Czy warto się obrzezać?

Obrzezanie (łac. circumcisio) jest jednym z najstarszych zabiegów przeprowadzanym od wieków na całym świecie. Zabieg polega na chirurgicznym usunięciu skóry, która pokrywa żołądź prącia. Procedura może obejmować całkowite lub częściowe wycięcie napletka. Z danych statystycznych wynika, iż w całej populacji mężczyzn obrzezanych jest około 20-30%.

Historia i znaczenie obrzezania

W ciągu ostatnich lat zauważalna jest tendencja wzrostowa mężczyzn decydujących się na obrzezanie. Nastawienie do zabiegu w zależności od miejsca na świecie jest bardzo rozmaite i uwarunkowane wieloma czynnikami kulturowymi.

W niektórych rodzinach obrzezanie stanowi rytuał religijny. Szczególnie praktykowane jest przez wyznawców judaizmu oraz islamu. W przypadku żydów obrzezanie jest surowo przestrzeganym nakazem religijnym, przy czym muzułmanie traktują je jako zalecenie. Obrzezanie jest również wykonywane w wielu społecznościach afrykańskich jako tradycje plemienne lub etniczne. W Starożytnym Egipcie obrzezanie świadczyło o czystości oraz sztachetności mężczyzny.

Zabieg obrzezania był również bardzo rozpowszechniony w Stanach Zjednoczonych. Procedura ta była uważana jako standardowe działanie higieniczne i była wykonywana u chłopców w ciągu paru dni od urodzenia.

Wskazania i alternatywy medyczne

W Polsce zabieg obrzezania wykonywany jest głównie z przyczyn medycznych. Wskazaniem do takiej formy leczenia mogą być następujące schorzenia:

• stulejka czyli zwężenie napletka (wrodzone bądź nabyte) wywołujące zaburzenia w oddawaniu moczu, utrudniające odpowiednią higienę i współżycie seksualne,
• załupek (parafimoza) to stan, w którym odciągnięty napletek nie może powrócić na swoje miejsce i zaczyna uciskać żołądź, co może prowadzić do niedokrwienia tkanek,
• zapalenie żołędzi może być związane z infekcjami bądź niewystarczającą lub nadmierną higieną,
• częste infekcje dróg moczowych wywołane przez namnażające się bakterie prowadzące do stanów zapalnych,
• za krótkie wędzidełko, może powodować ból oraz problemy w czasie wzwodu oraz utrudniać odprowadzenie napletka.

Wykonanie zabiegu obrzezania z powyższych przyczyn jest niekiedy jedyną skuteczną formą leczenia schorzenia.

Alternatywą dla obrzezania w niektórych przypadkach może być preputioplastyka – mniej inwazyjna procedura chirurgiczna polegająca na plastyce napletka bez jego usuwania. Metoda ta bywa stosowana zwłaszcza u dzieci i dorosłych z łagodną stulejką lub krótkim wędzidełkiem.

Wyróżnia się dwa główne rodzaje obrzezania – całkowite i częściowe. W obrzezaniu całkowitym usuwana jest cała osłona napletka, natomiast w częściowym pozostawia się jego fragment. Rodzaj zabiegu może wpływać zarówno na efekt estetyczny, jak i poziom ochrony żołędzi oraz ewentualne odczucia seksualne.

Korzyści zdrowotne i seksualne

Ponadto według niektórych specjalistów za wykonaniem zabiegu obrzezania przemawiają względy profilaktyczne i higieniczne. Badania przeprowadzone u mężczyzn obrzezanych wykazały u nich znacznie niższy odsetek zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową.

Wśród korzyści medycznych obrzezania lekarze wskazują:

• znacznie mniejsze ryzyko zakażenia wirusem HIV (nawet o 50%), wirusem brodawczaka HPV (o ok. 30%) oraz opryszczką narządów płciowych HSV-2,
• obniżone ryzyko zachorowania na raka prącia i odbytu u mężczyzn oraz raka szyjki macicy u kobiet,
• nieco niższe ryzyko zakażeń dróg moczowych,
• zapobieganie zapaleniom żołędzi i napletka,
• zapobieganie stulejce.

Innymi korzyściami jest znacznie łatwiejsze utrzymanie higieny osobistej. Zabieg obrzezania uniemożliwia gromadzenie się mastki pod napletkiem, co pozwala wyeliminować nieprzyjemny zapach oraz zniwelować ryzyko infekcji.

W ostatnich latach trwają także badania nad związkiem między obrzezaniem a zmniejszeniem ryzyka transmisji niektórych wirusów również w kontaktach heteroseksualnych i homoseksualnych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w określonych regionach Afryki subsaharyjskiej zaleca zabieg jako element strategii prewencji HIV.

Obrzezanie może wpływać na skład mikrobioty okolic intymnych. Usunięcie napletka ogranicza warunki sprzyjające rozwojowi bakterii beztlenowych, jednak jednocześnie zmienia naturalne środowisko ochronne żołędzi. Niektórzy badacze zwracają uwagę na możliwe znaczenie napletka w utrzymywaniu równowagi mikrobiologicznej i ochrony żołędzi przed czynnikami zewnętrznymi.

Wpływ obrzezania na życie seksualne

Wielu mężczyzn decyduje się na obrzezanie z przyczyn estetycznych np. w przypadku zbyt luźnego i długiego napletka. Wykonanie zabiegu z takiej przyczyny pozwala pozbyć się dyskomfortu oraz znacznie podnosi samoocenę.

Dodatkową zaletą według zwolenników obrzezania jest poprawa komfortu współżycia. Część mężczyzn obrzezanych uważa, że zabieg znacznie wydłuża czas trwania stosunku. Ponadto badania wskazują, iż partnerki mężczyzn obrzezanych chętniej zgadzają się na seks oralny.

Warto jednak zaznaczyć, że istnieją także badania wskazujące, iż obrzezanie może prowadzić do obniżenia wrażliwości żołędzi, co u części mężczyzn skutkuje osłabieniem doznań seksualnych. Efekt ten nie jest jednoznaczny i zależy od wielu czynników indywidualnych.

Przebieg i rekonwalescencja po zabiegu

Prawidłowo przeprowadzone obrzezanie jest zabiegiem szybkim i bezpiecznym. Procedura wykonywana jest przez lekarza specjalistę z dziedziny urologii. Obrzezanie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym, więc jest ono całkowicie bezbolesne. Czas trwania zabiegu zależy od ilości usuwanego napletka i waha się od 45 do 70 minut. Natomiast rana goi się zazwyczaj od dwóch do trzech tygodni.

Jak każdy zabieg, również obrzezanie może wiązać się z powikłaniami. Wśród najczęstszych wymienia się krwawienie u niespełna 1% mężczyzn lub równie rzadko występujące zakażenie rany.

W przypadku dzieci obrzezanie wiąże się zazwyczaj z krótszym okresem rekonwalescencji i niższym ryzykiem powikłań niż u dorosłych. Decyzja o wykonaniu zabiegu w wieku dziecięcym powinna być jednak dokładnie przemyślana i oparta na rzetelnej informacji medycznej oraz świadomej zgodzie opiekunów.

Zalecenia po zabiegu obrzezania

Okres rekonwalescencji po obrzezaniu zależy od wieku pacjenta i zakresu zabiegu. Zwykle zaleca się unikanie wysiłku fizycznego przez około 7–10 dni, a powrót do współżycia seksualnego możliwy jest najczęściej po 3–4 tygodniach. W okresie gojenia należy utrzymywać operowane miejsce w czystości, nosić luźną bieliznę i stosować się do zaleceń lekarza prowadzącego.