Implantoprotetyka – czym jest i jakie ma zastosowanie w stomatologii?

Implantoprotetyka to dziedzina stomatologii rozwijająca się od około 40 lat. Narodziny tej dziedziny datuje się na lata 50-te ubiegłego wieku, a za ojca współczesnej implantologii uważa się prof. Branemarka. Co ciekawe, prof. Branemark był ortopedą, który w swoich badaniach szczególnie interesował się mikrokrążeniem krwi oraz procesami gojenia się kości. Zauważył, że umieszczenie w kości tytanu w sposób minimalnie inwazyjny umożliwia niesamowicie silne zespojenie tkanki kostnej z wprowadzonym elementem tytanowym - proces ten nazwał osteointegracją. Prof. Branemark opisał potencjał tytanu jako materiału, obiecującego nie tylko w celach tworzenia implantów ortopedycznych, ale również stomatologicznych.

Pierwszy tytanowy implant zębowy został wykonany przez profesora Branemarka, a następnie wykorzystany w 1965 roku. Od tamtej pory rozwój techniki i postęp medycyny umożliwił również prężny rozwój implantoprotetyki.

Implantoprotetyka i jej zastosowanie

Implantoprotetyka jest dziedziną, która łączy w sobie elementy postępowania chirurgicznego i protetyki - czyli etap wszczepienia implantu, a także proces odbudowy zęba na implancie, którym zwykła zajmować się protetyka.

Implanty stomatologiczne są trwałe, bezpieczne i uniwersalne - można wykorzystywać je zarówno w przypadku braku pojedynczych zębów, jak i w celu rekonstrukcji całego uzębienia. Implant stomatologiczny imituje naturalny korzeń zęba i jest umieszczany w obrębie kostnych części szczęki lub żuchwy. Implanty stomatologiczne wykonywane są z tytanu, gdyż jest to materiał wysoce biokompatybilny, co oznacza, że organizm nie traktuje implantu jako ciało obce i nie dąży do jego odrzucenia. Tak osadzony implant stanowi silną podporę dla nowych zębów.

Najważniejsze zalety implantów stomatologicznych:

• odbudowa pojedynczych braków zębowych,
• możliwość rekonstrukcji całego uzębienia,
• trwałość i bezpieczeństwo użytkowania,
• naturalny wygląd i estetyka uśmiechu.

Współcześnie coraz większe znaczenie ma nie tylko skuteczność, ale także estetyka implantów. Dlatego rozwijane są technologie umożliwiające jeszcze lepsze odwzorowanie naturalnej struktury zębów, zarówno pod kątem koloru, jak i kształtu. Dzięki temu implantoprotetyka odpowiada na rosnące oczekiwania pacjentów związane z pięknym i naturalnym uśmiechem.

Choć początki implantologii sięgają lat 50-tych XX wieku, to dopiero kolejne dekady przyniosły prawdziwy przełom. Współczesna implantoprotetyka korzysta z innowacyjnych technologii, które pozwalają uzyskać trwałe i estetyczne efekty, niedostępne jeszcze kilkanaście lat temu.

Przebieg zabiegu implantologicznego

Zabieg umieszczenia implantu w kości jest całkowicie bezbolesny i krótki - wykonuje się go w znieczuleniu miejscowym i w przypadku pojedynczego ubytku trwa zwykle on zaledwie 20 minut. Procesy gojenia trwają około 3 miesięcy w przypadku wprowadzenia implantu do kości żuchwy oraz 6 miesięcy w przypadku umieszczenia go w szczęce. Po upływie tego czasu można przystąpić do prac protetycznych, których celem jest odbudowa na implancie nowego zęba z wykorzystaniem specjalnych materiałów protetycznych. Są to substancje przypominające tkankę zębową jednak charakteryzuje je większa odporność na ścieranie i urazy.

Nowoczesne techniki planowania zabiegów obejmują wykorzystanie tomografii komputerowej 3D oraz cyfrowych skanerów wewnątrzustnych. Dzięki temu lekarz może precyzyjnie zaplanować miejsce i kąt wprowadzenia implantu, co znacząco skraca czas zabiegu i minimalizuje ryzyko powikłań. Zastosowanie technologii CAD/CAM pozwala także na stworzenie idealnie dopasowanych koron protetycznych.

Do zabiegu kwalifikowani są tylko pacjenci spełniający określone kryteria zdrowotne. U osób z chorobami przyzębia, nieuregulowaną cukrzycą czy nałogowym paleniem papierosów, lekarz może zaproponować dodatkowe badania lub leczenie wspomagające, zanim podejmie decyzję o wszczepieniu implantu.

Najważniejsze etapy kwalifikacji do implantacji:

• ocena stanu kości szczęki lub żuchwy,
• sprawdzenie stanu jamy ustnej i przyzębia,
• badania dodatkowe u pacjentów z chorobami ogólnymi,
• dostosowanie planu leczenia do indywidualnych potrzeb.

Przed wszczepieniem implantu konieczna jest diagnostyka. Lekarz ocenia stan kości, jamy ustnej oraz ogólne zdrowie pacjenta, aby zwiększyć szanse powodzenia zabiegu i zminimalizować ryzyko powikłań.

Rodzaje implantów stomatologicznych

Obecnie istnieje wiele rodzajów implantów, które różnią się między sobą kształtem, wielkością czy rodzajem powierzchni. Innowacją ostatnich lat jest wprowadzenie implantów cyrkonowych. Uważa się, że implanty cyrkonowe pozwalają uzyskać jeszcze bardziej naturalny efekt, a przede wszystkim są alternatywą dla osób, u których rozwija się reakcja alergiczna na tytan. Ponadto wadą tytanu jest to, iż występuje w kolorze srebrnoszarym. O ile bezpośrednio po zabiegu implant ufiksowany jest na tyle głęboko, iż jest to niezauważalne, to zdarza się, że po wielu latach w wyniku zjawiska tzw. opadania dziąseł u części osób może dojść do nieznacznego odsłonięcia implantów.

Współczesne badania skupiają się także na modyfikacji powierzchni implantów, aby przyspieszyć proces osteointegracji. Dzięki nanotechnologii oraz specjalnym powłokom bioaktywnym możliwe jest skrócenie czasu gojenia i zwiększenie trwałości połączenia implantu z kością. To jedna z najbardziej obiecujących innowacji ostatnich lat, szeroko dyskutowana w literaturze naukowej i praktyce klinicznej.

Rozwój implantoprotetyki obejmuje także rozwiązania hybrydowe, takie jak mosty na implantach czy protezy całkowite wsparte na kilku filarach implantologicznych. Takie opcje pozwalają pacjentom z rozległymi brakami w uzębieniu na odzyskanie pełnej funkcjonalności jamy ustnej.

Najświeższe doniesienia naukowe wskazują, że implanty z powłokami bioaktywnymi mogą w przyszłości znacznie skrócić okres rekonwalescencji. Ich popularność stale rośnie, a pacjenci coraz częściej wybierają rozwiązania dostosowane indywidualnie do ich potrzeb.

Zalety i ryzyko implantoprotetyki

Implantoprotetyka pozwala odzyskać piękny uśmiech, ale, co równie istotne, pozwala uniknąć dyskomfortu związanego z używaniem protez ruchomych. W znacznym stopniu poprawia przez to samopoczucie pacjenta i pozwala odzyskać pewność siebie oraz komfort przebywania w towarzystwie i wspólnego spożywania posiłków.

Trzeba jednak pamiętać, że implanty wymagają właściwej higieny jamy ustnej i regularnych wizyt kontrolnych. Niewłaściwa pielęgnacja może prowadzić do stanów zapalnych tkanek okołowszczepowych (periimplantitis), które stanowią jedno z najczęstszych powikłań. Dlatego lekarze podkreślają znaczenie profilaktyki i edukacji pacjentów w tym zakresie.

Najczęstsze ryzyka i obowiązki pacjenta:

• konieczność utrzymywania wysokiej higieny jamy ustnej,
• regularne wizyty kontrolne u stomatologa,
• ryzyko stanów zapalnych wokół implantu,
• dostosowanie trybu życia do zaleceń lekarskich.

Z perspektywy 2024 roku obserwuje się także coraz większą dostępność implantów oraz stopniowe obniżanie kosztów leczenia, dzięki czemu stają się one rozwiązaniem dla szerszej grupy pacjentów. Jednocześnie wciąż prowadzone są intensywne badania nad dalszym zwiększeniem trwałości implantów i przewidywalności efektów.