Przeciwwskazania do kolonoskopii

Bezwzględne i względne przeciwwskazania do kolonoskopii

Ze względu na to, iż kolonoskopia jest badaniem inwazyjnym, nie każdy pacjent może się jej poddać - u niektórych osób mogłaby ona bowiem przynieść więcej szkody niż pożytku. Na liście bezwzględnych przeciwwskazań do wykonania kolonoskopii znajdują się m.in.:

• ostre stany zapalne jelita
• podejrzenie perforacji jelita
• ciężkie choroby serca i płuc
• niedrożność mechaniczna jelita
• drugi i trzeci trymestr ciąży

W przypadku kolonoskopii z planowaną biopsją lub wycięciem polipa, dodatkowym przeciwwskazaniem bezwzględnym są zaburzenia krzepnięcia krwi.

Warto również wspomnieć, że do przeciwwskazań bezwzględnych zalicza się także świeżo przebyty zawał serca oraz niestabilne stany kardiologiczne, w których ryzyko badania przewyższa korzyści.

Rzadkim, ale istotnym przeciwwskazaniem może być ciężka reakcja alergiczna na środki przeczyszczające stosowane w przygotowaniu do kolonoskopii – w takich przypadkach konieczne jest zastosowanie alternatywnych schematów przygotowania.

Przeciwwskazania względne

W przypadku przeciwwskazań względnych decyzja o kolonoskopii podejmowana jest indywidualnie przez lekarza. Do tej grupy zalicza się m.in.:

• choroby zapalne jelit w okresie zaostrzenia,
• choroby zakaźne z wysoką gorączką,
• ciężką niewydolność oddechową lub krążeniową,
• przebyte niedawno operacje jamy brzusznej.

Niedostateczne przygotowanie jelita przed badaniem może również stanowić przeciwwskazanie do jego kontynuowania – resztki treści jelitowej ograniczają widoczność i mogą uniemożliwić dokładną ocenę błony śluzowej.

Przeciwwskazania związane z chorobami i stanami pacjenta

Przed badaniem pacjent musi wypełnić ankietę dotyczącą stanu zdrowia, przebytych chorób oraz leków. Informacje te są kluczowe dla decyzji o kwalifikacji.

W przypadku pacjentów z przepukliną, specjaliści podejmują decyzję indywidualnie dla każdego przypadku. Przepuklina wymaga często zabiegu chirurgicznego, co należy wziąć pod uwagę.

Osoby z ograniczoną mobilnością lub chorobami neurologicznymi wymagają szczególnej opieki personelu przed i w trakcie badania.

Zaburzenia metaboliczne, jak hiponatremia lub odwodnienie, mogą być przeciwwskazaniem do stosowania osmotycznych środków przeczyszczających, ze względu na ryzyko zaburzeń elektrolitowych.

Przeciwwskazania psychiczne

Problemy psychiczne mogą uniemożliwić wykonanie badania, zwłaszcza jeśli pacjent nie wyraża zgody lub nie jest w stanie współpracować. W takich przypadkach rozważa się  znieczulenie ogólne lub asystę psychiatryczną.

Kolonoskopia u kobiet i kwestie proktologiczne

W trakcie menstruacji z reguły nie wykonuje się kolonoskopii, dlatego planowanie badania powinno uwzględniać cykl.

Hemoroidy nie są przeciwwskazaniem – wręcz przeciwnie, mogą stanowić wskazanie do kolonoskopi dolnego odcinka przewodu pokarmowego.

W przypadku kobiet w ciąży, kolonoskopia w II i III trymestrze jest bezwzględnie przeciwwskazana. W I trymestrze wymaga szczególnej ostrożności.

Przygotowanie do kolonoskopii i leki

Na około tydzień przed kolonoskopią należy odstawić niektóre leki, takie jak preparaty żelaza i leki przeciwpłytkowe (np. aspiryna).

Antybiotyki mogą zaburzać wynik, dlatego badanie wykonuje się po ich odstawieniu na minimum 5 dni.

Pacjenci przyjmujący suplementy diety i zioła powinni o tym poinformować lekarza – niektóre mogą wpływać na krzepliwość krwi i powinny być odstawione przed badaniem.

Każdy przypadek należy skonsultować z lekarzem, także jeśli chodzi o przyjmowanie leków lub preparatów ziołowych.

Postępowanie po kolonoskopii

Czy można prowadzić samochód po kolonoskopii? To zależy od zastosowania środków uspokajających.

Jeżeli kolonoskopia była wykonywana w sedacji, nie wolno prowadzić pojazdów ani obsługiwać maszyn do końca dnia. Konieczna będzie pomoc osoby towarzyszącej.

Zaleca się odpoczynek po badaniu, gdyż u niektórych pacjentów mogą wystąpić wzdęcia, skurcze jelit lub uczucie osłabienia.