Objawy stulejki - jak rozpoznać schorzenie?

Mianem stulejki (łac. phimosis) określa się zwężenie ujścia napletka, które utrudnia lub uniemożliwia jego zsuwanie poza żołądź prącia. O wspomnianej patologii mówimy również w momencie, gdy podczas wzwodu udaje się odprowadzić napletek do rowka zażołędnego, ale jest on napięty i prowadzi do dolegliwości bólowych w trakcie stosunku.

U podstaw wrodzonej postaci opisywanego schorzenia leżą uwarunkowania genetyczne wpływające na stulejkę. Z kolei do rozwoju stulejki nabytej dochodzi w następstwie urazu, niewłaściwej pielęgnacji w okresie niemowlęcym, nieprzestrzegania zasad higieny, cukrzycy, łuszczycy, a także stanów zapalnych w obrębie cewki moczowej, napletka oraz żołędzi. 

Przyczyny stulejki i czynniki wpływające na jej rozwój

W ostatnich latach większą uwagę zwraca się również na czynniki zapalne i metaboliczne, które mogą wpływać na elastyczność tkanek.

Najważniejsze czynniki ryzyka stulejki:

• przewlekłe stany zapalne skóry prącia
• liszaj twardzinowy
• urazy i mikropęknięcia napletka
• niewłaściwa higiena i pielęgnacja
• choroby współistniejące, np. cukrzyca

Badania wskazują, że przewlekły stan zapalny skóry prącia, w tym liszaj twardzinowy, częściej prowadzi do powstawania blizn i utrwalonego zwężenia napletka. Z tego powodu coraz częściej zaleca się dokładną diagnostykę dermatologiczną u pacjentów z szybko narastającymi objawami.

Bagatelizowanie stulejki prowadzi zwykle do pogłębiania się problemu stulejki. Przewlekłe schorzenie powoduje bowiem powstawanie mikropęknięć w obrębie napletka, co stymuluje proces bliznowacenia.

W konsekwencji następuje powiększanie się stulejki, które w ostateczności może być przyczyną krytycznego zarośnięcia napletka i powodować trudności z oddawaniem moczu lub jego całkowite zatrzymanie. Co więcej, w trakcie stosunku może dojść do uwięźnięcia napletka w rowku zażołędnym, prowadzącego do rozwoju załupka (łac. paraphimosis), który wymaga doraźnego leczenia chirurgicznego.

Objawy stulejki u dzieci i dorosłych

U najmłodszych pacjentów w przypadku występowania stulejki nierzadko występują dolegliwości bólowe podczas mikcji, czemu może towarzyszyć uczucie pieczenia. Powoduje to wstrzymywanie oddawania moczu, czego konsekwencją jest brak stymulacji napletka do wzrostu w następstwie jego mechanicznego rozciągania.

Ponadto, wśród typowych objawów stulejki, obserwowanych we wszystkich grupach wiekowych, znajdują się: zaczerwienienie napletka oraz nieprzyjemny zapach.

Problemy z odprowadzeniem napletka utrudniają usuwanie gromadzącej się pod nim mastki, co w konsekwencji powoduje zaleganie wydzieliny bakterii oraz innych drobnoustrojów i skutkuje rozwojem stanów zapalnych, często o charakterze nawrotowym. Tego typu sytuacje stanowią swego rodzaju zagrożenie, ponieważ mogą prowadzić do zakażenia dróg moczowych na drodze wstępującej.

Warto podkreślić, że u dorosłych mężczyzn stulejka może rozwijać się stopniowo i długo pozostawać niezauważona. Z czasem pojawia się trudność w utrzymaniu higieny, zwiększona wrażliwość żołędzi oraz powtarzające się stany zapalne. Nieleczona stulejka sprzyja przewlekłemu podrażnieniu, które może wpływać na komfort życia seksualnego oraz ogólne samopoczucie pacjenta.

Najczęstsze objawy stulejki:

• dolegliwości bólowe podczas mikcji
• zaczerwienienie i obrzęk napletka
• nieprzyjemny zapach spod napletka
• trudności z utrzymaniem higieny
• nawracające stany zapalne

Warto również wspomnieć, że stany zapalne stanowią niebezpieczeństwo również dla partnerki, ponieważ patogeny mogą być przekazywane podczas stosunku i wywoływać infekcje dróg moczowych i żeńskich narządów płciowych. Ciągłe drażnienie powierzchni napletka oraz żołędzi wiąże się z ryzykiem rozwoju zwężenia w obrębie zewnętrznego ujścia cewki moczowej, a nawet stanów przednowotworowych.

Kolejnym symptomem opisywanego schorzenia jest ból, a zwłaszcza ten występujący podczas współżycia, co utrudnia prowadzenie prawidłowego życia seksualnego i odczuwanie doznań. Dolegliwości bólowe utrudniają higienę, sprzyjając tym samym rozwojowi wspomnianych już wcześniej stanów zapalnych, których konsekwencją jest obrzęk napletka.

Leczenie stulejki u dzieci i dorosłych

Leczenie stulejki u dzieci polega zwykle na zastosowaniu metod zachowawczych, takich jak miejscowe preparaty sterydowe poprawiające elastyczność skóry oraz delikatne, stopniowe ćwiczenia odprowadzania napletka. W wielu przypadkach pozwala to uniknąć zabiegu chirurgicznego.

U dorosłych najczęściej konieczne jest wykonanie prostego zabiegu chirurgicznego. Najpopularniejszą metodą pozostaje obrzezanie lub częściowe plastyczne poszerzenie napletka. Współczesne techniki chirurgiczne pozwalają na skrócenie czasu rekonwalescencji i zmniejszenie ryzyka powikłań.

Należy jednak pamiętać, że przed operacją konieczne jest wyleczenie współistniejącego zapalenia, co ma istotne znaczenie dla okresu pooperacyjnego i efektów zastosowanej terapii.

W ostatnich latach wprowadzono również nowoczesne techniki zabiegowe, wykorzystujące m.in. laser CO₂, które umożliwiają bardziej precyzyjne cięcie i mniejsze krwawienie. Rozwiązania te są coraz częściej stosowane w wyspecjalizowanych ośrodkach, szczególnie u pacjentów z chorobami współistniejącymi.