Leczenie żylaków nóg na NFZ - czy jest możliwe?

Na wstępie warto zaznaczyć, że nim pacjent zostanie zakwalifikowany do zabiegu usuwania żylaków, musi udać się do chirurga naczyniowego. Skierowanie do jego gabinetu otrzyma zaś od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (np. lekarza POZ), po tym jak dokona on wstępnego rozpoznania choroby. W placówkach posiadających kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia zabieg usuwania żylaków kończyn dolnych jest wykonywany bezpłatnie.

Trzeba przy tym podkreślić, że w praktyce pacjent spotyka się z nazwami konkretnych świadczeń i procedur rozliczanych przez świadczeniodawcę w ramach umowy z NFZ, a nie zawsze z jednym, prostym „zapisem” dotyczącym metody leczenia.

Leczenie żylaków nóg na NFZ

Z tego powodu sposób wykonania świadczenia może zależeć od zakresu umowy placówki i dostępnych technologii, a rozliczenie bywa oparte na procedurach typu „podwiązanie i wycięcie żylaków” (klasyczna operacja, np. stripping żylaków).

Wynika to z faktu, iż Narodowy Fundusz Zdrowia zawiera umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w danym zakresie. W tym przypadku jest to po prostu chirurgia ogólna lub chirurgia naczyniowa.

Warto również podkreślić, że jeszcze przed kwalifikacją do leczenia zabiegowego standardem postępowania jest dokładna diagnostyka, obejmująca przede wszystkim badanie USG Doppler żył kończyn dolnych. Pozwala ono ocenić stopień niewydolności żylnej, lokalizację zmian oraz dobrać najbezpieczniejszą metodę leczenia.

Najważniejsze elementy kwalifikacji do leczenia żylaków:

• konsultacja w poradni specjalistycznej
• badanie USG Doppler żył kończyn dolnych
• ocena stopnia niewydolności żylnej i lokalizacji zmian
• dobór metody leczenia do obrazu klinicznego i możliwości ośrodka

Operacja żylaków nóg na NFZ

Wspomniane wyżej zapisy sprawiają, że decyzję o najlepszej dostępnej metodzie dla danego pacjenta podejmuje lekarz. Tutaj trzeba się liczyć z tym, że niektóre zaawansowane metody nie są jeszcze dostępne w wielu klinikach.

Co ciekawe, leczenie żylaków na NFZ może być realizowane nie tylko na oddziałach chirurgii, ale także w ramach chirurgii jednego dnia. Wówczas hospitalizacja trwa nie dłużej niż dobę, a czas obserwacji i wypisu może być różny w zależności od zastosowanego znieczulenia, stanu pacjenta oraz procedur obowiązujących w danym ośrodku.

Należy wiedzieć, że aby pacjent mógł usunąć żylaki w ramach opłacanej składki zdrowotnej, muszą istnieć ku temu odpowiednie przesłanki. Wskazania i tryb kwalifikacji wynikają z oceny klinicznej oraz zasad finansowania świadczeń w danym zakresie, a w razie wątpliwości o terminach i dostępności decydują limity oraz kolejki do konkretnych ośrodków.

W praktyce oznacza to, że leczenie operacyjne na NFZ jest kierowane przede wszystkim do pacjentów z bardziej zaawansowaną postacią choroby lub powikłaniami przewlekłej niewydolności żylnej. Poniższa lista przedstawia najczęstsze sytuacje kliniczne brane pod uwagę, ale nie stanowi zamkniętego katalogu formalnych wymogów.

Są to m.in.:

• nieskuteczność leczenia zachowawczego
• owrzodzenia kończyn dolnych spowodowanych niewydolnością naczyń żylnych
• zmiany powodujące występowanie uciążliwych dolegliwości (ból, pieczenie, obrzęki).

Do zabiegu mogą być rozważane także żylaki bezobjawowe, skutkujące znacznym defektem estetycznym, jednak w praktyce publicznej priorytet mają przypadki z dolegliwościami i/lub powikłaniami, a czysto estetyczne wskazania nie w każdej placówce są traktowane jako wystarczające do leczenia operacyjnego.

Laserowe usuwanie żylaków na NFZ

Swego rodzaju dowolność w leczeniu żylaków nóg na NFZ sprawia, że usuwanie żylaków laserem na NFZ jest możliwe, o ile będzie ono dostępne w ofercie placówki, w której planujemy się poddać leczeniu.

Warto jednak przyjąć, że w ramach NFZ najczęściej dostępna jest klasyczna operacja (np. stripping żylaków lub podwiązanie i wycięcie żylaków), a wewnątrzżylne metody leczenia, takie jak EVLT, mogą być dostępne wybiórczo i nie zawsze są oferowane w ramach standardowej ścieżki świadczeń w danym regionie. Ich zastosowanie zależy od wyposażenia ośrodka i praktyki konkretnego ośrodka oraz sposobu rozliczania świadczeń w ramach kontraktu.

W ostatnich latach obserwuje się stopniowy wzrost dostępności metod małoinwazyjnych w publicznych placówkach, jednak nadal nie jest to standard we wszystkich regionach kraju. Z tego względu dostęp do laserowego leczenia żylaków w ramach refundacji NFZ bywa ograniczony.

Warto mieć jednak na uwadze to, że wiele nowoczesnych zabiegów nie jest jeszcze dostępnych w niektórych placówkach medycznych. Dotyczy to przede wszystkim tak innowacyjnych procedur jak usuwanie żylaków nóg parą wodną lub falami radiowymi, a także tak zwane klejenie żylaków.

Leczenie żylaków na NFZ wiąże się także z dłuższymi kolejkami, a co za tym idzie – czasem oczekiwania na zabieg – niż w przypadku klinik prywatnych. Czas oczekiwania jest bardzo zmienny i zależy od województwa oraz konkretnej placówki; aktualne pierwsze wolne terminy NFZ publikuje w oficjalnym serwisie „Terminy Leczenia”.

W okresie oczekiwania na leczenie operacyjne zaleca się stosowanie leczenia zachowawczego, w tym kompresjoterapię (wyroby uciskowe) oraz regularną aktywność fizyczną, co może ograniczać progresję choroby i łagodzić dolegliwości.

Jeśli zależy nam na ominięciu tych niedogodności oraz wyborze metody leczenia żylaków bez ograniczeń, warto skorzystać z bogatej oferty placówek prywatnych znajdujących się w wielu miastach Polski.

Skleroterapia i inne zabiegi na NFZ

Jedną z najpopularniejszych małoinwazyjnych metod leczenia żylaków jest skleroterapia. Co do zasady skleroterapia nie należy do standardowo refundowanych przez NFZ procedur zabiegowych w leczeniu żylaków, dlatego w praktyce najczęściej wykonywana jest prywatnie.

NFZ nie refunduje tej procedury podobnie jak laseroterapii, istnieje jednak możliwość, że lekarz zaproponuje pacjentowi taką formę leczenia. Jeśli będzie ona możliwa do zrealizowania w placówce mającej podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia, wówczas ten nieinwazyjny zabieg na żylaki będzie bezpłatny.

W praktyce zależy to jednak od realnej oferty ośrodka oraz tego, w jaki sposób świadczeniodawca rozlicza wykonywane procedury w ramach kontraktu z NFZ, dlatego dostępność skleroterapii w systemie publicznym może być ograniczona.

Warto natomiast pamiętać, że konsultacja kwalifikacyjna i diagnostyka, w tym badanie USG Doppler żył, mogą być finansowane w ramach NFZ w poradni chirurgii naczyniowej NFZ, jeśli pacjent posiada skierowanie do chirurga naczyniowego. Coraz częściej podkreśla się także znaczenie indywidualnego doboru metody leczenia, zgodnie z aktualnymi wytycznymi towarzystw flebologicznych, które preferują metody małoinwazyjne tam, gdzie jest to możliwe.