Ginekomastia jest dość powszechnym problemem, o czym świadczą statystyki jej operacyjnego usuwania. Według danych ASAPS (The American Society for Aesthetic Plastic Surgery), w 2023 roku tylko na terenie Stanów Zjednoczonych przeprowadzono ponad 25 000 zabiegów operacyjnego zmniejszania męskich piersi w leczeniu ginekomastii. Czyni to ten zabieg trzynastą najpopularniejszą procedurą chirurgii plastycznej i drugą najczęściej wybieraną przez mężczyzn. Co warto wiedzieć o ginekomastii? U kogo schorzenie to pojawia się najczęściej i czy problem „męskich piersi” można wyleczyć?
Co to jest ginekomastia?
Ginekomastia to nazwa schorzenia, które polega na powiększeniu męskich gruczołów piersiowych. Tak zwana ginekomastia fizjologiczna pojawia się u noworodków, chłopców w okresie dojrzewania oraz starszych mężczyzn i najczęściej jest związana ze zmianami hormonalnymi w ich organizmach. Na przykład u noworodków trwa zazwyczaj kilka tygodni i wynika z podwyższonego poziomu estrogenu, który pochodzi od matki i przenika przez łożysko.
Ginekomastia fizjologiczna zazwyczaj sama ustępuje i nie wymaga specjalistycznego leczenia, choć w niektórych przypadkach może przekształcić się w formę patologiczną.
Przyczyny i rodzaje ginekomastii

Ginekomastia patologiczna (gruczołowa) może mieć bardzo różne podłoże.
Przykładowe przyczyny wystąpienia ginekomastii gruczołwej to:
- choroby nerek lub wątroby,
- schorzenia tarczycy i związane z nimi zaburzenia hormonalne,
- przyjmowanie niektórych leków (np. stosowanych w leczeniu raka prostaty, niewydolności serca, nadciśnienia czy grzybicy).
Istnieje również odmiana ginekomastii, której efektem jest powiększenie męskich piersi z powodu zwiększenia ilości komórek tłuszczowych. W takiej sytuacji mówimy o ginekomastii tłuszczowej, którą nazywa się również ginekomastią rzekomą lub lipomastią. Powiększenie piersi ma wówczas związek z ogólnym przyrostem tkanki tłuszczowej w organizmie.
Różnicowanie ginekomastii
Rozpoznanie właściwego typu ginekomastii jest kluczowe dla skutecznego leczenia. Istotne jest, aby lekarz przeprowadził dokładne badania, które obejmują m.in. ocenę poziomu hormonów oraz badania obrazowe, takie jak USG piersi. W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie biopsji w celu wykluczenia nowotworów.
Leczenie ginekomastii
Przerost męskich piersi można skutecznie leczyć, a podstawą terapii jest prawidłowa diagnostyka, pozwalająca określić etiologię schorzenia. Działania dobiera się bowiem w zależności od tego, jakie są przyczyny choroby i jaką przyjmuje ona postać. Prawidłowe leczenie ma charakter przyczynowy, co oznacza, że skupia się ono na wyeliminowaniu przyczyny przerostu piersi.
Jeśli powodem pojawienia się ginekomastii są choroby wątroby, tarczycy lub nerek, celem leczenia jest poprawa ich funkcjonowania. Natomiast u pacjentów, u których przerost gruczołu piersiowego pojawił się na skutek przyjmowania leków, leczenie ginekomastii sprowadza się do zmiany przyjmowanych preparatów na inne lub odstawieniu ich, o ile jest to możliwe.
U pacjentów z ginekomastią tłuszczową podstawą terapii jest zmiana nawyków żywieniowych oraz aktywność fizyczna - zazwyczaj ogólne zmniejszenie otłuszczenia organizmu wpływa także na cofnięcie się objawów lipomastii.
Zabiegowe usunięcie przerośniętych piersi może dotyczyć zarówno ginekomastii tłuszczowej, jak i gruczołowej, a także form mieszanych. W usuwaniu ginekomastii gruczołowej leczenie zabiegowe polega na chirurgicznym wycięciu nadmiaru tkanki gruczołowej, co w razie potrzeby może być również połączone z usunięciem nadmiaru luźnej skóry i przesunięciem brodawki piersiowej na właściwe miejsce.
Zabiegi chirurgiczne i inne metody leczenia

Liposukcja i inne zabiegi chirurgiczne: Zabiegowe leczenie ginekomastii tłuszczowej sprowadza się najczęściej do przeprowadzenia liposukcji, która polega na odessaniu nadmiaru tkanki tłuszczowej z piersi. Zabieg taki może być wykonany różnymi technikami – zastosowanie w leczeniu ginekomastii tłuszczowej, oprócz klasycznej liposukcji ssącej, ma również liposukcja wspomagana strumieniem wodnym Body Jet, liposukcja infradźwiękowa czy liposukcja ultradźwiękowa.
W przypadku niewielkiej lipomastii można także zastosować tzw. lipolizę iniekcyjną, czyli nieoperacyjny zabieg usuwania tkanki tłuszczowej przy pomocy zastrzyków substancji, która powoduje rozpuszczenie komórek tłuszczowych i ich wydalenie z organizmu na drodze procesów metabolicznych. Z kolei znaczna ginekomastia tłuszczowa może wymagać przeprowadzenia zabiegu operacyjnego, który polega na chirurgicznym usunięciu nie tylko tkanki tłuszczowej, ale też nadmiaru luźnej skóry.
Podczas takiej operacji możliwe jest też wycięcie tkanki gruczołowej, dlatego chirurgiczne leczenie ginekomastii ma również zastosowanie w przypadku mieszanej formy schorzenia, w której rozrostowi ulega zarówno tłuszczowy, jak i gruczołowy komponent piersi.
Potencjalne skutki uboczne i rekonwalescencja po chirurgicznym leczeniu ginekomastii
Po zabiegach chirurgicznych, pacjenci mogą doświadczać bólu, obrzęku oraz zasinienia. Istnieje także ryzyko infekcji oraz powstawania blizn. Okres rekonwalescencji zależy od rodzaju zabiegu, ale zazwyczaj wymaga on kilku tygodni odpoczynku i unikania intensywnego wysiłku fizycznego.
Psychologiczne aspekty ginekomastii
Zmiany w wyglądzie piersi u mężczyzn mogą prowadzić do obniżonej samooceny, niepokoju oraz depresji. Ważne jest, aby pacjenci mieli dostęp do wsparcia psychologicznego i odpowiedniej edukacji dotyczącej schorzenia.
Znaczenie diety i stylu życia
Zmiany w diecie i stylu życia mogą pomóc w zapobieganiu ginekomastii tłuszczowej lub jej nasilenia. Zrównoważona dieta, regularna aktywność fizyczna oraz utrzymanie zdrowej masy ciała są kluczowe w zarządzaniu tym schorzeniem.
Monitorowanie pacjentów po leczeniu
Regularne wizyty kontrolne po leczeniu ginekomastii są istotne dla długoterminowego sukcesu terapii. Dzięki nim możliwe jest monitorowanie efektów leczenia oraz wczesne wykrycie ewentualnych powikłań.
Nowe kierunki w leczeniu ginekomastii
Obecnie prowadzone są badania kliniczne nad nowymi lekami, które mogą wspomagać leczenie ginekomastii poprzez modulację poziomów hormonów. W przyszłości mogą one stanowić alternatywę dla tradycyjnych metod leczenia, choć obecnie są jeszcze w fazie badań.
Posłuchaj artykułu:
- Artykuł "Gdy mężczyzna ma piersi" jest dostępny w formie audio z lektorem - posłuchaj teraz (08:19 minuty)
Źródła:
- Onelio Garcia, "VASER-Assisted Liposuction of Gynecomastia" (www.researchgate.net), Ultrasound-Assisted Liposuction, Current Concepts and Techniques
- Ronald S. Swerdloff, Jason C. M., "Gynecomastia: Etiology, Diagnosis, and Treatment" (www.ncbi.nlm.nih.gov), 2023
- G. A. Kanakis, L. Nordkap, A. K. Bang, "EAA clinical practice guidelines-gynecomastia evaluation and management", Andrology, 7(6), 778-793, 2019
- Ori Berger, Zohar Landau, Ran Talisman i inni, "Gynecomastia: A systematic review of pharmacological treatments", Frontiers in pediatrics, 2022