Podczas ciąży i porodu w organizmie przyszłej mamy dochodzi do wielu zmian zarówno widocznych, np. powiększenie obwodu brzucha, jak i niewidocznych, związanych z procesami metabolicznymi. Z kolei połóg jest okresem, w którym wszystko powraca do normy. Podczas rodzenia silami natury pochwa rozciąga się, ale zazwyczaj powraca do stanu poprzedniego po około 3 tygodniach, natomiast wejście do pochwy zazwyczaj pozostaje bardziej swobodne.
Niestety ilość porodów naturalnych wpływa na co raz to większe rozluźnienie się ścian pochwy. Zdarza się również, że już po pierwszym urodzeniu dziecka pozostanie znaczące rozluźnienie jej tkanek i pojawienia się objawów tzw. Zespołu Rozluźnienia Pochwy (ang. VRS – Vaginal Relaxation Syndrome), do których należą:
Najczęstsze objawy Zespołu Rozluźnienia Pochwy:- suchość w pochwie,
- ból przy stosunku,
- brak odczuwania przyjemności ze współżycia,
- nietrzymanie moczu.
Według Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologii Estetycznej i Rekonstrukcyjnej aż 43-88% kobiet, z co najmniej jednym porodem w wywiadzie, cierpi z powodu obniżenia jakości życia seksualnego z powodu rozluźnienia pochwy, a jedynie 14-20% z nich zgłasza ten fakt ginekologowi.
Na czym polega laserowa rehabilitacja poporodowa

Do niedawna najpopularniejszą metodą radzenia sobie z problemami nadmiernego rozciągnięcia pochwy i mięśni dna macicy były ćwiczenia zaprojektowane przez Kegla. Warto zwrócić uwagę, że według badań opublikowanych w czasopiśmie Międzynarodowego Towarzystwa Uroginekologów, aż 20-40% lekarzy specjalistów w zakresie ginekologii uznaje je za nieskuteczne. Ostatecznością były zabiegi chirurgiczne. Aktualnie coraz większym zainteresowaniem cieszy się zastosowanie laserowego nieinwazyjnego obkurczania pochwy i sromu jako rehabilitacji poporodowej.
Najczęściej stosowanymi laserami są MonaLisa Touch™ oraz Laser Er-YAG Fotona. Ich działanie związane jest z wykorzystaniem fotoenergii cieplnej do wytworzenia mikrourazów w pochwie i sromie, czemu nie towarzyszy krwawienie. Prowadzi to do pobudzenia komórek – fibroblastów, które syntetyzują nowe włókna kolagenowe, podczas gdy stare, na skutek działania temperatury, ulegają skurczeniu. Dochodzi do regeneracji oraz poprawy elastyczności i napięcia tkanek. Ponadto procesy te sprzyjają odbudowie błony śluzowej i poprawie nawilżenia pochwy.
Nowoczesne technologie laserowe
W ostatnich latach opublikowano również badania kliniczne wskazujące, że technologia laserowa może zmniejszać dolegliwości związane z nietrzymaniem moczu u kobiet po porodzie. Zgodnie z najnowszymi rekomendacjami międzynarodowych towarzystw ginekologicznych, terapia laserowa może być rozważana jako alternatywa dla pacjentek, u których ćwiczenia mięśni dna miednicy nie przynoszą wystarczających efektów.
Przebieg zabiegu laserowego obkurczania pochwy

Sam zabieg jest minimalnie inwazyjny i polega na wprowadzeniu do pochwy, w pozycji ginekologicznej, specjalnej głowicy ze skanerem i wysłaniu energii lasera do tkanek, która dobierana jest indywidualnie do potrzeb pacjentki. Wykonywany jest ambulatoryjnie i nie wymaga hospitalizacji. Jest również niebolesny, a co za tym idzie niewymagający znieczulenia, a pacjentki zazwyczaj opisują uczucie przyjemnego ciepła, bardzo rzadko delikatne pieczenie. Całość procedury trwa 10-30 minut w zależności od zastosowanego lasera. Kolejnym plusem tej metody jest krótki okres rekonwalescencji. Do codziennych czynności można wrócić już zaraz po zabiegu, natomiast należy zachować wstrzemięźliwość seksualną przez 3-7 dni.
Rekonwalescencja po zabiegu
Całkowite efekty widoczne są już po miesiącu – pochwa ma lepsze nawilżenie, wargi sromowe stają się mniejsze, ale co najważniejsze obserwowany jest wzrost odczuwania przyjemności ze współżycia. U zdecydowanej większości kobiet wystarczy tylko jeden zabieg, a efekty utrzymują się przez wiele lat lub do kolejnego porodu. Jeśli jest konieczność zabieg można powtórzyć 2-4 razy w odstępach 4 tygodniowych.
Według najnowszych danych z 2023 roku, lekarze coraz częściej łączą laserową rehabilitację poporodową z fizjoterapią uroginekologiczną. Takie połączenie pozwala na uzyskanie jeszcze lepszych efektów zarówno w kontekście poprawy elastyczności pochwy, jak i w profilaktyce problemów z nietrzymaniem moczu.
Efekty i bezpieczeństwo zabiegu laserowego

Laserowa rehabilitacja poporodowa jest procedurą uznawaną za bezpieczną, jednak jak każda interwencja medyczna wymaga odpowiedniej kwalifikacji pacjentki przed rozpoczęciem zabiegu. Do przeciwwskazań należą m.in.:
Najważniejsze przeciwwskazania do zabiegu:- aktywne infekcje pochwy,
- nieuregulowana cukrzyca,
- ciąża,
- choroby nowotworowe w obrębie narządów rodnych.
Z tego powodu zawsze przed zabiegiem przeprowadzany jest dokładny wywiad i badanie ginekologiczne.
Przeciwwskazania i kwalifikacja pacjentek
Efekty terapii obejmują nie tylko poprawę komfortu życia seksualnego, ale także zmniejszenie problemów takich jak suchość pochwy czy ból w trakcie współżycia. Coraz więcej badań klinicznych potwierdza również pozytywny wpływ laseroterapii na jakość życia u pacjentek cierpiących na łagodne formy nietrzymania moczu.
Skuteczność terapii laserowej zależy od doświadczenia lekarza wykonującego zabieg oraz od indywidualnych predyspozycji organizmu pacjentki. Z tego względu kluczowe jest korzystanie z usług specjalistycznych ośrodków, które posiadają certyfikowany sprzęt i doświadczony personel medyczny.
Źródła:
- Blayne Welk, Erin Kelly, "Laser devices for vaginal rejuvenation: effectiveness, regulation and marketing", Canadian Medical Association journal, 195–196, 2023
- Chen Cheng, Yi Cao, Sun-Xiang Ma, i in., "The strategy for vaginal rejuvenation: CO2 laser or vaginoplasty?", Annals of translational medicine, 2021
- Fiona Li, Vanessa Picard-Fortin, Sarah Maheux-Lacroix, i in., "The Efficacy of Vaginal Laser and Other Energy-based Treatments on Genital Symptoms in Postmenopausal Women: A Systematic Review and Meta-analysis", Journal of minimally invasive gynecology, 668-683, 2020