Jakie są wskazania do badania metodą tomografii komputerowej?

Tomografia komputerowa jest badaniem obrazowym, które umożliwia uzyskanie wielu przekrojów (obrazów tomograficznych) pacjenta podczas jednorazowego badania. Tomografia komputerowa, podobnie jak badanie rentgenowskie, opiera się na wykorzystaniu i pomiarze osłabienia energii promieniowania rentgenowskiego, które przenika przez ciało pacjenta.

Różne tkanki ciała człowieka, takie jak kości czy mięśnie, wykazują inną, charakterystyczną dla siebie zdolność do pochłaniania energii promieniowania rentgenowskiego. Na podstawie tych różnic możliwe jest uzyskanie dokładnych obrazów poszczególnych struktur i ich zobrazowanie przy użyciu skali szarości, gdzie tkanki gęstsze są jaśniejsze, a mniej gęste ciemniejsze.

Wskazania do tomografii komputerowej

Wskazania do badania metodą tomografii komputerowej obejmują m.in. choroby i urazy mózgowia. Tomografia komputerowa jest jednym z najlepszych badań, dzięki któremu można ocenić stan mózgowia po urazach głowy czy w przypadku podejrzenia krwotoków, np. podpajęczynówkowych.

Wskazaniem do przeprowadzania badania z użyciem tomografii komputerowej jest także ocena stanu kości głowy, w tym twarzoczaszki, w przypadku urazów, stanów zapalnych czy podejrzenia obecności zaburzeń rozwojowych.

W przypadku zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa, tomografia komputerowa pozwala na uzyskanie wysokiej jakości obrazów trzonów kręgów i przylegających do ich powierzchni krążków międzykręgowych. Dzięki tej technice obrazowania możliwe staje się m.in. precyzyjne uwidocznienie zmian pourazowych czy przerzutów nowotworowych w danym odcinku kręgosłupa kostnego.

Tomografia komputerowa jest również często stosowana w diagnostyce jamy brzusznej, miednicy oraz klatki piersiowej. Umożliwia m.in. ocenę narządów takich jak:

• wątroba,
• trzustka,
• nerki,
• śledziona,
• płuca.

Wykrywanie zmian patologicznych w tych obszarach, takich jak guzy, torbiele, stany zapalne, czy choroby naczyniowe, jest jednym z ważniejszych zastosowań tego badania.

Diagnostyka nowotworów i chorób naczyniowych

Wskazania do przeprowadzenia badania metodą tomografii komputerowej obejmują również poszukiwanie obecności potencjalnych przerzutów odległych w przebiegu choroby nowotworowej pacjenta. Obecność lub brak przerzutów nowotworowych w wielu przypadkach decyduje o dalszym postępowaniu leczniczym i wpływa m.in. na wybór dalszego leczenia i ogólne rokowanie w chorobie.

Obrazowanie z użyciem kontrastu

W przypadku zastosowania kontrastu, tomografia komputerowa znajduje zastosowanie w obrazowaniu i wykrywaniu patologii naczyń tętniczych. Dzięki niej możliwe staje się uwidocznienie i ustalenie wzajemnych stosunków anatomicznych naczyń czy ich przebiegu. Uwidocznieniu ulegają m.in. tętniaki aorty brzusznej czy zmiany naczyniowe w przebiegu miażdżycy, dzięki czemu lekarz może podjąć odpowiednią decyzję dotyczącą dalszego postępowania.

Tomografia komputerowa jest również stosowana w diagnostyce chorób płuc, takich jak zapalenie płuc, rozedma czy guzy płucne. Dzięki jej wysokiej rozdzielczości możliwe jest dokładne zobrazowanie zmian chorobowych oraz ocena ich rozprzestrzenienia.

Bezpieczeństwo i ryzyko badania

Mimo niewątpliwych zalet, jakie cechuje się obrazowanie struktur ciała człowieka za pomocą tomografii komputerowej, należy pamiętać, że badanie to naraża pacjenta na ekspozycję na promieniowanie rentgenowskie, które jest rodzajem promieniowania jonizującego. Promieniowanie jonizujące może wywierać negatywny wpływ na stan ludzkiego organizmu, m.in. poprzez nieznacznego stopnia zwiększenie częstości rozwoju nowotworów.

Redukcja dawki promieniowania

Współczesne urządzenia do tomografii komputerowej wykorzystują zaawansowane technologie, które pozwalają na redukcję dawki promieniowania, co zwiększa bezpieczeństwo pacjentów. Niemniej jednak, przed przystąpieniem do badania, lekarz zawsze ocenia stosunek korzyści do potencjalnego ryzyka i decyduje, czy tomografia komputerowa jest rzeczywiście konieczna.

Przeciwwskazania do wykonania tomografii komputerowej obejmują przede wszystkim ciążę, chyba że badanie jest bezwzględnie konieczne i nie ma innej alternatywy diagnostycznej. Zastosowanie kontrastu dożylnie może być konieczne w celu lepszego uwidocznienia struktur anatomicznych lub patologicznych.

Alternatywne metody diagnostyczne

Alternatywne metody diagnostyczne to:

• rezonans magnetyczny (MRI),
• inne badania obrazowe bez użycia promieniowania jonizującego.

Alternatywnie, w niektórych przypadkach, rezonans magnetyczny (MRI) może być preferowaną metodą diagnostyczną, zwłaszcza gdy konieczne jest uniknięcie ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie, lub w przypadku lepszego zobrazowania tkanek miękkich, takich jak mózg czy stawy.