-
mrowienie, drętwienie lub osłabienie rąk i dłoni,
-
problemy z równowagą, zawroty głowy czy uczucie niestabilności,
-
urazy szyjnego odcinka kręgosłupa, np. po wypadkach komunikacyjnych lub sportowych,
-
podejrzenie złamań, zwichnięć lub innych uszkodzeń strukturalnych,
-
degeneracja krążków międzykręgowych (dyskopatia),
-
zwężenie kanału kręgowego (stenoza) powodujące ucisk na rdzeń kręgowy,
-
zmiany zwyrodnieniowe stawów międzykręgowych,
-
podejrzenie guzów w obrębie kręgosłupa lub rdzenia kręgowego,
-
wykrywanie przerzutów nowotworowych do szyjnego odcinka kręgosłupa,
-
diagnostyka torbieli, naczyniaków,
-
zapalenie kręgów, stawów międzykręgowych lub otaczających tkanek,
-
zakażenia bakteryjne lub gruźlica kręgosłupa.
-
wady wrodzone w budowie kręgów szyjnych,
-
podejrzenie stwardnienia rozsianego (SM) lub innych chorób demielinizacyjnych,
-
precyzyjne określenie lokalizacji zmian przed zabiegami chirurgicznymi,
-
ocena efektów operacji, np. stabilizacji kręgosłupa czy usunięcia guza.
Kiedy nie można wykonać badania rezonansu kręgosłupa szyjnego?
Rezonansu magnetycznego (MRI) odcinka szyjnego kręgosłupa nie można wykonać w niektórych sytuacjach ze względu na specyfikę badania i obecność silnego pola magnetycznego. Istnieją przeciwwskazania bezwzględne, które całkowicie uniemożliwiają przeprowadzenie badania, oraz przeciwwskazania względne, które wymagają szczegółowej analizy przez lekarza.
Bezwzględnym przeciwwskazaniem do rezonansu jest obecność w ciele pacjenta urządzeń lub implantów metalowych, takich jak rozruszniki serca, defibrylatory czy metalowe klipsy naczyniowe, które mogą przemieszczać się lub działać nieprawidłowo pod wpływem pola magnetycznego. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku implantów ortopedycznych wykonanych z materiałów ferromagnetycznych, a także metalowych odłamków, które mogły pozostać w organizmie po urazach. Starsze urządzenia medyczne, takie jak pompy insulinowe lub implanty ślimakowe, również wykluczają możliwość badania.
Względnym przeciwwskazaniem jest ciąża, szczególnie w pierwszym trymestrze, gdyż wpływ pola magnetycznego na rozwijający się płód nie jest jeszcze w pełni poznany. Otyłość również może stanowić ograniczenie, ponieważ standardowe aparaty MRI mają limity wagowe. Pacjenci cierpiący na klaustrofobię mogą mieć trudności z przebywaniem w wąskim tunelu urządzenia, co wymaga zastosowania środków uspokajających lub alternatywnych rozwiązań. W przypadku badania z kontrastem konieczne jest wykluczenie niewydolności nerek, ponieważ podanie gadolinu może prowadzić do poważnych powikłań.
Dodatkowe kwestie wymagające uwagi to metalowe tatuaże lub makijaż permanentny, które mogą powodować podrażnienia skóry i zakłócać jakość obrazów, a także odzież z metalowymi elementami.
Zalety MRI szyjnego odcinka kręgosłupa
Zalety rezonansu magnetycznego (MRI) szyjnego odcinka kręgosłupa wynikają głównie z jego wysokiej precyzji, bezpieczeństwa i zdolności do obrazowania tkanek miękkich. W porównaniu z innymi metodami diagnostycznymi, MRI oferuje wyjątkowe możliwości.
MRI doskonale uwidacznia mięśnie, więzadła, krążki międzykręgowe, rdzeń kręgowy i nerwy, czego inne metody, jak RTG, nie są w stanie precyzyjnie zobrazować. W przeciwieństwie do tomografii komputerowej (TK) i RTG, MRI nie wykorzystuje szkodliwego promieniowania, co czyni je bezpiecznym badaniem, zwłaszcza dla dzieci i osób wymagających częstych badań. MRI umożliwia uzyskanie obrazów w różnych płaszczyznach bez konieczności zmiany pozycji pacjenta, co jest szczególnie pomocne przy ocenie złożonych struktur szyjnego odcinka kręgosłupa.
Rezonans magnetyczny pozwala na ocenę procesów patologicznych tam, gdzie inne metody (RTG, TK) zawodzą, np. w diagnostyce wczesnych zmian zwyrodnieniowych lub uszkodzeń nerwów.
Wyniki rezonansu magnetycznego – jak je interpretować?
MRI odcinka szyjnego kręgosłupa dostarcza precyzyjnych informacji o stanie rdzenia kręgowego, nerwów, krążków międzykręgowych, kości i tkanek miękkich. Pozwala wykryć przepukliny, zmiany zwyrodnieniowe, stany zapalne, guzy oraz urazy. Jest kluczowe w diagnostyce bólu szyi. Rezonans magnetyczny pozwala na wykrycie infekcji, takich jak zapalenie kręgów czy stawów międzykręgowych. Specjalne techniki (angiografia rezonansu magnetycznego) pozwalają na ocenę przepływu krwi i ewentualnych zmian naczyniowych.
Wyniki rezonansu magnetycznego są kluczowe dla dokładnej diagnostyki i oceny stanu zdrowia pacjenta. Po badaniu obrazy są analizowane przez radiologa, który przygotowuje szczegółowy opis. Raport ten zawiera informacje o stanie kręgosłupa szyjnego, takich jak wygląd kręgów, krążków międzykręgowych, rdzenia kręgowego, nerwów oraz tkanek miękkich. Radiolog wskazuje, czy widoczne są jakiekolwiek nieprawidłowości, takie jak przepukliny, zmiany zwyrodnieniowe, stany zapalne, guzy czy uszkodzenia pourazowe.
W opisie znajdą się szczegóły dotyczące lokalizacji, wielkości i charakteru wykrytych zmian, a także ich potencjalnego wpływu na sąsiadujące struktury, np. ucisk na nerwy lub rdzeń kręgowy. Wyniki mogą również zawierać sugestie dotyczące dalszego postępowania, takie jak potrzeba dodatkowych badań lub konsultacji z neurologiem czy ortopedą.
Źródła:
- Maureen Donohue, "Cervical MRI Scan" (www.healthline.com)
- Marek Sąsiadek, Barbara Hendrich, "Diagnostyka obrazowa kręgosłupa z uwzględnieniem nowych technik obrazowania", Polski Przegląd Neurologiczny, 38–45, 2010