Nieoperacyjne leczenie hemoroidów

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że nawet połowa populacji na świecie po 50. roku życia cierpi na hemoroidy, które należą do jednej z najczęściej występujących obecnie chorób cywilizacyjnych i schorzeń proktologicznych. Według danych National Institute of Health, w Stanach Zjednoczonych na guzki krwawnicze choruje trzech na czterech Amerykanów, podobnie jest w Wielkiej Brytanii. W Polsce, jak ocenia Polski Klub Koloproktologii, na hemoroidy cierpi nawet co druga osoba w wieku powyżej 30 lat.

Hemoroidy, czyli guzki krwawnicze, tworzą naturalną strukturę odbytu, uszczelniając go. Problem pojawia się, gdy guzki znacznie rozciągają się i wypełniają krwią, co wywołuje dyskomfort i ból. Chorobę może powodować nieaktywny, siedzący tryb życia, zła dieta i brak błonnika, a nawet ciąża.

Nieoperacyjne leczenie hemoroidów

Jednym z najpopularniejszych sposobów nieoperacyjnego leczenia hemoroidów jest tzw. metoda Barrona, która charakteryzuje się małą inwazyjnością. Polega ona na zakładaniu gumowych pierścieni na guzek krwawniczy, stąd czasem mówi się o gumowaniu hemoroidów. Celem tego zabiegu jest unieruchomienie ich, doprowadzając do zwłóknienia tkanek otaczających guzek. W wyniku tych działań powstaje blizna, która podtrzymuje strukturę.

Metoda Barrona, stosowana w leczeniu od ponad 30 lat, doskonale sprawdza się u większości chorych na hemoroidy pod warunkiem jednak, że żylaki odbytu nie są zaawansowane. Pierścienie gumowe zakładane są pojedynczo w czasie trzech wizyt, jest to bezbolesne i trwa zaledwie kilka minut przy znieczuleniu miejscowym.

Połączenie metody Barrona z innymi terapiami

Czasami, dla lepszego efektu, łączy się metodę Barrona z krioterapią, w czasie której oddziałuje się na guzek niską temperaturą za pomocą ciekłego azotu albo podtlenku azotu. To prosta i tania metoda, która może być bardzo skuteczna. Terapia jest powtarzana po dwóch tygodniach.

Elektrokoagulacja i skleroterapia

Inna metodą nieoperacyjną leczenia hemoroidów jest elektrokoagulacja monopolarna. W tym przypadku lekarz przepuszcza prąd przez guzek przez około 10 minut, wykorzystując do tego sondę i bierną elektrodę, a natężenie prądu to kilkanaście miliamperów. Jedną z odmian tej metody jest Hemoron R, za pomocą której zamyka się naczynia krwionośne dostarczające krew do hemoroidów. Na naczynia działa się prądem jednobiegunowym przerywanym. Zabieg powtarza się trzykrotnie co trzy tygodnie.

W nieoperacyjnym leczeniu hemoroidów można również stosować skleroterapię, która polega na wstrzyknięciu do guzka substancji powodującej obliterację naczyń oraz zwłóknienie guzka i w rezultacie jego zmniejszenie.

Fototerapia i metody laserowe

Inne rozwiązanie to fototerapia, czyli naświetlanie podstawy guzka koagulatorem podczerwieni, co powoduje ograniczenie przepływu krwi do guzka, a tym samym – jego zmniejszenie. W jednej sesji naświetla się wszystkie guzki, a w razie konieczności, zabieg powtarza się po 4 tygodniach.

Do nowych, innowacyjnych sposobów nieoperacyjnego leczenia hemoroidów zalicza się metodę Morinagi – DGHAL oraz laseroterapię. W pierwszym przypadku dokonuje się zamknięcia naczyń doprowadzających krew przez podkłucie. Do lokalizacji tętnic wykorzystuje się proktoskop z ultradźwiękowym detektorem przepływu.

Natomiast w przypadku laseroterapii wprowadza się do guzków krwawniczych światłowód, za pomocą którego dokonuje się naświetlania laserem CO₂ lub laserem neodymowo-yagowym.

Główne nieoperacyjne metody leczenia hemoroidów:

• Metoda Barrona – zakładanie gumowych pierścieni
• Krioterapia – stosowanie ciekłego azotu
• Elektrokoagulacja monopolarna – zamykanie naczyń prądem
• Skleroterapia – wstrzykiwanie substancji obliteracyjnych
• Fototerapia – koagulacja podczerwienią
• Laseroterapia – światłowodowe naświetlanie hemoroidów
• Metoda Morinagi – podkłuwanie tętnic z użyciem DGHAL

Nowoczesne techniki leczenia hemoroidów

W ostatnich latach obserwuje się rosnące zainteresowanie terapiami HET (Hemorrhoid Energy Therapy), która łączy działanie cieplne z bezpośrednią koagulacją naczyń za pomocą niskonapięciowego prądu. Metoda ta pozwala na redukcję objawów przy minimalnym dyskomforcie dla pacjenta.

Aktualne zalecenia Amerykańskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego (AGA) wskazują, że w leczeniu hemoroidów stopnia I i II należy najpierw wdrożyć leczenie zachowawcze oraz rozważyć zabiegi małoinwazyjne, takie jak metoda Barrona, skleroterapia czy HET, zanim rozważy się interwencje chirurgiczne.

Coraz większą uwagę poświęca się również metodzie RFA (Radiofrequency Ablation), która – choć stosowana głównie przy innych schorzeniach naczyniowych – znajduje zastosowanie w leczeniu hemoroidów. RFA pozwala na precyzyjne niszczenie zmienionych tkanek i zamknięcie naczyń przy minimalnym ryzyku powikłań.

Dieta i styl życia przy hemoroidach

W leczeniu nieoperacyjnym hemoroidów kluczową rolę odgrywa zmiana stylu życia. Przede wszystkim należy unikać długotrwałego siedzenia, szczególnie na twardych powierzchniach, oraz dbać o regularną aktywność fizyczną, która poprawia krążenie i zapobiega zastojom żylnym.

Najważniejsze zalecenia dietetyczne i stylu życia:

• Unikanie długiego siedzenia
• Codzienna aktywność fizyczna
• Dieta bogata w błonnik
• Spożywanie warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych
• Picie dużej ilości wody
• Unikanie czopków i maści bez kontroli lekarza
• Suplementacja błonnika przy zaparciach

Bardzo ważna jest dieta bogata w błonnik, który wspomaga pracę jelit i ułatwia wypróżnianie. Produkty zalecane to m.in. warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste oraz nasiona roślin strączkowych. Warto zwiększyć ilość płynów, najlepiej wody niegazowanej.

W przypadku nawracających zaparć warto rozważyć suplementację błonnika lub stosowanie łagodnych środków przeczyszczających pod nadzorem lekarza. Nie należy jednak nadużywać czopków i maści dostępnych bez recepty, ponieważ mogą maskować objawy i opóźniać właściwe leczenie.

Kiedy leczenie zachowawcze nie wystarcza

Mimo wielu dostępnych metod leczenia nieoperacyjnego, w niektórych przypadkach konieczne może być leczenie chirurgiczne. Dotyczy to głównie hemoroidów w stopniu III i IV, które nie reagują na leczenie zachowawcze lub małoinwazyjne metody, a także w przypadkach częstych krwawień i powikłań zakrzepowych.

Kwalifikacja do operacji powinna być przeprowadzona przez specjalistę proktologa na podstawie pełnej diagnostyki, obejmującej m.in. anoskopię oraz ocenę stopnia zaawansowania zmian.

Również pacjenci z chorobami współistniejącymi, takimi jak choroby zapalne jelit czy zaburzenia krzepliwości, wymagają indywidualnego podejścia terapeutycznego i często ostrożnego doboru metod.