Przepuklina to przemieszczenie zawartości danej jamy ciała poprzez fizjologiczne lub powstałe w toku rozwoju otwory. Przyczyną postaci wrodzonych mogą być nieprawidłowości w budowie i dojrzewaniu tkanki łącznej. U podłoża wariantów nabytych leży zwykle wzmożone ciśnienie wewnątrz jam ciała, „wypierające” narządy poza ich granice anatomiczne.
Spośród przepuklin brzusznych najczęściej występuje przepuklina pachwinowa, stanowiąc ich około 60-procentowy odsetek. W Polsce tylko z tego powodu wykonuje się około 40 tys. operacji rocznie. Wg. Rather AA i in., w Stanach Zjednoczonych aż 90% przepuklin pachwinowych notuje się u mężczyzn. U kobiet przeważa przepuklina udowa, natomiast u noworodków i małych dzieci najczęściej występuje przepuklina pępkowa. Ponieważ przepukliny w pewnych sytuacjach mogą stanowić zagrożenie zdrowia i życia pacjenta, warto wiedzieć, jakie objawy im towarzyszą.
Diagnostyka przepuklin

Wywiad w połączeniu z dokładnym badaniem fizykalnym jest najlepszym i w większości przypadków wystarczającym narzędziem w diagnostyce przepuklin. Głównym zadaniem lekarza jest wykluczenie innych przyczyn zgłaszanych dolegliwości. W przypadku przepukliny Spiegla, badania obrazowe, takie jak ultrasonografia (USG) czy tomografia komputerowa (TK), mogą być pomocne w potwierdzeniu diagnozy i określeniu dokładnego umiejscowienia przepukliny.
W społeczeństwie funkcjonuje błędne przeświadczenie o bólu jako składowej poprzedzającej niemal każdy rodzaj przepukliny. Tymczasem nawet zaawansowane postaci mogą nie dawać żadnych dolegliwości bólowych. Objawy przepuklin mogą być niespecyficzne i niewiązane z chorobą. Dlatego należy poinformować lekarza o wszystkich dolegliwościach, a w szczególności niepokojącym uwypukleniu powiększającym się podczas kaszlu, kichania, wstawania z pozycji leżącej.
Objawy przepukliny Spiegla
Przepuklina Spiegla bywa też nazywana przepukliną boczną brzuszną. Rozwija się ona pomiędzy mięśniami a łączącą je tkanką, czyli powięzią. Ten rodzaj przepukliny jest niezwykle rzadki i częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Objawy przepukliny Spiegla są podobne do symptomów towarzyszących innym odmianom przepuklin.
Do objawów przepukliny Spiegla zaliczamy m.in.:
- ból brzucha, nasilony zwłaszcza podczas kaszlu czy wypróżniania
- miękki obrzęk brzucha
- zaparcia
- uczucie pełności w brzuchu
- dyskomfort podczas ruchu
Warto zauważyć, że w odróżnieniu od innych rodzajów przepuklin, przepuklina Spiegla rzadziej powoduje widoczne uwypuklenie na powierzchni skóry, co może utrudniać jej wczesne rozpoznanie.
Symptomy uwięźnięcia przepukliny

Stanem, który wymaga natychmiastowej konsultacji z lekarzem, jest uwięźnięcie przepukliny. Dochodzi do niego, gdy za jelitem, które znajduje się w worku przepuklinowym, zacisną się powłoki brzuszne. Jelito nie może wówczas powrócić do jamy brzusznej, co powoduje jego niedrożność, a w konsekwencji - martwicę. Sytuacja ta zagraża życiu pacjenta, dlatego po zaobserwowaniu objawów takich jak silny ból, wzdęcia, zatrzymanie stolca czy zaczerwienione uwypuklenie w miejscu przepukliny, trzeba jak najszybciej zgłosić się do szpitala.
Czynniki ryzyka przepukliny Spiegla
Istnieje kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia przepukliny Spiegla. Należą do nich:
- otyłość, która zwiększa ciśnienie wewnątrz jamy brzusznej
- ciąża, również powodująca wzrost ciśnienia
- predyspozycje genetyczne, które mogą wpływać na wytrzymałość tkanki łącznej
Leczenie przepukliny Spiegla
Podstawową metodą leczenia przepukliny Spiegla jest zabieg chirurgiczny. Niekiedy stosuje się techniki laparoskopowe, które są mniej inwazyjne i pozwalają na szybszy powrót do zdrowia. Wybór metody operacyjnej zależy od wielu czynników, w tym od ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz umiejscowienia i wielkości przepukliny.
Rehabilitacja pooperacyjna jest istotnym elementem procesu leczenia. Zalecenia obejmują unikanie ciężkich wysiłków fizycznych oraz stopniowe wprowadzanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie brzucha. Warto również kontrolować masę ciała, aby zmniejszyć ryzyko nawrotu przepukliny.
Źródła:
- Bogdan Socea, Ovidiu Bratu, "Spiegel hernia - case presentation" (www.researchgate.net)
- Łukasz Nowak, Krzysztof Kaliszewski, Hanna Santorowska, Paweł Kiełb, "Opis dwóch przypadków przepukliny Spiegla u pacjentek w starszym wieku – porównanie i przegląd literatury" (www.akademiamedycyny.pl), 2018
- Larson D. W., Farley D. R., "Spigelian hernia: a review of the literature and our experience", Mayo Clinic Proceedings, 2002
- Durham B., Rix T., "Spigelian hernia: a diagnostic dilemma", Hernia, 2019