USG Doppler kończyn dolnych - przebieg badania

Ultradźwięki rolę w diagnostyce medycznej odgrywają od lat 40. XX wieku, kiedy to rozpoczęto wykonywanie pierwszych procedur obrazujących wnętrze ciała z ich wykorzystaniem. Obecnie badania ultrasonograficzne są dosyć szeroko dostępne, wykonywane w każdym wieku i w wielu różnych celach: u ciężarnych do oceny przebiegu ciąży, u noworodków do oceny struktur mózgowia oraz u innych pacjentów, gdzie dzięki ultradźwiękom można zobrazować narządy jamy brzusznej czy zbadać morfologię serca.

Wymienione powyżej stanowią bardzo wąski zakres możliwości zastosowania badania USG. Uzupełnieniem tej techniki diagnostycznej stanowią jej formy z zastosowaniem efektu Dopplera, czyli zjawiska, gdzie odbijane od poruszającego się przedmiotu fale ultradźwiękowe zmieniają swoją częstotliwość.

Przebieg badania USG Doppler kończyn dolnych

Podczas badania USG techniką Doppler obraz powstaje dzięki temu, że generowane przez aparaturę fale ultradźwiękowe odbijają się od czerwonych krwinek, jednego z głównych elementów morfotycznych krwi. Umożliwia to zobrazowanie przepływu w obrębie naczyń - w tym również tych, które znajdują się w kończynach dolnych.

Przygotowanie pacjenta do badania:

• nie jest wymagane specjalne przygotowanie,
• należy ściągnąć ubrania z rejonu ciała poniżej pasa,
• badanie zwykle odbywa się w pozycji stojącej,
• w niektórych przypadkach lekarz może poprosić o położenie się lub pozostanie w pozycji siedzącej.

Zanim rozpocznie się proces obrazowania, na głowicę aparatu USG (czasami również na nogi pacjenta) aplikowany jest bezbarwny żel, którego zadaniem jest wyeliminowanie pęcherzyków powietrza, których obecność pomiędzy skórą a głowicą maszyny pogarszałaby jakość uzyskiwanego obrazu.

Po wykonaniu tych wstępnych czynności rozpoczyna się właściwe badanie USG Doppler żył kończyn dolnych. Zwykle ma ono początek w okolicy pachwiny, później prześledzeniu powinien ulec przebieg naczyń aż do rejonu stopy. Lekarz przesuwa głowicę po skórze z różnym naciskiem, zależnym od tego, jak głęboko znajdują się struktury, które mają zostać zobrazowane.

Ocena i interpretacja wyników badania

W trakcie dokonywanej oceny lekarz poszukuje odchyleń takich jak:

• przyśpieszenie lub zwolnienie przepływu krwi w naczyniach,
• obecność skrzeplin w świetle żył,
• nieprawidłowości budowy ściany naczyń krwionośnych,
• występowanie przepływu wstecznego krwi (tzw. refluks),
• nieprawidłowa funkcja zastawek żylnych,

Podczas badania pacjent może mieć okazję słyszeć dźwięki o charakterze buczenia lub szumienia. Nie należy się ich obawiać, są one odzwierciedleniem przepływu krwi w naczyniach żylnych i powstają na skutek rejestrowania przez aparaturę fal ultradźwiękowych.

Interpretacja wyników badania wymaga doświadczenia. W przypadku wykrycia nieprawidłowości, takich jak zwężenia czy skrzepliny, kolejnymi krokami mogą być dalsze konsultacje specjalistyczne lub zastosowanie odpowiednich metod leczenia, takich jak farmakoterapia czy zabiegi chirurgiczne.

Bezpieczeństwo i czas trwania badania USG Doppler

USG Doppler żył kończyn dolnych jest badaniem nieinwazyjnym i niebolesnym. Jedynie czasami, u pacjentów bardziej wrażliwych na bodźce, mocniejsze przyciśnięcie głowicy do ciała może powodować pojawienie się nieprzyjemnych doznań - jeżeli nawet takowe wystąpią, są one chwilowe i szybko ustępują.

Czas trwania badania:

• zależy od charakteru przebiegu naczyń,
• może zależeć od ewentualnych wykrywanych patologii,
• zazwyczaj trwa od 15 do 30 minut.

Wykorzystanie USG Doppler w diagnostyce

USG Doppler kończyn dolnych odgrywa kluczową rolę w diagnostyce chorób układu żylnego, takich jak zakrzepica żył głębokich czy przewlekła niewydolność żylna. Dzięki temu badaniu lekarze mogą ocenić nie tylko przepływ krwi, ale także funkcję zastawek żylnych, co jest niezbędne w diagnozowaniu refluksu żylnego.

Dodatkowo, USG Doppler jest pomocne w monitorowaniu pacjentów po operacjach naczyniowych oraz w ocenie skuteczności leczenia farmakologicznego. To badanie pozwala także na wczesne wykrycie zmian patologicznych, co umożliwia szybkie podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych.

Przeciwwskazania do badania

Przeciwwskazania do wykonania badania USG Doppler są rzadkie, ale mogą obejmować niektóre stany takie jak zakażenia skóry w miejscu badania czy świeże urazy kończyn. Zawsze warto skonsultować się z lekarzem przed wykonaniem badania.

Ograniczenia diagnostyczne

USG Doppler może być również użyteczne w diagnostyce tętnic, pomagając ocenić przepływ krwi i wykrywać zwężenia lub niedrożności w tętnicach. Jest to ważne w diagnostyce takich schorzeń jak miażdżyca.

Warto pamiętać o możliwych ograniczeniach diagnostycznych badania USG Doppler. Otyłość pacjenta czy głęboko położone struktury mogą wpływać na jakość uzyskiwanego obrazu, co czasami ogranicza dokładność diagnostyczną.

Przygotowanie do badania

Przygotowanie do badania USG Doppler w kontekście przyjmowania leków jest zazwyczaj niekonieczne, ale pacjenci przyjmujący leki przeciwzakrzepowe powinni poinformować o tym lekarza. Może to mieć znaczenie w ocenie wyników badania.