Użycie oświetlacza naczyniowego przy skleroterapii

Przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) jest bardzo częstym schorzeniem. Statystyki mówią, że dotyka ona nawet 40-60% kobiet oraz 15-30% mężczyzn. PNŻ może objawiać się występowaniem na kończynach dolnych teleangiektazji, żył siatkowych, żylaków czy obrzęków, a w bardziej zaawansowanych stadiach — owrzodzeniami i zmianami skórnymi.

W przypadku pojawienia się tego rodzaju zmian należy wykonać badanie USG w celu wykluczenia istotnych zaburzeń w układzie żył głębokich. Jeśli żyły głębokie funkcjonują prawidłowo, żylaki i teleangiektazje usuwa się głównie ze względów estetycznych.

Skleroterapia – wskazania i przebieg zabiegu

Jedną z metod zamknięcia światła patologicznie zmienionych naczyń żylnych jest skleroterapia. Zabieg polega na podaniu środka chemicznego do światła naczynia, co powoduje jego uszkodzenie, reakcję zapalną oraz skurcz. W wyniku dalszych przemian światło naczynia zarasta.

Skleroterapia jest wykorzystywana do zamykania żylaków o niewielkiej średnicy, teleangiektazji i żył siateczkowatych. W skleroterapii wykorzystywane są środki chemiczne klasyfikowane jako żrące, osmotyczne i detergentowe. Ważne jest, aby preparat został podany dokładnie do światła naczynia.

Dostanie się środka obliterującego do przestrzeni pozanaczyniowej może wywołać jej stan zapalny i uszkodzenie. Podczas zabiegów usuwania żylaków lekarz wkłuwa się do światła naczynia pod kontrolą wzroku, ewentualnie wspomagając się aparatem USG. Jest to możliwe, gdy średnica światła jest względnie duża.

Problem z precyzyjnym podaniem preparatu obliterującego może się pojawić podczas skleroterapii teleangiektazji lub żył siateczkowych, a także w przypadku żylaków, których średnica światła jest mniejsza.

Rozwiązaniem tego problemu może być zastosowanie oświetlacza naczyniowego (transiluminatora naczyniowego) w zabiegach skleroterapii. Urządzenie jest źródłem intensywnego światła, które po przyłożeniu do skóry pozwala uwidocznić naczynia żylne na tle tkanki podskórnej.

Procedura jest całkowicie bezbolesna, a oświetlacz naczyniowy można swobodnie przemieszczać w celu zobrazowania naczyń powierzchownych całej kończyny.

Oświetlacz naczyniowy w skleroterapii – działanie i korzyści

Dzięki zastosowaniu oświetlacza naczyniowego uzyskuje się lepszą widoczność mniejszych naczyń, co ułatwia precyzyjne wykonanie zabiegu skleroterapii i redukuje ryzyko powikłań. Ponadto, zabieg może być szybszy i bardziej komfortowy zarówno dla pacjenta, jak i lekarza.

Mechanizm działania oświetlacza naczyniowego

Większość urządzeń wykorzystuje światło w zakresie bliskiej podczerwieni (NIR) lub silne światło widzialne. Hemoglobina w krwi pochłania to promieniowanie silniej niż otaczające tkanki, co tworzy kontrast między żyłą a tłem.

W praktyce stosuje się dwa podejścia: (1) transiluminację kontaktową (np. diody LED z bocznym podświetleniem przez skórę), oraz (2) obrazowanie refleksyjne z projekcją (kamera rejestruje odbite światło NIR, a przetworzony obraz naczyń jest rzutowany na skórę w czasie rzeczywistym).

Uwidaczniane są zwykle naczynia powierzchowne do kilku milimetrów głębokości (głębokość zależna od typu i mocy urządzenia oraz właściwości skóry).

Potencjalne korzyści kliniczne:

• lepsza identyfikacja naczyń doprowadzających,
• łatwiejsze nakłucie żył o małej średnicy,
• mniejsza liczba prób wkłucia,
• większa precyzja podania środka obliterującego.

Ograniczenia metody:

• mniejsza skuteczność obrazowania przy ciemnej karnacji,
• obecności tatuaży, obrzęku, blizn lub silnego oświetlenia otoczenia,
• głębsze żyły mogą pozostać niewidoczne i wymagają kontroli USG.

Bezpieczeństwo, przeciwwskazania i powikłania

Oświetlacze naczyniowe emitują światło niejonizujące i przy właściwym użytkowaniu uznawane są za bezpieczne. Należy jednak przestrzegać zasad higieny (dezynfekcja elementów kontaktowych), unikać kierowania wiązki w oczy oraz kontrolować czas i intensywność ekspozycji zgodnie z instrukcją producenta.

Urządzenie nie zastępuje standardów aseptyki ani kontroli USG tam, gdzie jest ona wskazana.

Potencjalne ryzyka i powikłania związane z użyciem oświetlacza:

• podrażnienie skóry w miejscu docisku końcówki kontaktowej,
• przejściowy dyskomfort od ciepła emitera,
• artefakty obrazu mogące prowadzić do błędnej interpretacji przebiegu naczynia.

Ryzyka te są rzadkie i zwykle łagodne.

Powikłania samej skleroterapii (niezależne od oświetlacza):

• ból i rumień w miejscu wkłucia,
• przejściowy obrzęk,
• przebarwienia,
• zakrzepowe zapalenie żył powierzchownych,
• owrzodzenie przy pozanaczyniowym podaniu leku.

Rzadziej występują reakcje nadwrażliwości, a po podaniu piany — przemijające objawy neurologiczne lub wzrokowe. Dokładna technika i właściwy dobór stężenia preparatu pozostają kluczowe.

Przeciwwskazania i ograniczenia stosowania oświetlacza

Brak bezwzględnych przeciwwskazań opisanych w literaturze do stosowania oświetlacza, ale zaleca się ostrożność u osób ze schorzeniami przebiegającymi z nadwrażliwością na światło lub stosujących leki fotouczulające, a także unikanie przykładania głowicy do uszkodzonej skóry, aktywnych infekcji czy świeżych oparzeń.

Rola oświetlacza w praktyce

W praktyce klinicznej oświetlacz jest narzędziem pomocniczym, które może zwiększać precyzję wkłuć i ułatwiać identyfikację naczyń, lecz nie zastępuje badania USG w kwalifikacji do leczenia ani nie eliminuje standardowych ryzyk zabiegu.

Skuteczność i dowody naukowe

Autorzy artykułu "Vein imaging: a new method of near infrared imaging, where a processed image is projected onto the skin for the enhancement of vein treatment" sprawdzili skuteczność oświetlacza naczyniowego w uwidacznianiu żylaków i teleangiektazji. Okazało się, że transiluminator ujawnił więcej naczyń niż w badaniu USG i niż da się zauważyć gołym okiem.

Autorzy sugerują, że urządzenie może być pomocne w leczeniu zmian naczyniowych laserem, skleroterapią oraz w przeprowadzaniu klasycznej flebektomii.

Nowe badania wskazują, że zastosowanie oświetlacza naczyniowego może zwiększać efektywność skleroterapii poprzez poprawę wizualizacji naczyń i umożliwienie dokładniejszego podania środka obliterującego. Dzięki temu procedura może stać się bardziej dostępna dla pacjentów z trudniejszymi do zlokalizowania żylakami i złożonymi układami naczyniowymi.