Tomografia komputerowa: kiedy się przydaje

Tomografia komputerowa jest jedną z metod diagnostyki radiologicznej, która zaczęła funkcjonować w latach 70-tych dwudziestego wieku, przechodząc od tego czasu rozległą metamorfozę. Dzięki tomografii nastąpił też rozwój wielu dziedzin medycyny i postęp w rozpoznawaniu schorzeń układu nerwowego, płuc czy jamy brzusznej.

Zasada działania tomografii komputerowej

Tomografia komputerowa (nazywana w skrócie TK lub CT) działa w oparciu o promienie rentgenowskie. Podstawą jest tu możliwość rekonstrukcji wewnętrznej struktury ludzkiego ciała na podstawie określonej liczby pomiarów zewnętrznych. Analogicznie jak w klasycznym badaniu RTG, promieniowanie X jest emitowane przez specjalną lampę, napotykając na swojej drodze ciało, które w różnym stopniu, w zależności od struktury jego konkretnego obszaru, pochłania to promieniowanie. Jest to uwidaczniane na detektorach zlokalizowanych za pacjentem, który w trakcie badania leży na specjalnym stole, przesuwającym się powoli wzdłuż aparatu. W efekcie badania uzyskuje się dokładny obraz wybranego obszaru ciała, który ma być zdiagnozowany. 

Precyzję obrazu tkanek ciała powstającego w czasie badania CT zwiększa podanie pacjentowi tzw. kontrastu, czyli preparatu cieniującego, który w czasie działania promieni rentgenowskich powoduje ich wchłanianie do objętych jego działaniem tkanek. W obrazie jest to widoczne jako jasne pole. Środek cieniujący może być podany na trzy sposoby: dożylnie, doustnie lub doodbytniczo. Kontrast jest niezbędny w przypadku badań dotyczących tętnic i żył, pozwalając wykryć tętniaki, pokazać zwężone naczynia oraz rozpoznać zatorowość płucną. 

Kiedy przydaje się diagnostyka tomograficzna?

Badanie tomograficzne jest uzupełnieniem bardziej podstawowych badań radiologicznych w postaci RTG oraz USG, pokazując więcej i dokładniej. Tomografię komputerową wykonuje się w związku z urazami czy podejrzeniem różnych schorzeń, w tym chorób nowotworowych. Jest to nie tylko narzędzie służące do ich zdiagnozowania, ale również do oceny stopnia zaawansowania tych chorób. Dodatkowo pozwala precyzyjnie zaplanować radioterapię czy sprawdzić efekty chemioterapii. Za pomocą tego badania można ocenić stan centralnego układu nerwowego, klatki piersiowej pod kątem m.in. chorób i urazów płuc, wad serca, występowania tętniaków aorty oraz chorób nowotworowych w tym obszarze ciała. TK pozwala również monitorować stan narządów jamy brzusznej - wątroby i trzustki, nerek, żołądka, jelit oraz narządów rodnych kobiecych i gruczołu krokowego u mężczyzn. Diagnozuje się również za jego pomocą schorzenia urologiczne, np. guzy pęcherza moczowego oraz przeprowadza ocenę układu kostno-stawowego i naczyniowego. 

Drugie, równie ważne zastosowanie tomografii komputerowej, to szybkie rozpoznanie problemu w sytuacji zagrożenia życia pacjenta. Tomografy są z tego względu powszechnie wykorzystywane na szpitalnych oddziałach ratunkowych, pozwalając na postawienie szybkiej i trafnej diagnozy, często ratującej życie. 

Ile kosztuje badanie TK?

Koszt badania tomografem komputerowym jest uzależniony od obszaru ciała, jaki ono obejmuje. Koszt diagnostyki komputerowej jednego obszaru, np. głowy czy płuc to 200 zł, a kręgosłupa szyjnego od 180 zł w Krakowie czy Lublinie, do 580 zł w Warszawie.