Jak wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), otyłość to problem wszystkich krajów wysokorozwiniętych. Ponad połowa z 671 mln osób mających problemy z dużą wagą to obywatele 10 krajów: USA, Chin, Indii, Rosji, Niemiec, Brazylii, Egiptu, Meksyku, Indonezji i Pakistanu. W skali globu 7,7% mężczyzn boryka się z otyłością. W całej Europie, a szczególnie w jej zachodniej części, to również poważny problem i dotyczy on zwłaszcza osób w wieku 50-64 lata.
Otyłość często przekłada się na występowanie różnych chorób, szczególnie tych związanych z układem krwionośnym i oddechowym. Nadmiar tkanki tłuszczowej to często także problem estetyczny i przyczyna występowania takich dolegliwości, jak lipomastia. Ta z kolei powoduje dyskomfort psychiczny oraz kompleksy.
Co to jest lipomastia?
Lipomastia (nazywana także pseudoginekomastią, steatomastią lub ginekomastią tłuszczową) to przerost tkanki tłuszczowej w obrębie męskich piersi. Przyczyną powstawania tej przypadłości jest z reguły otyłość lub nadwaga, dlatego z jej powodu rzadko cierpią szczupli panowie. Ze względu na to, iż w przebiegu lipomastii męskie piersi zaczynają przypominać kobiecy biust, szczególnie w młodym wieku może wiązać się to z powstawaniem kompleksów.
Warto jednak pamiętać, że u nastolatków problem ten często przemija samoistnie, po ustabilizowaniu gospodarki hormonalnej organizmu. W odróżnieniu od ginekomastii prawdziwej, która jest związana z rozrostem tkanki gruczołowej, lipomastia dotyczy wyłącznie nadmiaru tkanki tłuszczowej. Jest to istotne z punktu widzenia diagnostyki i leczenia, ponieważ podejście do obu przypadłości różni się.
Przyczyny i czynniki ryzyka lipomastii

Główną przyczyną lipomastii jest nadwaga i otyłość, które prowadzą do odkładania się tkanki tłuszczowej w różnych partiach ciała, w tym w okolicach klatki piersiowej. Inne czynniki ryzyka to brak aktywności fizycznej oraz dieta bogata w tłuszcze i cukry. Predyspozycje genetyczne również mogą odgrywać rolę.
Inne czynniki mogące wpływać na lipomastię:
- zmiany w gospodarce hormonalnej,
- stosowanie niektórych leków,
- wpływ hormonów takich jak estrogeny i testosteron.
Diagnostyka różnicowa
Diagnostyka różnicowa lipomastii polega na wykluczeniu innych przyczyn powiększenia piersi u mężczyzn, takich jak ginekomastia prawdziwa, która polega na rozroście tkanki gruczołowej. W tym celu lekarze mogą zalecić badania obrazowe, takie jak ultrasonografia, oraz ocenić poziomy hormonów we krwi, aby wykluczyć zaburzenia hormonalne. W razie wątpliwości może być konieczna biopsja w celu potwierdzenia diagnozy.
Leczenie lipomastii
Leczenie lipomastii to przede wszystkim problem estetyczny, dlatego jej usunięcie zdecydowanie poprawia wygląd męskiej klatki piersiowej. W przypadku steatomastii leczenie często rozpoczyna się od diety oraz wprowadzenia ćwiczeń fizycznych. Dzięki nim możliwa jest utrata wagi oraz spalenie nadmiaru tkanki tłuszczowej z całego ciała, a co za tym idzie, także z okolic piersi.
Ćwiczenia na ginekomastię tłuszczową powinny przede wszystkim składać się z treningów:
- interwałowych,
- cardio,
- wzmacniających klatkę piersiową.
W przypadku gdy leczenie zachowawcze nie przyniesie zadowalających efektów, warto przemyśleć poddanie się specjalnemu zabiegowi.
Metody usuwania lipomastii

W przypadku ginekomastii prawdziwej, czyli rozrostu tkanki gruczołowej, pacjentów z reguły czeka klasyczna operacja. Mężczyźni, którzy borykają się z lipomastią, mogą poddać się mniej inwazyjnemu zabiegowi liposukcji, czyli odsysania tłuszczu. Pełne efekty procedury zaczynają być widoczne po kilku tygodniach.
W przypadku niewielkiej lipomastii można także skorzystać z zabiegu lipolizy iniekcyjnej, czyli rozpuszczania tkanki tłuszczowej przy pomocy specjalnego preparatu, będącego mieszanką fosfatydylocholiny i deoksycholanu sodu. Warto dodać, że redukcja lipomastii nie jest refundowana przez NFZ. Cena liposukcji w prywatnej klinice to zwykle wydatek rzędu 5000-7000 zł. Koszty mogą się różnić w zależności od lokalizacji kliniki i doświadczenia chirurga.
Podsumowanie możliwości leczenia lipomastii:
- zachowawcza dieta i ćwiczenia,
- zabieg liposukcji,
- lipoliza iniekcyjna.
Podsumowując, choć lipomastia jest przede wszystkim problemem estetycznym, jej leczenie może znacząco poprawić jakość życia pacjenta, wpływając pozytywnie na jego samoocenę i ogólną kondycję psychiczną. Przed podjęciem decyzji o zabiegu warto skonsultować się z lekarzem specjalistą, który pomoże wybrać najlepszą metodę leczenia.
Źródła:
- Jay M. Pensle, "Plastic Surgery for Gynecomastia", Medscape, 2023
- Sang Yub Yoon, Min Gu Kang, "Correction of Lipomastia through a Stab Incision on the Nipple Areolar Junction", Archives of Aesthetic Plastic Surgery, 20(1), 31-35, 2014
- Thomas Reinehr, Alexandra Kulle, Andre Barth i inni, "Transition from gynaecomastia to lipomastia in pubertal boys" (onlinelibrary.wiley.com), 2020
- G. Frigerio, A Serre, P. E. Engels i inni, "Available techniques to minimize scars in surgical management of gynecomastia", JPRAS, 42, 256-267, 2024
- Manish M. Karamchandani, Gabriel De La Cruz Ku, Bradford L. Sokol i inni, "Management of Gynecomastia and Male Benign Diseases", The Surgical clinics of North America, 102(6), 989-1005, 2022