Liposukcja - usuwanie tkanki tłuszczowej

Zabieg odessania tłuszczu nazywany jest liposukcją. Cieszy się bardzo dużą popularnością na całym świecie. Zgodnie ze statystykami udostępnianymi przez Amerykańskie Stowarzyszenie Chirurgów Plastyków liposukcja znajduje się na trzecim miejscu wśród najbardziej popularnych zabiegów chirurgii estetycznej.

Tłuszcz najczęściej kojarzy się z niekorzystnym wpływem na sylwetkę. Okazuje się jednak, że tkanka tłuszczowa pełni w organizmie wiele istotnych funkcji. Jest aktywna hormonalnie, uczestniczy w regulacji procesów metabolicznych, chroni organizm przed nadmierną utratą ciepła, amortyzuje wstrząsy. Stanowi też ważny magazyn tłuszczowych komórek macierzystych (Adipose Derived Stem Cells, ADSC).

W organizmie ludzkim, około 65–70% całkowitej ilości tłuszczu znajduje się w tkance podskórnej, a pozostałe 30–35% wewnątrz ciała i w organach wewnętrznych. Jednak najbardziej dokuczliwa z punktu widzenia estetyki jest tkanka tłuszczowa gromadząca się na przedniej ścianie brzucha. Kobiety posiadają zwykle nieco więcej tłuszczu niż mężczyźni i one też częściej decydują się na zabiegi liposukcji.

Rodzaje liposukcji - przegląd metod

Liposukcja to jeden z najczęściej wykonywanych zabiegów chirurgii estetycznej, mający na celu usunięcie nadmiaru tkanki tłuszczowej z wybranych partii ciała. Na przestrzeni lat opracowano wiele technik, które różnią się sposobem działania, stopniem inwazyjności oraz efektami końcowymi. Poniżej przedstawiamy przegląd najpopularniejszych metod liposukcji stosowanych obecnie w medycynie estetycznej.

Klasyczna liposukcja

Obecnie klasyczna liposukcja stosowana jest rzadko, gdyż wypierają ją różne metody wspomagające usuwanie tłuszczu. Zaliczana jest do procedur minimalnie inwazyjnych, ponieważ nie wymaga znieczulenia ogólnego, na skórze pozostają jedynie niewielkie ślady po kaniulach odsysających, a pacjent jeszcze tego samego dnia może udać się do domu.

Klasyczna liposukcja określana jest często skrótem SAL (suction assisted lipectomy), a do usunięcia tkanki tłuszczowej wykorzystuje podciśnienie. Technika ta obecna jest w chirurgii kosmetycznej od połowy lat siedemdziesiątych. Innowacja w postaci wprowadzenia tępo zakończonej kaniuli opracowana została we Włoszech, a następnie w 1977 roku chirurg Yves-Gerard Illouz praktykujący w Paryżu rozpoczął rutynowo wykonywać zabiegi liposukcji z wykorzystaniem znacznie mniejszej kaniuli niż do tej pory i podciśnienia o wartości 743 mm Hg.

Liposukcja klasyczna okazała się skuteczna, bezpieczna i obarczona niewielką ilością powikłań, stąd w szybkim czasie zyskała popularność zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych. Obecnie usuwanie tłuszczu oparte jedynie na podciśnieniu stosowane jest niezmiernie rzadko, bowiem odkryto, że można znacznie poprawić efektywność zabiegu, wykorzystując dodatkowe procedury. Sam zabieg jest jednak dość prosty i tani.

Liposukcja ultradźwiękowa

Podczas zabiegu liposukcji wykorzystuje się szereg technologii, które mają na celu poprawienie efektów zabiegu i obniżenie ryzyka powikłań. Jedną z pierwszych modyfikacji było wprowadzenie ultradźwięków, czyli opracowanie zabiegu liposukcji UAL (ultrasound assisted lipectomy). Zastosowanie energii ultradźwiękowej w sondach wywołujących drgania o częstotliwości 16 kHz umożliwia selektywny rozpad tkanki tłuszczowej.

Następnie uszkodzone mechanicznie i termicznie adipocyty usuwa się kaniulą z podciśnieniem. Działanie fal ultradźwiękowych ma swoje zalety. Skuteczniej usuwa tkankę tłuszczową w miejscach trudnych, w okolicach o większym zwłóknieniu (np. u mężczyzn i w regionie klatki piersiowej) i wtedy, gdy tradycyjna liposukcja nie daje dobrych efektów. Ma też swoje wady. Wymaga wykonania na skórze nieco większego nacięcia, charakteryzuje się wyższym ryzykiem termicznego uszkodzenia skóry i jest droga.

Obecnie w użyciu są już urządzenia trzeciej generacji do liposukcji ultradźwiękowej. Aparat Vaser Lipo produkowany jest przez amerykański koncern Solta Medical. Przeznaczony jest do kompleksowego modelowania sylwetki. Zabieg trwa od 2 do 5 godzin.

Po zabiegu pacjent powinien odpoczywać przez 12 godzin, a przez następne 2-3 tygodnie ograniczać aktywność fizyczną. Niekiedy występuje konieczność założenia szwów, które ściągane są po 14 dniach.

Liposukcja wibracyjna

Kolejną procedurą stosowaną do usunięcia nadmiaru tłuszczu jest liposukcja wibracyjna (power-assisted liposuction, PAL) określana niekiedy liposukcją rotacyjną. Technika zabiegu jest podobna do klasycznej liposukcji, jednak zabieg przeprowadza się przy pomocy wibrującej kaniuli. Zastosowanie tej techniki pozwoliło na skrócenie czasu zabiegu, gdyż stały ruch kaniuli przyspiesza uwolnienie złogów tłuszczowych, a zasysanie tłuszczu przebiega równolegle do jego uwolnienia z tkanek.

Zalety i wady liposukcji wibracyjnej:

• możliwość łączenia z innymi metodami liposukcji,
• dość głośna praca urządzenia,
• odczuwalne wibracje podczas zabiegu,
• brak wpływu na stan skóry,
• ryzyko obwisłej skóry,
• częstsze zmiany pigmentacji skóry.

Urządzenia do liposukcji wibracyjnej są niewielkie i wyposażone w drgającą rotacyjnie kaniulę o różnych rozmiarach. Dzięki temu zabieg może obejmować wiele okolic ciała. Aparat LipoSculptor oferowany przez amerykańską firmę MicroAire Surgical Instruments posiada certyfikat Amerykańskiej Agencji Żywności i Leków i przeznaczony jest do usuwania tkanki tłuszczowej w zabiegach kosmetycznych.

Liposukcja laserowa

Liposukcja laserowa (laser-assisted liposuction, LAL) wykorzystuje inne podejście do usuwania tkanki tłuszczowej i została opracowana znacznie później. Pierwsze próby wykorzystania lasera datują się na 1994 rok. W zabiegach stosuje się laser neodymowo-jagowy Nd-YAG.

Zainteresowanie terapią laserową wynikało z możliwości ograniczenia krwawienia podczas liposukcji i zmniejszenia ryzyka powstawania wybroczyn na skórze po zabiegu, możliwości przyspieszenia rozpadu adipocytów oraz uzyskania efektu obkurczenia skóry, co zapobiega jej obwiśnięciu. Zabieg laserowy charakteryzuje się większym ryzykiem termicznego uszkodzenia skóry i znacznie wyższym kosztem w porównaniu do pozostałych rodzajów liposukcji.

Pomimo wstępnych obaw o bezpieczeństwo tego zabiegu obecnie liposukcja laserowa jest najpopularniejszą metodą usuwania nadmiaru tkanki tłuszczowej. Wiele urządzeń wykorzystuje kilka długości fali wiązki laserowej w celu poprawy efektywności zabiegu i uzyskania dodatkowych korzyści.

Wśród dostępnych urządzeń można wymienić SmartLipo™ produkowany przez amerykański koncern Cynosure, Palomar Slim Lipo 3D produkowany przez amerykańską firmę Palomar Medical Technologies, AccuSculpt Laser Lipolysis System produkowany przez koreańską firmę Lutronic oraz wiele innych. Zabiegi są bezpieczne, a większość urządzeń posiada certyfikaty FDA.

Liposukcja wodna

Liposukcja wodna WAL (water-jet assisted liposuction) określana jest często terminem body jet. W technice tej komórki tłuszczowe wypłukuje się za pomocą silnego strumienia wodnego. Regulowane pulsy wodne pozwalają na rozluźnienie tkanki tłuszczowej i ułatwiają usuwanie kompleksów adipocytów bez naruszania struktury okolicznych tkanek. Uwolniona tkanka tłuszczowa jest następnie usuwana tradycyjną metodą liposukcji podciśnieniowej.

Zaletą tej metody jest mniej traumatyczne usuwanie większych ilości tkanki tłuszczowej, a wadą brak możliwości korekcji obwisłej skóry. Zabieg ten jest zdecydowanie bardziej popularny w Europie niż w Stanach Zjednoczonych.

Do liposukcji wodnej wykorzystuje się aparat Body-Jet™ produkowany przez niemiecką firmę Human Med.

Przygotowanie do zabiegu i znieczulenie

Przygotowanie do zabiegu liposukcji jest kluczowe dla osiągnięcia jak najlepszych rezultatów i minimalizacji ryzyka powikłań. Przed zabiegiem pacjent powinien przejść dokładną konsultację z chirurgiem plastycznym, który oceni jego stan zdrowia, omówi oczekiwania i przedstawi możliwe do uzyskania efekty.

Większość zabiegów przeprowadzana jest w znieczuleniu miejscowym, choć wiele klinik oferuje także znieczulenie ogólne. Dość często oferowane jest również znieczulenie tumescencyjne określane jako technika super mokra. Jest to rodzaj miejscowej analgezji polegający na ostrzyknięciu tkanki tłuszczowej dużą ilością roztworu soli fizjologicznej z lidokainą.

Dzięki temu tkanka tłuszczowa ulega rozluźnieniu, co ułatwia jej usunięcie, zmniejsza krwawienie oraz minimalizuje uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów. Po zabiegu powinno się prowadzić oszczędzający tryb życia, a noszenie ubrania uciskowego pozwala utrwalić uzyskany efekt.

Efekty i zalecenia po zabiegu liposukcji

Liposukcja to procedura minimalnie inwazyjna i bezpieczna. Pozwala na pozbycie się nadmiaru tkanki tłuszczowej z okolic, z których usunięcie jej za pomocą diety i ćwiczeń jest bardzo trudne. Modelowanie sylwetki jest trwałe, ale po zabiegu zaleca się przestrzegać niskokalorycznej diety i prowadzić zdrowy tryb życia, aby utrwalić pozytywny efekt modelowania sylwetki.

Zalecenia po zabiegu

• przestrzeganie niskokalorycznej diety,
• prowadzenie zdrowego trybu życia,
• noszenie specjalistycznych ubrań uciskowych,
• unikanie intensywnego wysiłku fizycznego,
• regularne kontrole u specjalisty.

Liposukcję można powtarzać oraz łączyć z innymi procedurami chirurgii estetycznej. Dużą zaletą jest możliwość wykorzystania usuniętego tłuszczu do modelowania innych okolic, np. powiększenia piersi lub nadania ładnego kształtu pośladkom.

Po zabiegu liposukcji pacjent powinien szczegółowo przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących rekonwalescencji. Zaleca się noszenie specjalistycznych ubrań uciskowych, które pomagają w redukcji obrzęków i utrzymaniu nowej sylwetki. W pierwszych dniach po zabiegu może wystąpić ból, który można łagodzić za pomocą leków przeciwbólowych przepisanych przez lekarza.

Pacjenci powinni unikać intensywnego wysiłku fizycznego przez kilka tygodni po zabiegu, aby nie narażać się na dodatkowy stres dla organizmu. Regularne kontrole u specjalisty pozwalają na monitorowanie gojenia się ran i oceny efektów zabiegu.

Potencjalne powikłania i ryzyko

Pomimo że liposukcja jest uważana za zabieg stosunkowo bezpieczny, niesie za sobą pewne ryzyko powikłań. Możliwe powikłania obejmują infekcje, krwiaki, obrzęk, zmiany pigmentacji skóry oraz nierówności powierzchni skóry. W przypadku metod wykorzystujących energię, jak ultradźwiękowa czy laserowa, istnieje ryzyko termicznego uszkodzenia skóry. Rzadko, ale mogą wystąpić poważniejsze powikłania, takie jak zakrzepica żylna czy zator tłuszczowy.

Przeciwwskazania do liposukcji

Nie wszyscy pacjenci są kandydatami do liposukcji. Przeciwwskazania obejmują ciążę, ciężkie choroby serca, cukrzycę w złym wyrównaniu, niekontrolowane nadciśnienie tętnicze oraz zaburzenia krzepnięcia krwi. Pacjenci z nierealistycznymi oczekiwaniami co do wyników zabiegu również powinni być szczególnie ostrożni.

Długoterminowe efekty oraz oczekiwania

Efekty liposukcji mogą być długotrwałe, zwłaszcza przy utrzymaniu zdrowego stylu życia. Jednak tkanka tłuszczowa może się nawracać, jeśli pacjent przybierze na wadze po zabiegu. Ważne jest, aby pacjenci mieli realistyczne oczekiwania i byli świadomi, że liposukcja nie jest metodą na utratę wagi, lecz sposobem na modelowanie sylwetki.