Jak wynika z danych WHO, prawie 90% małych chłopców w wieku od 2 do 3 lat ma nieodprowadzalny napletek - to tzw. stulejka fizjologiczna. W tym okresie występuje u małych chłopców naturalne, ścisłe sklejenie żołędzi z wewnętrzną stroną napletka. Około 3 roku życia w 90 % przypadków napletek daje się swobodnie odprowadzić. Stulejka, która powinna być leczona chirurgicznie, jest diagnozowana u 3-letnich chłopców bardzo rzadko. Operacyjne usunięcie stulejki jest wymagana w trybie pilnym, gdy np. zwężenie napletka utrudnia oddawanie moczu.
Do niedawna uważano stulejkę za wadę wrodzoną. Jednak okazuje się, że tego typu problem najczęściej jest skutkiem nieprawidłowej pielęgnacji penisa, niewłaściwych nawyków higienicznych oraz stanów zapalnych cewki moczowej, żołędzi i napletka, a u starszych mężczyzn może to być także efekt komplikacji cukrzycowych. Nieleczona stulejka może doprowadzić do stanów zapalnych u mężczyzn oraz u ich partnerek, a także utrudniać normalne życie seksualne. Na szczęście stulejkę można skutecznie leczyć, a po zabiegu operacyjnym szczególna rolę odgrywa właściwa pielęgnacja i higiena.
Najczęstsze przyczyny i konsekwencje stulejki
- Nieprawidłowa pielęgnacja oraz nawyki higieniczne.
- Nawracające stany zapalne żołędzi i napletka.
- Możliwe powikłania u mężczyzn i partnerek.
- Utrudnienia w funkcjonowaniu seksualnym.
- W wybranych przypadkach konieczność pilnej interwencji.
Przygotowanie do zabiegu stulejki
Przed operacyjnym usunięciem stulejki lekarz zleca badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, poziom glukozy czy badanie układu krzepnięcia. Celem jest wykluczenie infekcji i zaburzeń krzepnięcia oraz ocena ogólnego stanu zdrowia. W niektórych przypadkach konieczna może być konsultacja diabetologiczna, zwłaszcza u pacjentów z cukrzycą, aby zmniejszyć ryzyko powikłań pooperacyjnych.
Na kilka dni przed zabiegiem zaleca się ograniczenie przyjmowania leków przeciwzapalnych z grupy NLPZ, które mogą wpływać na proces gojenia i krzepnięcia krwi. Ostateczne decyzje w tym zakresie podejmuje lekarz prowadzący. Pacjent powinien także uzyskać informacje o przebiegu operacji, znieczuleniu i dalszych krokach rehabilitacyjnych.
Badania przedoperacyjne
W ramach przygotowania do zabiegu często wykonuje się badanie moczu oraz konsultację anestezjologiczną. Dzięki temu lekarz może dobrać najbezpieczniejszą formę znieczulenia oraz upewnić się, że nie ma przeciwwskazań do operacji.
Pacjent powinien zgłosić wszystkie przyjmowane leki i suplementy. Niekiedy zaleca się czasowe odstawienie preparatów wpływających na krzepliwość krwi, aby zmniejszyć ryzyko krwawienia podczas zabiegu.
Higiena po operacji stulejki
Po wykonaniu zabiegu korekcji stulejki mężczyźni powinni powstrzymywać się od aktywności seksualnej przez okres minimum miesiąca. Całkowite zagojenie się ran i zanikanie blizn może trwać nawet około roku.
W pierwszych dniach po zabiegu usunięcia stulejki zaleca się robienie opatrunków tak, żeby penis był uniesiony do góry. Wskazane jest także noszenie obcisłej bielizny lub plastra podtrzymującego opatrunek. Takie ułożenie penisa przyspiesza gojenie się ran oraz zmniejsza ryzyko krwotoku.
Zalecenia higieniczne po zabiegu
- Utrzymywanie rany w czystości i suchości.
- Regularna, ostrożna wymiana jałowych opatrunków.
- Unikanie preparatów na bazie alkoholu.
- Rezygnacja z gorących kąpieli i sauny.
- Utrzymywanie uniesienia prącia w pierwszych dniach.
- Stosowanie zaleconych środków przeciwbólowych.
- Abstynencja seksualna do czasu wygojenia.
- Przestrzeganie terminów wizyt kontrolnych.
Opieka nad raną pooperacyjną
Po operacji stulejki pacjent powinien przyjmować środki przeciwbólowe oraz antybiotyk. W przypadku zabiegu poszerzenia ujścia napletka, po zrośnięciu się tkanek i usunięciu lub wypadnięciu szwów, wskazane jest rozpoczęcie rehabilitacji penisa, polegającej na odwodzeniu i przywodzeniu napletka. Do przemywania rany, po zabiegu usunięciu stulejki, najlepiej używać ostudzonego rumianku lub octaniseptu.
Ważnym elementem pielęgnacji pooperacyjnej jest regularna wymiana opatrunków w warunkach higienicznych oraz dokładne, ale delikatne osuszanie rany. Aktualne wytyczne podkreślają znaczenie stosowania jałowych materiałów opatrunkowych i unikania preparatów zawierających alkohol, które mogą podrażniać gojącą się skórę. Zaleca się także unikanie gorących kąpieli i sauny do czasu pełnego zagojenia.
Kontrole i rehabilitacja
W najnowszych rekomendacjach wskazuje się na rolę wizyt kontrolnych w pierwszych tygodniach po zabiegu. Pozwalają one lekarzowi ocenić proces gojenia, wczesne wykrycie ewentualnych zrostów oraz ustalić tempo wprowadzania ćwiczeń rozciągających w przypadku plastyki napletka. Tego typu postępowanie zmniejsza ryzyko nawrotu zwężeń.
Przebieg operacji i metody leczenia stulejki
Leczenie stulejki polega najczęściej na przeprowadzeniu zabiegu chirurgicznego. Czasem u małych chłopców w pierwszej kolejności przeprowadza się leczenie maściami sterydowymi, które mogą doprowadzić do odklejania napletka i wyleczenia stulejki. Jednak gdy taka metoda jest nieskuteczna, należy przeprowadzić zabieg.
Operacja stulejki może być wykonana w znieczuleniu miejscowym, jednak ze względu na mocne unerwienie penisa i związaną z tym wrażliwość, najczęściej zabieg ten jest przeprowadzany w pełnej narkozie. Korekcja stulejki może być wykonana na dwa sposoby.
Jednym z nich jest plastyka napletka, natomiast druga metoda to obrzezanie. Zabieg plastyki polega tylko na poszerzeniu ujścia napletka, gdy jego zwężenie jest niewielkie. Metodą gwarantującą pełne usunięcie stulejki jest obrzezanie. Zabieg ten łączony jest najczęściej z wydłużeniem lub usunięciem wędzidełka.
Aktualne doniesienia medyczne podkreślają, że wybór metody zabiegu zależy od wieku pacjenta, stopnia zwężenia napletka oraz obecności chorób współistniejących. Coraz częściej stosuje się także nowoczesne techniki minimalnie inwazyjne, które pozwalają skrócić czas gojenia i zmniejszyć ryzyko bliznowacenia. Istotnym elementem pozostaje prawidłowe przygotowanie pacjenta i edukacja na temat dalszej opieki pooperacyjnej.
Po całkowitym zagojeniu rany wskazane jest stopniowe wznawianie aktywności fizycznej, począwszy od lekkich ćwiczeń po bardziej intensywne. Należy jednak pamiętać, że powrót do pełnej sprawności seksualnej i sportowej powinien nastąpić dopiero po konsultacji lekarskiej, zwykle nie wcześniej niż po kilku tygodniach od całkowitego wyleczenia.
Źródła:
- Weida Lau, Chang Peng Colin Teo, "Circumcision wound dressing with octylcyanoacrylate tissue adhesive", Journal of wound care, 116-120, 2023
- Daniel Mønsted Shabanzadeh, Signe Clausen, Katrine Maigaard, i in., "Male Circumcision Complications – A Systematic Review, Meta-Analysis and Meta-Regression", Urology, 25-34, 2021
- Marla J. Wardenburg, Ryan W. Dobbs, Garrett Barnes, i in., "Elective versus routine postoperative clinic appointments after circumcisions performed under local anesthesia", Urology, 1135-1140, 2013
-
4.1/5 (opinie 101)