Implanty stosowane w endoprotezoplastyce stawu kolanowego

Jak wynika z danych udostępnionych przez Centralną Bazę Endoprotezoplastyki Narodowego Funduszu Zdrowia, w 2013 roku przeprowadzono 14218 zabiegów wszczepienia implantów stawu kolanowego, w tym 13181 endoprotez całkowitych, 776 endoprotez częściowych, pozostałe 261 zabiegów wykonano bez wymiany elementów wszczepu.

Najczęstszymi pacjentami są kobiety w wieku 60-79 lat. Jest to spowodowane długoletnim nieleczeniem urazów łąkotek i więzadeł, zmianami zapalnymi błony maziowej, ale również naturalnym zużyciem się chrząstki stawowej, która z wiekiem staje się mniej sprężysta, słabsza i bardziej podatna na uszkodzenia i urazy.

Najczęstsze przyczyny konieczności przeprowadzenia endoprotezoplastyki

Ból i znaczne ograniczenie ruchu wpływają na pojawienie się problemów w codziennym funkcjonowaniu. Endoprotezoplastyka polega na wszczepieniu sztucznego stawu w celu uśmierzenia dolegliwości bólowych i powrotu do dawnej sprawności. Najczęściej przyczyną konieczności przeprowadzenia operacji jest zniszczenie chrząstki stawowej, która wywołała efekt pocierania się o siebie kości stawu kolanowego.

Nie tylko choroba zwyrodnieniowa w starszym wieku bezpośrednio wpływa na zniszczenie stawu kolana, ale również przebyte złamania w jego okolicy, guzy kości i uszkodzenia stawu, które wynikają z wrodzonych zniekształceń stawu. Oznacza to, że endoprotezoplastyka jest stosowana w przypadku młodszych pacjentów w wieku 20-40 lat. W tym celu stosuje się endoprotezy, które różnią się między sobą materiałem oraz zastosowaniem.

Wpływ stopnia uszkodzenia stawu kolanowego na wybór implantów w endoprotezoplastyce

To, w jakim stopniu został uszkodzony staw kolanowy, ma wpływ na rodzaj zastosowanych implantów podczas endoprotezoplastyki. W przypadku uszkodzenia jednej strony stawu kolanowego, protezę mocuje się do jednego z kłykci kości udowej. Pomiędzy protezą powierzchni, a metalową podstawą znajduję się dysk syntetyczny, po którym podczas ruchu proteza się ślizga.

Kiedy zostało uszkodzone kilka elementów stawu kolanowego z wyjątkiem więzadeł bocznych, stosuje się całkowitą wymianę powierzchni stawowej. Proteza zostaje przytwierdzona na końcu kości udowej, a do kości piszczelowej mocuje się metalową podkładkę i syntetyczny dysk.

Istnieją również przypadki, kiedy uszkodzeniu ulega cały staw kolanowy wraz z chrząstką i więzadłami. Może również wystąpić odchylenie od prawidłowej osi o więcej niż 30° kości udowej i kości podudzia. W celu zapewnienia stabilności kończyny wszczepia się protezę zawiasową, która łączy kość udową i strzałkową, w których umieszcza się trzpienie protezy.

Jak wygląda endoproteza kolana?

Endoproteza kolana to sztuczny implant, który zastępuje uszkodzony staw kolanowy. Endoprotezy kolanowe są zwykle wykonane z metalu, takiego jak stal nierdzewna, tytan lub kobalt-chrom, oraz z tworzyw sztucznych, takich jak polietylen.

Proteza kolana składa się z kilku elementów, w tym z komponentów, które są przytwierdzone do kości uda, piszczeli i rzepki, a także z komponentów, które umożliwiają ruch między nimi.

Najczęściej stosowane endoprotezy kolanowe składają się z trzech elementów:

1. Komponent udo-piszczelowy: przypomina metalowe kawałki, które są przytwierdzone do kości uda i piszczeli. Często mają kształt litery H lub L

2. Komponent rzepkowy: ma kształt płyty i jest przytwierdzony do kości rzepki. Czasami może być zastąpiony specjalnymi implantami, które umożliwiają ruch rzepki bez konieczności usuwania jej

3. Międzykomorowy komponent: zwykle wykonany z polietylenu, umieszczony jest między komponentem udo-piszczelowym a rzepkowym. Dzięki niemu możliwy jest ruch stawowy

Podział endoprotez ze względu na sposób mocowania

Implanty wykonywane są z różnych stopów tytanu i stali. Wybór takiego tworzywa jest spowodowany tym, że po wszczepieniu endoprotez mają one zastępować stawy, dlatego powinny być mocne i wytrzymałe. Ogólny ich podział wygląda następująco:

• endoprotezy bezcementowe: mocowane są one mechanicznie na wcisk lub wkręcanie. Zrastanie się implantów z kośćmi ułatwia hydroksyapatyt, jakim pokrywa się protezę
• endoprotezy cementowe: mocuje się je przy pomocy kleju kostnego. Jest to metoda obecnie rzadziej stosowana niż w przypadku mechanicznego mocowania protezy.

W ostatnim czasie popularne stało się implantowanie protez, które zostały stworzone specjalnie na potrzeby konkretnego pacjenta. Po przeprowadzeniu badań obrazowych wykonywany jest przymiar,  a następnie odlew kości. Dzięki temu istnieje możliwość wielkości i kształtu endoprotezy do konkretnego pacjenta.

Proteza kolana - cena

W Koszalinie cena endoprotezoplastyki całkowitej cementowej wynosi 12 500 zł, a w przypadku bezcementowej 13 000 zł. W Szczecinie za taką operację zapłacić można w granicach 21 000 - 25 000 zł.